Bağ-Kur’da en kötü basamak 13’tür
Gerçi artık 1 yıldır basamaklar kalktı ama Bağ-Kur emekli aylığının hesabında 2008 ve öncesi dönem aylığının hesabında Bağ-Kur basamakları belirleyici…
İşin en kötü yanı ise 13 üncü basamakta olanlar için…
13 üncü basamaktan emekli olanlar 12 inci basamaktan emekli olanlara göre daha az emekli aylığı alırlar, çünkü bu basamağın SDÖ’sü 12 inci basamağın SDÖ’sünden azdır.
Ali bey, 13 üncü basamaktan 2004 yılında emekli oldum. Onüçüncü basamağa 4 ay para yatırdığım halde 13 üncü basamaktan emekli oldum. Ancak, 11 inci basamağın emekli aylığı kadar para alıyorum. Aldığım aylık şuan 600 lira bu hak kaybımın giderilmesini istiyorum.
Sonucunu bildirirseniz çok sevineceğim. Mehmet Yalçınsoy
***Bağ-Kur emekli aylığının hesaplanması
Sayın okurum, bugün Bağ-Kur’dan emekli olacak birisi için 3 çeşit emekli aylığı hesaplama sistemi kullanılmaktadır. Bunlardan birinci dönem, 31.12.1999 öncesi dönemin aylığının hesabı, ikincisi 2000 ile 30.09.2008 döneminin aylığı ve 1 Ekim 2008 gününden bugüne kadar geçen sürenin emekli aylığıdır.
1999 yılı sonuna kadar geçerli olan Bağ-Kur emekli aylığı hesaplama sistemi gereğince (son basamakta en az bir yıl prim ödemiş olmak şartıyla) en son basamağa göre emekli aylığı hesaplanıyordu. Sistemi ilk olarak 01.01.2000 gününden itibaren değiştirdiler ve 2000 yılı (dahil) sonrasındaki yılların ortalamasını alarak hesaplamaya geçtiler. Şimdi de 1 Ekim 2008 gününden itibaren de basamakları kaldırdılar ve ortalama aylık kazanç sistemine geçtiler.
-1-) 1999 öncesi (A1) dönemi aylığın hesabı
Bu dönemin aylığı, 31.12.1999 günü bulunulan basamağa göre belli edilir. Mesela, sizin 31.12.1999 günü basamağınız 8 olsun. 31.12.1999 günü geçerli olan basamağınızın 2003 yılı temmuz ayında geçerli gelir tutarına ile 1999 yılı öncesinde geçerli ABO’nuzu (Aylık Bağlama Oranı) çarpılacak ve o dönemin (A1) tam aylığı bulunacak. Sonra bulunan bu A1 tam aylığı, 1999 yılı ve öncesi prim ödeme sürenizin, toplam prim ödeme sürenize bölümüyle de A1 kısmi aylığı bulunur.
-2-) 01.01.2000-30.09.2008 (A2) dönemi aylığın hesabı
Bu dönemde hangi basamakta kaç ay prim ödenmişse her bir basamağın 2003 yılı temmuz ayında geçerli olan Bağ-Kur gelir basamağı gelir tutarları ile çarpılır ve sonra ay sayısına bölünerek ortalama aylık gelir bulunur. Bulduğumuz ortalama aylık geliriniz ile de 2000 yılı sonrası ABO’su ile çarparak A2 tam aylığınızı bulacağız. Bulunan A2 tam aylığı ile 2000-2008 dönemi prim ödeme sürenizin, toplam prim ödeme süresine bölümüyle de A2 kısmi aylığını buluruz.
-3-) 01.10.2008 sonrası (B) dönemi aylığın hesabı
Sosyal güvenlik reformu ile getirilen yeni emekli aylığı hesaplama sistemine göre, 1 Ekim 2008 gününden sonra basamaklar kaldırılmış ve Bağ-Kur sigortalıları en az asgari ücret (693 lira) ve en fazla da bu rakamın 6,5 katı olan (4504,5 lira) üst sınır arasında kalmak kaydıyla dilediği gelir rakamı üzerinde prim ödeyecektir. Bu dönemde seçilen gelir tutarının ortalaması ile bu dönemin ABO’su ile çarpımı bu (B) dönemin tam aylığı bulunur. Bulunan B tam aylığı ile bu döneme ait prim ödeme süresi çarpılıp, toplam prim ödeme süresine bölününce B kısmi aylığı bulunur.
