4a SİGORTALILARINA ÖZÜRLÜ ABOSU HİÇ BİR İŞE YARAMIYOR.
21 Mart 2014
Eskiden SSK lı ve memurlara tanınan, 5510’un 28.maddesi ile 4b sigortalılarına da tanınan çalışma gücünü % 40 ve yukarısı oranda kaybeden kişilere kolaylaştırılmış yaşlılık aylığı alma hakkı verilmiştir. 5510 dili ile çalışma gücünü kaybeden, eskiden bu yana SSK sigortalıları için vergi indiriminden yararlanma süreci olarak ifade edilen, esas alınan kısa adı özürlü yönetmeliği olan ve son yıllarda her defasında arıza karşılığı oranlarının azaltıldığı ve 4 kez değişen hükümlere göre belirlenen oranların, Maliye Bakanlığı Sağlık Kurulunca doğrulanması ile gerçekleşirken 4b sigortalıları için Kurum sağlık kurullarında yapılan işlemler 01.09.2013 tarihinde yürürlüğe giren Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin 13.maddesi ile artık Özürlülük Yönetmeliğine bırakılmıştır. 5510 md.29 ile oran üzerinden bir artırım hakkı verilmiş, az günü olan sigortalılar yönünden Aylık bağlama Oranları 4b sigortalıları için % 50, 4a sigortalıları bakımından % 40 geçmeyecek bir üst sınır konmak sureti ile 4b sigortalılarına çalışma gücü kayıp oranıX9000/%60, 4a sigortalılarına ise çalışma gücü kayıp oranıX7200/% 60= bulunan gün sayısına ABO uygulandığında % 100 çalışma gücünü kaybeden 4a sigortalısı için sonuç 100X7200/% 60 =12.000/360=33,33 yıl X%2= 66,66 olması gereken ABO % 40 sınırlaması nedeni ile 66,66-40=26,66 oranı hiçbir işe yaramamaktadır. Gerçi 5510’un asgari aylığı düzenleyen 55.maddesinde alt sınır bakmakla yükümlü olduğu kimse olmayan için % 35, bakmakla yükümlü olduğu kişi varsa % 40 olmakla örneğin evli veya çocuklu birinin normal ve özürlü ABO oranları aynı kalmaktadır.
5510 un geçiş hükümlerinden olan geçici 10.maddesinde aylık bağlamaya esas alınacak gün sayısının 5400 günden az olamayacağı düzenlenmiştir. 5400 gün 15 yıl olmakla 15X%2= ABO 30 rakamı ise kafa karıştırmaktadır. Zira aylık bağlama kararlarında 5510 dönemi ABO su 30 olarak gösterilmektedir. Halbuki bekar ise ABO 35 ten, bakmakla yükümlü kişi varsa 40 tan az olmayacaktır. Özür oranı 52,5X7.200/%60= 6.300 gün/360=17,5 yılX%2= % 35 sonucunu verdiğine göre bekar olan kişilerin vergi indirim oranları 52,5 oranı geçince artan orana uygun aylıkları ve ABO oranları artırılmalıdır. Bu işlemde sonuç bakmakla yükümlü kişin varsa özürlülük sadece aylık alma zamanını belirler miktarına etki etmez denilebilecektir. (Ekleme 14.11.2015 tarihinde yapıldı. Gerçekte 506 md.61 de yer alan md.60 C gereği özürlü iken vergi indiriminden yararlanarak aylık alanların Aylık Bağlama oranlarının % 60'tan az olmayacağına dair kuralı bulunmakta idi, 5510 geçici 10 hükmünün 2.fıkrasında 1.10.2008 tarihinden önce vergi indirimden yararlananlar bakımından geçmiş hakları koruma getirdiğini düşündüğümüzde zorunlu olarak 1.10.2008 sonrası vergi indiriminden yararlananların 1.10.2008-01.01.2000 dönem arası aylıklarının ABO'larının alt sınırlarının % 60'tan % 40'a fiilen düştüğü şeklinde uygulamaya rastlanabileceği düşünülsede, Kanun ve SGK tarafından yaşlılıkta A1 ve A2 dönem ABO'ları sonraki emeklilere için korunan özürlü aboları A2 dönemi için aynen korunmakta, vergi indirimden önce ve sonra yararlananlar ayırımı yapılmamaktadır. Eleştiri konumuz B aylığı denilen 1.10.2008 sonrası uygulama içindir.)
Kurum işlemlerinde özürlü 4a ABO larının 5510 dönemi için % 30 gösterilmesi karışıklığa neden olmaktadır. Alt sınır aylıkları göstermemekte, alt sınır aylıklarının varlığı 4a özürlü emeklileri için gereksiz metinler olarak kalmaktadır. Sağlıklı yaşam süreme imkanını kaybeden bireylere birde ABO karmaşası çıkarmak bulmaca gibi bir işleme ve eşitsizliğe neden olduğundan, 4a-4b farklılığına son verecek bir değişiklik yapılması halinde halen 4b sigortalılarında uygulanan oranlarla özürlü oranı bekarlarda % 42 oranından yukarısı için (42X9.000/ %60 = 6300/360X2= ABO % 35), bakmakla yükümlü kişisi olanlarda % 48’den yukarısı aylık artışına neden olacak, bu haliyle dahi 4b sigortalıları için % 60 ve fazlası oran ise günü az olanlar için üst sınır aşılamayacağından (%60X9000/ %60 = 9.000/ 360X2= ABO % 50) bir yarar sağlamayacaktır.
