Doğuştan engelli olana yeni yasa çözüm getirdi
07.06.1976 tarihinde doğdum. İki yıllık ilahiyat Ön Lisans mezunuyum. Yüzde 50 özürlü kontenjanından raporlu olarak Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde Din Görevlisi olarak 22.02.1999 tarihinde göreve başladım. Görevimde ikan tekrar sağlık kurulu bana yüzde 58 raporu vermiş olup vergi indiriminden faydalanmaktayım. Anılan tarihten bu yana aralıksız görevdeyim.
Sorum :
1-15 yıl çalıştıktan sonra emekli olabilir miyim?
2-Şayet 15 yıl üzerinden emekli olduğumda 25 yıl çalışıp emekli olanların almış olduğu emekli maaşını mı alacağım.
3-İkramiye yaklaşık ne kadar alabilirim. Muhammet KARAYEL-Giresun
5434 sayılı Kanun gereğince kanuni tabiriyle sakat kadrosu ile başlayan memurlar ile sakat kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranlı raporu olanlar 15 yıllık yani 5400 günlük süreyle emekli olmaktadırlar ve olmaya da devam etmektedirler. Ancak, işe girmeden evvel özürlü olduğu halde bunu rapor ile teyit etmeyenler erken emekli olamamaktaydı buna 5510 sayılı Kanun biraz çözüm getirdi.
Yeni Kanun’un yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 gününden sonra uygulanmaya başlanan durum ile özellikle doğuştan özürlü olduğu halde erken emekli olamayanlara çözüm getirdiği gibi doğuştan olmasa bile memur olmadan rapor almayanlara çözüm getirecektir.
Doğuştan özürlü olanlar
§a-) 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az yüzde 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde memur (kamu görevlisi) olanlar; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanacaktır.
Sonradan özürlü olanlar
§b-)Çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
§a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
§b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla istekleri halinde emekli olacaklardır.
Sizin durumunuza gelince, özürlü kadrosunda olduğunuzdan 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu gereğince 15 yıl (5400 gün) çalıştıktan sonra emekli olabilirsiniz. Emekli ikramiyeniz çalıştığınız her yıl için bir brüt maaşınız kadardır.
Hamile kadınlar sağlıktan bedava yararlanır
Bir dostum, işten 2008 yılı sonu itibari ile çıkarılmış işsizlik maaşından yararlanıyor işsizlik maaşı 30.09.2009 tarihinde sona erecek asıl sorunumuz eşi hamile ve ağustos sonu veya eylül başında doğum yapacak arkadaşımız hastane imkanlarında parasız yararlanabilir mi? Acaba elindeki işsizlik belgesinin sağlık belgesi olarak geçtiğini biliyoruz doğuma da yetiyor süresi ama hastane bunu kabul eder mi bunu öğrenmek istiyoruz. Eğer kabul etmezse mayıs ayında sigortalı olsa eşi ne zaman sağlıktan yararlanabilir Murat Şahiner
Murat bey, yakınınızın eşi, işsizlik ödeneği alınan sürece sağlık primleri İş-Kur tarafından ödendiğinden hem kendisi hem eşi hem de çocukları sağlık hizmetlerinden yararlanır. Bunun hastane tarafından kabul edilmemesi söz konusu değil. Bu durumda ödenek süresinde doğum olacağından eşi sağlık yardımı alabilir. Fakat bu böyle olmasaydı bile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası hükümleri gereğince tıpkı 18 yaşından küçüklerde olduğu gibi hamile kadınlar, hamilelik ve doğum ile ilgili tüm tedavi ve sağlık hizmetlerini sorgusuz-sualsiz tüm hastanelerden yararlanabilirler.
Soru:
Almanya primlerinin iadesi
Kasım 1973 doğumluyum ve 2004 yılında Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaya başladım, Türkiye’de bu ay itibari ile 4265 gün prim ödemem var, 2003 yılında şirketimin beni Almanya’da görevlendirmesi sebebiyle orada 5 yıl boyunca çalıştım ve maaşımdan ciddi miktarda emeklilik kesintisi yapıldı. 2007 yılı sonunda Türkiye’ye temelli dönüş yaparken emeklilik kasasında biriken parayı toplu olarak nasıl alacağım konusunda tam bilgilendirilmedim Araştırmamda Türkiye’ye döndüğümde ya 2 yıl sigortalı olarak çalışmaz isem Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla gerekli evrakları göndererek parayı havale alacağımı söylediler. Sigortasız olmam işim dolayısıyla mümkün olmadığı için diğer alternatifleri araştırdım ve karşıma Türkiye’de zorunlu emeklilik prim ödemem bittikten 2 yıl sonra paranın ödenebileceği yorumu geldi, yorum doğru mu? Gürkan Baş
Cevap:
Alman Sosyal Güvenlik Kanunları gereğince prim iadesi alınabilmesi için öncelikle Alman emeklilik sigortasındaki zorunlu sigortalılığın sona ermesi şarttır ama Türk-Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesi gereğince, Türkiye’deki çalışma da Almanya’da geçmiş gibi kabul edilmektedir. Aslında 1984 yılına kadar Türkiye’deki çalışma Almanya’dan prim iadesine engel değildi ama Türkiye’nin talebiyle sözleşme değiştirildi. 02.11.1984 tarihli Ek Anlaşma sonrasında artık Türkiye’deki zorunlu sigortalılık, Almanya’dan prim iadesini kesin olarak
engellemektedir.
Prim iadesinin ikinci şartı ise 24 aylık bekleme süresidir ki bana sorduğunuz yorum doğrudur Türkiye veya Almanya’da zorunlu sigortalılığınız sonra erdikten sonra 24 ay tamamlandığında Almanya’dan primlerinizi iade olarak alabilirsiniz.
Soru:
Ücret verilen eşler de SSK’lı olurlar
15 yıllık sigortalı olarak çalışıyordum. 1 Ocak itibari ile işten ayrıldım. Eşimin iş yerinde sigortam devam edebilir mi? Neşe Üstün
Cevap:
Eşler de çalışabilirler ama gerek eski 506 sayılı ve gerekse yeni 5510 sayılı Kanunlar gereğince eşler resmen ücret alıyorlarsa (ücret ödeniyorsa) SSK’lı olabilirler. Bu arada eşinizin ne iş yaptığını belirtmemişsiniz, iş yerinde bayan sigortalı çalıştırmasına engel bir durum yoksa (inşaat, yer altı maden işleri v.b.türü işler değilse) SSK sigortalısı olabilirsiniz. Bu tür işlerde ise ağır olmayan, çaycılık, temizlik, büro gibi faaliyetler de bayanlar çalışabilirler.