-4-) ABO’ların hesaplanması
Aylık bağlama oranlarının (ABO) hesaplanması ise A1 dönemi için hesaplamada 25 yıl için yüzde 70 olup bu süreden fazla her bir yıl için yüzde 1 arttırılır veya eksik olan her yıl için yüzde 1 azaltılır. A2 dönemi için ise ilk 10 yılın her bir yılı için yıllık yüzde 3,5, sonraki 15 yılın her bir yılı için yıllık yüzde 2 ve 25 yıldan sonraki her yıl için de yıllık 1,5 hesabıyla yapılır. B döneminde ise her yıl için yüzde 2 hesabıyla ABO hesaplanır.
Mesela, 25 yıl için A1 dönemi ABO’su yüzde 70, A2 dönemi ABO’su yüzde 65 ve B dönemi ABO’su yüzde 50’dir. Görüldüğü üzere emekli aylığının en etkili ögelerinden ABO her dönem biraz daha azaltılmıştır.
-5-) Sosyal Destek Ödemesi ilavesi
Kanun gereğince, yukarıda hesaplanan A1 ve A2 kısmi aylıkları toplanır. Bulunan bu tutara, 12 ve daha alt basamaktan emekli olanlar için 85.95 lira, 13 ve daha yukarı basamaktan emekli olanlar için ise 64.46 lira eklenir. İşte sizin 13 üncü basamaktan aldığınız emekli aylığının 12 inci basamaktan az olmasının temel sebebi de budur. Zira, genel bir kanaat olarak uğursuz addedilen 13 rakamına tekabül eden basamağın emekli aylığı 12 inci basamaktan hep düşük olmuştur. Sebebi de Sosyal Destek Ödemesidir.
6-Aylıkların zamlandırılması
Sosyal Destek Ödemesi de ilave edilen 2004 yılı Ocak ödeme döneminden 2007/Temmuz dönemi dahil aylıklara uygulanan aşağıdaki artışlar uygulanmak suretiyle 2008/Ocak dönemine taşınır.
2004 ocak ayında yüzde 10
2004 temmuz ayında yüzde 10
2005 ocak ayında yüzde 6
2005 temmuz ayında yüzde 6
2006 ocak ayında yüzde 3
2006 temmuz ayında yüzde 3
2006 Tüfe farkı yüzde 1,33
2007 ocak ayında yüzde 5
2007 temmuz ayında yüzde 3,87
-7-)B döneminin ilavesi ve arttırma
Yukarıdaki gibi A1 ve A2 dönemi aylığı zamlandırılınca, bu kere 2008 yılı sonrasında çalışması (prim ödemesi) olanlar için yukarıda hesaplanan B dönemi aylığı da ilave edilir ve ama sizin B döneminiz yok. Bu konuda şanslısınız zira B döneminizde olsaydı emekli aylığınız daha da düşük olacaktı.
Öte yandan bu aylık toplamı ayrıca, 2008 yılı TÜFE’si (10,06) ve 2008 yılı büyüme oranının (1,1) yüzde 30’unun toplamında ibaret olan (10,39) oranı kadar arttırılarak güncellenir.
Bu arada aylığa yüzde 4 oranında da ek ödeme de (vergi iadesi yerine) ilave edilerek size ödenir.
28 Şubat 2012’ye kadar isteğe bağlıya devam edebilirsiniz
Soru:
Eşim Mürvet Meydaner 02.05.1958 doğumlu olup, 0600017363049 sicil numarası ile 10.01.1987 tarihinde sigortalı olarak işe başladı. 1080 gün aktif sigortalı olarak prim ödedi.
01.06.2006 tarihinden geçerli olmak üzere isteğe bağlı sigortalı olarak primini ödüyor, şu ana kadar 870 gün isteğe bağlı prim ödedi. Halen ödemeye de devam ediyor. Eşim, SSK’dan ne zaman emekli veya kısmi emeklilik aylığına hak kazanır. Bahattin MEYDANER
Cevap:
Sayın okurum bugüne kadar ödemiş olduğunuz toplam SSK prim günleriniz 1925 gündür, 13 aydan beri de Bağ-Kur’lu olarak 390 gününüz var. SSK’dan kısmi emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim gün sayısı ve 58 yaş şartına tabisiniz. Eşiniz primlerini 3600 güne tamamlamak kaydıyla 58 yaşınızı doldurduğu zaman yani 2016 yılında SSK’dan emekli olacak. Kalan prim ödeme gününüz 1285 gündür. Dikkat edilmesi gereken bir durum vardır ki 1 Ekim 2008 den sonra isteğe bağlı SSK’lıların hepsi Bağ-Kur’lu sayılmaktadır. Bağ-Kur’dan emekli olma riskiyle karşı karşıya kalmamak için, 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı da sakın ha 1230 günü geçmeyin. Bu sebeple de 28.02.2012 gününe kadar isteğe bağlıya devam edin sonra kalan süreleri bir işyerinde eşinizi SSK’lı çalıştırarak devam ediniz.