Eski Kızlar kurtuldu yeni kızlar kurtulamadı
1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile çocuklarımıza 18 yaşına (okuyorlarsa 25’e) kadar sağlık yardımı verebiliyoruz. Bu arada 1 Ekim 2008 günü ve öncesinde bizim üzerimizden sağlık yardımı alan kızlarımızın durumlarında değişiklik oluncaya kadar bizden sağlık yardımı alabileceklerdi. Şimdi Torba Kanun ile eski kızları kurtardık, yeni kızlar ise ceplerinden prim ödeyerek sağlık yardımı alabilecekler.
Sayın Ali Tezel, sizi Habertürk gazetesinde ve fırsat buldukça da TV’lerde ilgiyle ve takdirle izliyorum. Aşağıdaki tereddütlerime Habertürk gazetesindeki köşenizde ya da maile cevap verebilirseniz, müteşekkir olacağım. Ben özel bir Bankanın emekli sandığından maaş alana ve sağlık yardımından yararlanan bir emekliyim. Şubat 84 doğumlu ve Temmuz 2007 de üniversiteyi bitirmiş kızım da herhangi bir işte çalışmadığı için(sadece 2006 da bir ay kadar çalıştı) benim üzerimden sağlık yardımından faydalanmaktadır. Son çıkan Torba yasasındaki ilgili madde gözönüne alınarak;
1-Kızım bir işe girse ve çıksa, keza evlenip boşansa(sandık SGKya devredince) benim üzerimden sağlık yardımı almaya devam eder mi?
2-İşe girip çıksa, evlenip boşansa benim vefatımdan sonra yetim maaşı alabilir mi? Alabilirse maaşımın yüzde kaçı oranında alır? (İsmimin saklı kalması ricasıyla)
***İşe giren, evlenen kızlar kurtuldu
1 Ekim 2008 günü ve öncesine ana-babası üzerinden sağlık yardımı alan kızlar ise yaşları kaç olursa olsun, evlenmedikleri veya işe girmedikleri sürece ölünceye kadar ana babaları üzerinden prim ödemeden sağlık yardımı alabiliyorlardı. Ancak, bir gün dahi olsa işe girip çıksalar, evlenip sonra boşanıp baba evine gelseler ana-baba üzerinden sağlık yardımı hakkı olmuyordu.
Kamuoyundan gelen yoğun baskılar sonrasında, TBMM’de kabul gören 6111 sayılı Torba Kanun sonrasına 5510 sayılı Kanun’un geçici 12 inci maddesinde şöyle bir değişiklik yapıldı.
“Ancak durumlarında değişiklik olduğunda sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları bu Kanun hükümlerine göre yeniden belirlenir” cümlesinden sonra gelmek üzere “Kız çocuklarının durum değişikliklerinin ortadan kalkması halinde, bu kişiler tekrar ilgili kanunlarına göre bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır.” cümlesi eklenmiştir.
Yeni duruma göre; 1 Ekim 2008 günü ana-babası üzerinden sağlık yardımı alan kız çocukları bundan sonra işe girip çıksalar, evlenip boşanıp tekrar baba evine dönseler bile eski kanunlardan yararlanıp, ana-babaları üzerinden sağlık yardımı alabilecekler. Sizin 1984 doğumlu kızınızda, bundan sonra bir işe girse kendi üzerinden sağlık yardımı alacak ama işten çıkınca yine sizin üzerinize dönebilecek. Ayrıca, evlebip-boşansa yine işe girmediği sürece sizin üzerinizden sağlık yardımı alabilecek.
***1 Ekim 2008 günü sağlık yardımı verilmeyen çocukların durumu kötü
5510 sayılı SS ve GSS Kanunu’nun yürürlüğe girdiği gün olan 1 Ekim 2008 günü, ana-babası üzerinden sağlık yardımı alamayan kız ve erkek çocuklarımız ise 18 yaşından sonra, kendi ceplerinden sağlık yardımı almak zorundadırlar.
