İşyerini, sigortalı çalışanların işlerini yaptıkları yerler olarak tanımlayabiliriz ve işyerine bağlı dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ve araçlarda işyerinden sayılmaktadır.
İşveren kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar olarak tanımlanmaktadır.
İşyeri Bildirgesinin Verilmesi
İşyeri bildirgesi, ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlayan işverenler tarafından düzenlenerek Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gereken bir tür sigortalı işçi çalıştırmaya başlama bildirimi, beyanıdır. Bu bildirgenin verilmesinin ardından işverenlerin SGK yükümlülükleri de başlamaktadır.
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran, sigortalı çalıştıran bir işyerini devir alan ya da bu nitelikte işyeri kendisine intikal eden işverenlerin, örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmelik ekinde bulunan işyeri bildirgesini, en geç sigortalı çalıştırmaya başladıkları tarihte kuruma vermeleri gerekmektedir. Şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini, ticaret sicili memurluklarına bildiren işverenlerin, bu bildirimleri Kuruma yapılmış sayılır. Ticaret sicili memurlukları, kendilerine yapılan bu bildirimi en geç on gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır.
İşyeri bildirgesinin, adi posta veya kargo yolu ile gönderilmesi ya da Kuruma doğrudan verilmesi halinde, bildirgenin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi şeklinde gönderilmesi halinde, postaya verildiği tarih; e-sigorta kanalıyla gönderilmesi halinde ise internet kanalıyla gönderilmesi sırasında onaylama işleminin yapıldığı tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilmektedir.
İşyeri bildirgelerini verirken SGK’ya ibraz edilmesi gereken bazı belgeler mevcuttur. Bu evrakların neler olduğu ise Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 29′ uncu maddesinde açıklanmıştır.
Buna göre işyeri bildirgesine eklenmesi gereken belgeler şunlardır
- Daimi mahiyetteki işyerlerinde, işyerinin adresini gösterir yerleşim belgesi
- Gerçek kişi işverenler yönünden kendilerinin, tüzel kişi işverenler yönünden ise tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerin imza sirküleri
- İşverenden iş alan alt işverenlerin yaptıkları sözleşmenin bir örneği
- Tüzel kişiler için; hükmi şahsiyetin tescil edildiği Ticaret Sicil Gazetesi
- Adi ortaklıklar; noter onaylı ortaklık sözleşmesi
- İhale konusu işlerde; işin sözleşmesi veya işin üstlenildiğini gösterir idarenin yazısı
- İnşaat işyerlerinde; yapı ruhsatının fotokopisi, varsa arsa sahibi ile müteahhit arasındaki inşaat yapım sözleşmesi.
Nimet YANMAZ
İnsan Kaynakları ve Sosyal Güvenlik Uzmanı