SGK HAKLARINIZI YARGIYA BIRAKMADAN ÇÖZÜN – BAZEN YARGI AYNI KONUDA AYNI ANDA AYRI KARAR VERİYOR
27 Temmuz 2014
Adli yargı alanında Yargıtay sosyal güvenlik ihtilaflarına bakan 2 dairesi var.
Bunlar 10. ve 21. Hukuk Daireleridir. Yerel mahkemeler ile Yargıtay daireleri arasında Bozma kararlarına karşı mahkemeler eski kararlarında direnme kararı verirler ise artık dosya yeniden daireye gelir ve daire eski kararında ısrar ederse dosya bu defa Hukuk Genel Kurulunda görüşülerek karara bağlanır. Bu süreç zarfında bazen yerel mahkemelerin kararları genel uygulamaya dönüşür, bazen 2 daire arasındaki görüş farklılıkları kaldırılır. Bir daire diğerinin görüşüne uymuş olur.
Sosyal güvenlik alanı, geçmişteki tüm kuralların uygulandığı, çok eski kural ve işleyişlerin bilinmesini gerektiren, sigortalının kuruma nazaran daha çok korunduğu zor bir alandır. Bu yazımızda AYİM ve Danıştay uygulamalarına yer verilmeyecek bir kısmı daha önceki yazılarımızda da yer almış olmuş olan iki Yargıtay Dairesi arasındaki farklılıklara değinilecektir.
Zaman zaman aynı konuda Adli Yargının mı, yoksa İdari Yargının mı görevli olduğu konularında görev uyuşmazlıkları olabilmekte, aynı konularda memurlar için verilen kararlar ile Adli Yargı kararları zıt olabilmektedir.
Bundan sigortalı ve hak sahipleri bakımından çıkarılması gereken hususlardan belki en önemlisi, yargının aynı konuda her zaman aynı sonuca karar vermemesidir. İhtilaflarını özellikle bu alanda yargıya taşıyanlar farklı sonuçla karşılaşacaklarını bilmeli ilgilileri uyarmalıdırlar.
Yargıtayın bir dairesine giden karar onanırken ibre bir aynı olan kararlar bozulmaktadır.
Dosyaya bakan daireye göre sonuç farklı olabilmektedir.
Tek kalan içtihatlardan sonra içtihatlar değişebilmektedir. Bu örnekler Muğla Barosu avukatının emekli olandan SGDP istenmez kararının onanmasından sonra açılan davaların reddedilmesi, Türkiye’de çalışması bulunmayan yurtdışında işçi olarak çalışanların Türkiye’de 4b li(serbest çalışan değil) 4a lı işçi gibi çalışan kabul edilmesine dair karar olup, sonraki kararların tamamı aksi yönde gelişmiştir.
Bu yazının konusu olmamakla birlikte, bir dairenin hayıt dediği diğerinin evet dediği bir konuda bize düşen hayır denen kararın sahibi olmaksa çözümün ne olacağı sorusunun araştırılması de gerekmektedir.
Önemli bulup ilgi alanımızda olan kararlardan;
AYNI KONU FARKLI KARARLAR
ALMANYA ÇOCUK YETİŞTİRME SÜRELERİ
21.HUKUK DAİRESİ 10.HUKUK DAİRESİ
|
SİGORTA BAŞLANGICINA KONU OLMAZ |
SİGORTA BAŞLANGICINA KONU OLUR |
|
E.2013/1920 K.2013/2329 T.13.2.2013, E.2013/5849 K. 2013/7166 T.10.4.2013, E.2012/21515 K.2012/20690 T.21.11.2012 |
E.2014/3955, K.2014/16384,T.02.07.2014 (yeni karar) |
BEDENSEL ZARARLAR RÜCU DAVALARINDA HESAP FARKI
21.HUKUK DAİRESİ 10.HUKUK DAİRESİ
|
PMF’yi esas al,% 10 artır-indir,pasif dönem hesabı yap, ölenin kazancını 2 ölen 2 sağ eş 1 yap çocuk olarak dağıt |
1.10.2008 sonrası iş kazası gelir bağlamada,RÜCU gerçek zarar hesabını % 5 artır-indir, TRH 2010 hayat tablosunu kullan,ölene % 30 ayır, çocuksuz dönemde eşe kalanın % 75’ini,çocuklu dönemde % 50 sini ver,çocuklara % 25 ver, pasif dönem hesabını % 60(meslekte kazanma kaybı oranını geçene yap) |
|
Yargıtay yerleşik uygulaması, |
13.12.2013 tarih ve E.2012/21268, K.2013/24392, 27.09.2012 tarih, E.2012/10570, K.2013/17631 |
SSK-BAĞ-KUR ÇATIŞMASI-HANGİSİNİN GEÇERLİ OLACAĞI
21.HUKUK DAİRESİ 10.HUKUK DAİRESİ
|
ÖNCE BAŞLAYAN GEÇERLİDİR |
BASKIN ÇALIŞMA GEÇERLİDİR |
|
E. 2005/7594 K. 2006/147 T. 23.1.2006 E. 2003/6033 K. 2003/6768 T. 15.9.2003 (bu karar 10 HD benzeri baskın çalışma arıyor) E.2012/17882,K.2013/20878, T.18.11.2013 (Önce başlayan tarım Bağ-Kur geçerli, sonraki 506 geçersiz) |
E. 2013/13346 K. 2014/4669 T. 6.3.2014 E. 2005/9745 K. 2005/13535 T. 19.12.2005 E.2011/18697, K.2013/3804, T.04.03.2013 (5510 öncesi dönemde baskın çalışma, 5510 döneminde önce başlayan geçerlidir, ) |
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun E. 2005/21-370 K. 2005/302 T. 22.6.2005 sayılı kararlarında ise baskın çalışma esası kabul edilmiştir. 21.HD’nin yeni tarihli önce başlayan geçerli sigortadır kararına rastlayamadık.
