Bu ülkede TBMM’yi iplemeyen, takmayan kurumların başında SGK gelir. İşte bu nedenle de binlerce dava ile karşı karşıya kalır ve hemen hemen hepsini kaybedip halktan topladığı paraları da avukat ve dava masrafı olarak savurur.
1-Bakın İstihdam Paketi genelgeleri hâlâ yok
Bazı siyasilerin bangır bangır bağırarak getirdikleri “İstihdam Paketi” çıktı ve Resmi Gazete’de yayınlandı. 1 Temmuz günü de yürürlüğe girdi. Artık bazı işyerleri SSK primlerini daha az ödeyecek ama işin asıl uygulayıcısı SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) halen genelgeleri çıkarmadı ve çıkarmamakta direniyor.
a-Hani özürlülerin işveren primlerini devlet ödeyecekti
İstİhdam Paketi içinde özürlü çalıştırma ve prim indirimi konusu da var ve 26 Mayıs 2008 günü itibarıyla özel sektör işverenlerinin eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma zorunluluğu kalktı. Özürlü oranı ise yüzde 3 olarak kanunlaştı ve özürlü çalıştırmaya teşvik-destekleme uygulaması getirildi. Artık 1 Temmuz’dan itibaren özürlülerin SSK primlerinin işveren payını devlet verecek ama genelge ortada yok.
b-Hani 18-29 arası erkek işe alanların primleri de ödenecekti
Öte yandan 1 Temmuz 2008 günü uygulanmaya başlanan 18-29 yaş arası erkekler ile 18 yaşından büyük kadınları işe aldıklarında işveren primlerinin devlet tarafından ödenecek olması konusunda da ortada genelge yok.
2-SGK Kanunlara uyarsa anneniz de Bağ-Kur borcunu sildirebilir
Alİ Bey, Bağ-Kur’la ilgili bir sorunumuz var ama kimseden konuyla ilgili kesin bir bilgi alamadık. Annem, babamdan dul maaşı almakta fakat babamdan dükkan üstümüze miras olarak kaldığı için de vergi mükellefi. Dükkanı 4 yıl içinde kapadık fakat bu 4 yıl içinde annemi Bağ-Kur kaydı yaptırmadık zaten dul maaşı alıyor diye. Maaşla ilgili problemimiz yok fakat sonradan annem mükellef olduğu için Bağ-Kur borcu çıktı ve sağlık sigortasından yararlanamaz hale geldi. Af kapsamında Bağ-Kur’a başvuruda bulunduk. Çıkan borç 11.880 YTL. 2008 Temmuz ayına kadar (toplam borç peşin ödenirse). Bu parayı ödemenin bize hiçbir getirisi yok. Annem tekrardan emekli olmayacak. Zaten dükkanı da kapadık. ‘Neden ödeyelim ki’ diye düşünüyoruz. Az bi para da değil. Bağ-Kur’da bir yasa varmış. 5 yıl içinde bir işletme Bağ-Kur primi ödemeyip kapanırsa Bağ-Kur’dan muaf tutuluyormuş. Bu kanundan biz yararlanır mıyız? Vergi dairesine dükkanın kapanışını verdik 2007’de toplam işletme süremiz 4 yıl 2 aydır ama annemin Bağ-Kur kaydı aktif gözüküyor ve bu yıl 5’inci yılı. Biz bu kanunu kullanarak muaf olur muyuz borçtan? Reyhan
Sayın okurum, SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı’nın kapatılıp yerine kurulduğu SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) TBMM’nin çıkardığı kanunlara uyarsa herhangi bir sorun olmadan anneniz Bağ-Kur borçlarını sildirebilir.
a-5 yıldan çok Bağ-Kur borcu olanlar borcu sildirebilir
1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’nun ek 19’uncu maddesine göre; “Bu Kanun ve 2926 sayılı Kanun’a göre kayıt ve tescili yapıldığı halde, beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalıların bu sürelere ilişkin prim borçlarının Kurumca yapılacak bildirimde belirtilen süre içerisinde ödenmemesi halinde daha önce prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, prim ödemesi bulunmayan sigortalının ise tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulur. Prim borcunun ait olduğu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez. Ancak, sigortalı veya hak sahipleri daha sonra sigortalının en son bulunduğu basamağın başvuru tarihindeki değeri üzerinden hesaplanacak borç tutarlarını tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir…”
Madde metninden de göreceğiniz üzere sizin de beş yıldan fazla süreli Bağ-Kur borcunuz varsa SGK’ya (Bağ-Kur’a) bir dilekçe verip ben bu süreleri ödemiyorum hepsini silin deme hakkınız var. Hatta bu konuyla ilgili daha önce SGK’nın yayınladığı 2007-47 sayılı genelge bile vardı.
b-SGK şu an Kanun’u uygulamıyorum diyor
TBMM tarafından çıkarılmış, Resmi Gazete’de yayınlanmış 1479 sayılı Kanun’un ek 19’uncu maddesi orada öylece dururken SGK şimdi il müdürlüklerine gönderdiği talimat ile bu maddeyi artık uygulamayın talimatı vermiştir. Yani devletim memurlarının idare ettiği SGK, devletin yasama organının çıkardığı kanunu uygulamayacağım demektedir. Bu durumda da şimdi müracaat etseniz bile Bağ-Kur borçlarınızı silmeyeceklerdir.
