Eski hükümlülere sadece suç işlemek kalıyor Ceza alıp hapsa girip-çıkmış olanların özel sektörde işe alınmaları zorunluluğu kalktı yerine kağıt üstünde kamuda işe alınacakları ilan edildi ama işe alınan eski hükümlü olmayınca, eski hükümlülere yapacak iş kalmadı…
***Özel sektörün hükümlü çalıştırmasına 2008 de son verildi
15/05/2008 kabul tarihli ve 26/05/2008 tarih ve 26887 sayılı R.G.de yayımlanan 5763 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değiştirilmeden önce, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu maddesine göre;
“Madde 30 – İşverenler elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde her yılın Ocak ayı başından itibaren yürürlüğe girecek şekilde Bakanlar Kurulunca belirlenecek oranlarda özürlü ve eski hükümlü ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca istihdamı zorunlu olan terör mağduru işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin toplam oranı yüzde altıdır. Ancak özürlüler için belirlenecek oran, toplam oranın yarısından az olamaz. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır…”
denilmekteydi ve Bakanlar Kurulu kararı ile eski hükümlü çalıştırma oranı yüzde 2 idi. Yani 100 işçisi olan özel sektör işverenleri en az 2 eski hükümlüyü işe almak zorundaydılar.
2008 yılında yapılan değişiklik ile;
“İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır…”
şekline dönüştürüldü.
Bu değişiklik sonrasında özel sektörüne eski hükümlüleri işe alma zorunluluğu kaldırıldı. Yerin eski hükümlülerin kamuda istihdam edilmeleri yasalaştı.
***Kamu yasaya uymuyor
Kamu kurumları ise bırakın eski hükümlü kadrolarını doldurmayı, özürlü kadrolarını bile doldurmayınca eski hükümlüler açıkta kaldı. Hem özel sektörde hem de kamu da iş bulamayan eski hükümlülere iş olmayınca ne yapacakları da belli. Ya eski işlerini yapıp yeniden cezaevine gidecekler ya da aç kalıp ölecekler.
***Kamuya ceza veren de yok
Özel sektör çalıştırma zorunda olduğu özürlüleri işe almazsa her bir işçi ve her bir ay için yaklaşık 1600 lira idari para cezası ile cezalandırılırken, kamu kurumlarının yüzbinleri bulan eski hükümlü ve özürlü kadroları boş olduğu halde ceza veren yok.
30 günden az çalışanlar kalanı isteğe bağlı ödeyebilirler
Sinema sektöründe çalıştığım için, isteğe bağlı sigortalı olarak sigorta primlerini ödüyordum. Geçen yıl Beykent Üniversitesi’nde saat ücretli ders vermem nedeniyle, okul ayda iki gün SGK’li gösterdi, bu nedenle isteğe bağlı sigortam iptal edildi. 2009 yılının Şubat ayından başlayarak Göztepe ve Bostancı SGK Kurumları’na onar kez gittim. Herkes başka bir şey söyledi ama çözüm sunamadı. 2010 yılının Şubat ayında Ankara SGK Müdürlüğü’ne durumumu anlatan bir dilekçe yazdım. Ankara SGK, Göztepe SGK’ya mektubumu da iliştirerek, ilgilenmeleri gerektiğine ilişkin bir yanıt verdi. Ancak Göztepe SGK hala bir yanıt vermiş değil. Bilgilenebildiğim kadarıyla, benim gibi sözleşmeli çalışanlar, Ekim 2008’de çıkan bir kanunla, kalan günlerinin primlerini isteğe bağlı olarak ödeyebiliyorlarmış. Ankara SGK dahil, hiç bir bilgisayar sisteminde bunun programı olmadığı için ödeme yapamayacağımızı söylediler. Uzun sürelere yitirdim, mağdur edildim, üstelik hiç bir SGK Kurumu bu konuda sağlıklı bilgi vermiyor. Bu konuda çözüm öneriniz ne olabilir? Yardımcı olursanız minnettar kalırım. Yıldız Bakoğlu
Sayın okurum, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun isteğe bağlı sigortalılık ile ilgili 50 ve 51 inci maddelerine özellikle de 51’e göre;
“Madde 51 -İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar.
İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen tarihlerde, 4 üncü maddeye göre sigortalı olmayı gerektirecek çalışması bulunduğu tespit edilenlerin, zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı prim ödenen süreleri iptal edilerek, bu süreye ilişkin ödedikleri primler ilgililere iade edilir.
Ay içerisinde 30 günden az çalışan veya 80 inci madde uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin 4857 sayılı Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri halinde, primi ödenen süreler zorunlu sigortalılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenir ve eklenen bu süreler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir…”.
Maddenin 3 üncü fıkrasından da görüleceği üzere ayda 30 günden az çalışan sigortalılar 30 günden eksik kalan sürelerini isteğe bağlı (Bağ-Kur’lu) olarak prim ödeyebilirler. Öte yandan 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı prim öderken işe girmiş olmak isteğe bağlı sigortayı sona erdirmemektedir. Bu sebeple okulunuz sizi 2 gün sigortalı gösterdi diye isteğe bağlı sigortanız sona erdirilemez, sona erdirmişlerse yasadışı iş yapmışlar. Siz, şimdi 50 ve 51 inci madde gereğince geçmiş aylarda sizden alınmayan isteğe bağlıları ödemek için SGK’ya talepte bulunun, talebiniz olumlu karşılanmazsa iş mahkemesinde dava açın.
***Garipliği unutmayın ama
Ayda sigortalı olarak çalıştığınız günler eski adıyla SSK’ya (4/A’ya), isteğe bağlı ödedikleriniz de eski adıyla Bağ-Kur’a (4/B’ye) sayılır. Kimin nerden emekli edileceği de son 2520 günlük prim ödemelerinizde en çok SSK’ya mı yoksa Bağ-Kur’a mı prim ödediğinize göre belirlenir. Bu sebeple SSK’dan emekli olmak istiyorsanız son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödemelerinizde en çok SSK olmasına özen gösterin.
***1 Ekim 2010’dan sonra GSS’da zorunlu olacak
5510 sayılı Kanun gereğince, ayda 30 günden az çalışan SSK’lılar 30 günden eksik kalan sürelerinin GSS (genel sağlık sigortası) primlerini zorunlu olarak ödemek zorunda kalacaklar. Emeklilik primlerini ise yukarıda ifade edildiği üzere canları isterse ödeyecekler. GSS primlerini 30’a tamamlamazlarsa hem kendileri hem eşleri hem de çocukları sağlık yardımı alamayacak.
*************