TESPİT DAVASI İLE PRİME ESAS KAZANÇ TESPİTİ
21.HUKUK DAİRESİ 10.HUKUK DAİRESİ
|
İŞÇİLİK ALACAĞI DAVASI VEYA EMSAL ÜCRET DELİLLERİ İLE KARAR VERİLEBİLİR |
İSPAT SINIRINI GEÇEN (HMK 200) YAZILI DELİL İLE İSPATLANMALIDIR. |
E. 2011/3676 K. 2012/25022 T. 27.12.2012E.2011/6549, K.2012/88, 14.01.2013 |
E. 2013/6567K. 2014/4325 T. 3.3.2014
|
HUKUK GENEL KURULU E. 2012/10-1617 K. 2013/850 T. 19.6.2013 sayılı kararlarında ispat sınırını geçen ücret-kazanç iddialarının, yazılı delil başlangıcı olması halinde tanıkla ispatlanabileceği kabul edilmiştir.
06.08.2003 ÖNCESİ ÖLENLERDEN ÇİFTE AYLIK
21.HUKUK DAİRESİ 10 HUKUK DAİRESİ
|
Hem eş hem baba SSK lı ise çifte aylık olmaz |
SSK lı ölen hem eş hem babadan çifte aylık alınır. |
E.2011/6787,K.2013,3264, T.25.02.2013 |
E. 2014/3296 K. 2014/4273 T. 3.3.2014 |
Hukuk Genel Kurulunun daha eski tarihli olan 21.03.2012 tarih ve E.2012/21-21,K.2012/223 sayılı kararı ile çifte aylığın yolu açılmıştı.
ÇIRAKLARIN SİGORTASININ TÜM SİGORTA KOLLARINA TABİ SİGORTAYA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
21.HUKUK DAİRESİ HUKUK GENEL KURULU
|
Çırak olarak, sözleşme yok ve mesleki bilgiyi artırmak değilde bunu aşan fiili çalışma varsa çırak değil işçi, sözleşmenin bulunmaması sonucu etkilemez, meslek öğreniyorsa çırak |
Yargıtay HGK ‘nın kararında küçükler için velilerinin imza yokluğu geçerlilik koşulu sayılmamıştır. |
E.2012/15000,K.2013/5941, 27.03.2013 |
HGK 2.3.2003, E.2003/21-464,K.2003/444 |
Üretime katkısı öğrenmeye nazaran fazla olmayan çıraklar bu uygulamalara göre çırak olarak kalırlar, uzun dönem sigortalısı olamazlar.
TASFİYE EDİLMİŞ ALMANYA HİZMETLERİNİN TÜRKİYE BAŞLANGICI OLMASI
21.HUKUK DAİRESİ 10 HUKUK DAİRESİ
|
Tasfiye başlangıca engel değil. |
Tasfiye edilen hizmet başlangıç olmaz |
E. 2013/15281 K. 2014/6648
|
18.04.2013 E.2013/3857, K.2013/8268 (HGK 13.2.2012, E.2002/10-21,K.2002/70 aynı şekilde) |
IRAK HİZMETLERİ TESPİT DAVASI
21.HUKUK DAİRESİ 10 HUKUK DAİRESİ
|
Irak çalışması 506 dönemi iş kazası, topluluk sigortası yok, SGK iş kazası geliri bağlamaz, Tazminattan işveren sorumlu |
Irak çalışması 506+5510 dönemi, 9,5 ay, tespit davası, geçici görevli koşulları varsa,yurt dışında sürekli yaşamayı gerektirmiyor ise Türkiye çalışması gibi tespiti istenebilir |
24.01.2013 E.2011/6939,K.2013/1077 |
20.11.2012, E.2011/11233, K.2012/22542 28.04.2011, E.2009/17490, K.2011/6321 |
RAPORLU SÜRELER SİGORTAYA TABİ Mİ
(Not maktu aylıklar çalışanların istisna durumu vardır)
21.HUKUK DAİRESİ 10 HUKUK DAİRESİ
|
İşyerinde saldıraya uğrayan işçinin raporlu süreleri tespite esas alınmaz. |
Oyunda sakatlanan futbolcu, raporlu süreler içinde sigortalı kabul edilir |
22.10.2013, 2012/11964, E.2013/18904 |
07.10.2013 E.2013/2147,K.2013/18469 |
İŞ KAZASI
21.HUKUK DAİRESİ 21. HUKUK DAİRESİ
|
İşçilerin taşınması için taşıma sözleşmesi ile taşıyan firmadaki kaza tazminatlarından işveren sorumlu |
Iraka Adanadan işçi götüren Uçak üzerinde işverenin tedbir alması mümkün olmadığından işveren tazminatla sorumlu değil |
26.03.2013, K.2012/17782,K.2012/5665 |
E. 2009/6138 K. 2010/2744T. 15.3.2010 Başka dosyadan verilen bir Bozma kararı HGK tarafından daha geniş araştırma yapılması için bozulmuştur. HGK 2013/21-102 K. 2013/1456 T. 9.10.2013 |