3-Mahkemeye gidebilirsiniz
Size tavsiyem SGK’ya (Bağ-Kur’a) 2007-47 sayılı genelgeye göre müracaatınızı yapıp Bağ-Kur borçlarımı silin, Bağ-Kur sigortalılık sürelerimi de iptal edin diye başvurun. Tabii bu başvurunuzu ağzınızla değil belgelerle yapın. Başvurunuzu reddederlerse de iş mahkemesine gidip SGK’yı dava edin. TBMM’nin çıkardığı yasayı uygulamaması nedeniyle davayı kazanmanız muhtemeldir. İster SGK dava olmadan kabul etsin, ister dava ile kabul etsin, Bağ-Kur sigortalılığını silinir.
Ekimden sonra doğurursanız para alırsınız
Ali Bey, 28 haftalık hamileyim, Bağ-Kur’luyum ve işverenim. Acaba ben de sigortadan doğum sonrası ücret alabiliyor muyum? Alabiliyorsam ne yapmam gerekir? İsmi mahfuz
Sondan başlayalım, doğum parası yani geçici işgöremezlik ödeneği alabilmeniz için 1 Ekim 2008 gününden sonra doğurmanız gerekir. 28 haftalık olduğunuza göre normal şartlarda 40 haftalık (doğumun) olmanıza 12 hafta var. Bu durumda 12 hafta sonra Ekim ayı sonlarına doğru doğum gerçekleşecek demektir, şayet 1 Ekim’den önce erken doğum olursa para alamazsınız.
Biliyorsunuz, 1 Ekim 2008 günü 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girecek ve (girerse) bu Kanun en çok esnaf Bağ-Kur’luları sevindirecek. 1 Ekim’den sonra doğuran esnaf Bağ-Kur’lu bayanlar da doğumdan önce 8 ve sonra 8 olmak üzere 16 hafta boyunca geçici işgöremezlik ödeneği alacaklar.
Bunu bir örnekle açıklayalım, bir bayan kuaför düşünün kendisi vergi mükellefi ve Bağ-Kur’lu yanında da iki bayan çalıştırsa bunlar da SSK’lı olurlar. Şimdiki (506 ve 1479 sayılı) kanunlara göre bu üç bayan hamile kalsa, SSK’lı olanlar doğumdan önce 8 ve sonra 8 hafta olmak üzere izinli sayılacakları gibi bu 16 hafta boyunca da SSK kendilerine geçici işgöremezlik ödeneği (yevmiye) öder ama Bağ-Kur’lu olan işyeri sahibi bayan hamile de olsa doğumun olacağı güne kadar çalışmak zorundadır çünkü çalışmazsa para kazanamaz. İşte bu eşitsizlik 5510 sayılı Kanun ile vergi mükellefi olan bayan esnaflar için kalkıyor. Ancak, şirket ortağı olan bayanlar için eşitsizlik aynen devam ediyor. Yani kuaför işyeri limited şirket olsa işyeri ortağı-sahibi bayan kuaför hamile kalsa da doğum-istirahat parası alamayacak.
Kısa…kısa…
Yener Çetindaş-Antalya- Oda-dernek kaydı ile Bağ-Kur 22.03.1985 gününden sonrası için başlayabilir ki sizin için öyle başlatmışlar, 1984 yılında başlayan oda kaydınızla geriye gidemezsiniz. Bu başlangıçla 22.03.2010 gününden (ve 48 yaşından sonra) 25 tam yıl prim ödeme süresini tamamlayınca emekli olursunuz. Askerliğinizi 1985 yılından önce ifa ettiğinizden öderseniz, bir yaş önce emekli olursunuz. Mesela 20 ay askerlik yapmışsanız 47 yaşında yani 2009 yılında emekli olursunuz.
Bülent Gelen-İst.-20.11.1963 doğum tarihiniz, 03.10.1988 işe girişiniz ve var olan 6500 günle normal şartlarda 51 yaşında (20.11.2014) emekli olursunuz. 18 aylık askerlik sürenizden sadece 5 ay borçlanırsanız emeklilik yaşınız 50’ye (20.11.2013’e) iner. Bu arada ekim ayına kadar müracaat ederseniz askerlik borçlanmanız daha ucuz olur. Yıllık izne gelince 20 yıldır aynı işverene bağlı olarak çalışıyorsanız 26 iş günü yıllık izniniz var olup pazarları da dahil ederseniz 30 güne çıkar.
Yusuf Hacıoğlu-İst.- Ne kadar emekli aylığı alacağımızı genel olarak iki kriter belli eder. Bunlardan birincisi ortalama aylık kazancımız, diğeri de bu aylık kazancın ne kadarının emekli aylığı olarak size verileceğini belli eden (ABO’dur) aylık bağlama oranıdır. Mesela aylık brüt geliriniz 2000 YTL ise ve ABO’nuz da yüzde 50 ise emekli aylığınız 1000 YTL’dir. Şimdi var olan 6500 günü borçlanmayla 8500 güne çıkarsanız bile ortalama aylık kazancınız asgari ücret ile 1000 YTL arasında ise alacağınız emekli aylığında tek kuruş fark olmaz.
|