Erkek veya kız farketmez 18 yaşından büyük çocukların durumu ise şayet okumuyorlarsa ailenin geliri dikkate alınarak GSS primi alınarak sağlık yardımı veriliyor. Yani, çocuklarımız, 18 yaşını ikmal ettikleri andan itibaren artık birey sayılacaklar ve ana-babaları üzerinden sağlık yardımı alamayacaklar ve ailenin gelir durumuna göre GSS primi ödenerek sağlık yardımı alabilecekler. Prim ödenmiyorsa sağlık yardımı alamayacaklar. Bu arada 1 Ocak 2012 gününe kadar GSS primini isteyen ana-baba veya çocuklar ödeyecekler ama bu tarihten itibaren istese de istemese de tüm herkes GSS primi ödeme mükellefi olacak.
***Yetim aylığı hakkı ayrı, sağlık yardımı ayrıdır
Bu arada bir çokları konuyu karıştırdığı için dikkat çekelim. Yukarıda açıklananlar ana-babası
daha doğrusu üzerinden sağlık yardımı alacağı ana-babası sağ olanlar için geçerlidir. Ana veya babası ölüp de kendilerine yetim aylığı bağlananlar bu aylıkları aldıkları sürece sağlık yardımı da alırlar. Ana veya babası sağ olup da 18 (veya okuyorsa 25) yaşından sonra sağlık yardımı alamayanların, ana-babalarının vefatıyla kendilerine yetim aylığı bağlanmışsa (ki evli olmamak, çalışmamak, emekli olmamak şartıyla yetim aylığı verilir) kendilerine yetim aylığı ile birlikte sağlık yardımı da verilir.
18 yaşından küçüklere çıkarılan borçlar 2012’ye kadar silindi
5510 sayılı Kanun gereğince ana babası sosyal güvenlik kapsamında olmayan yani işsiz olanların, 18 yaşından küçük çocukları hastaneye gittiklerinde bakılıyor ama aynı gün ana-babası zorunlu GSS sigortalısı sayılıp adlarına 796 lira ceza, aylık da 182 lira prim borcu çıkartılıyordu. Torba Kanun ile yapılan düzenleme ile 5510 sayılı Kanuna geçici 30 uncu madde eklenmiştir. Bu maddeye göre;
“GEÇİCİ MADDE 30- 1/10/2008 ila bu maddenin yayımı tarihine kadarki sürede geçici 12 nci maddenin beşinci fıkrası uyarınca 18 yaşını doldurmamış çocuklarından dolayı tescil süreci başlatılanların kendileri ile 18 yaşını doldurmamış çocukları hariç bakmakla yükümlü oldukları kişilerin tescil tarihine kadarki genel sağlık giderlerine ilişkin fatura tutarları Kurumca ödenir. Bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar söz konusu süreler için ödenmiş olan primler iade ve mahsup edilmez. 1/10/2008 ila 31/12/2011 tarihleri arasında, geçici 12 nci maddenin beşinci fıkrası uyarınca tescili yapılanların sağlık hizmet sunucusuna başvuru tarihinden Kurumca tescil edildikleri tarihe kadarki sürede 18 yaşını doldurmamış çocukları adına düzenlenen genel sağlık giderlerine ilişkin fatura tutarları Hazineden karşılanmak üzere Kurumca ödenir.” denilmiştir. Yani, devlete güvenip SGK’ya ceza ve prim borcu ödeyenlere ödedikleri iade edilmeyecek ama ödemeyenlerin borçları silinecek.
Akparti Ekim’de açıkladığı emekli zammını hala veremedi
2010 yılı Ekim ayının 11’inde Başbakan TBMM grup toplantısından yüzdelik oranlar vererek SSK ve Bağ-Kur emeklilerine 2011 yılı ocak ayında vereceği zam rakamını açıklamıştı. O tarihten bakmayın siz Başbakanın yüzdelik oranlar verdiğine, SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarından 1500 liradan az olanlarına ocak 2011 ayında 60 lira seyyanen zam verilecekti. Emekli aylıkları 1500 liradan çok olanlara ise yüzde 4 zam yapılacaktı. Bugün, 21 Şubat 2011 verilen sözün üzerinden tam 4 ay geçti zam hala ortada yok.
Usta öğreticilere borçlanma hakkı
Milli Eğitimde usta öğretici olarak çalışanlar her ay girdikleri ders saati kadar SGK’ya bildirge edilmektedirler. Bu sebeple de usta öğreticiler ayda 3-5 gün çalışmış göründüklerinden emekli olmaları çok güç olmaktadır. Torba Kanun ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 31 inci madde ile;
“Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, bu durumlarını milli eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, bu maddenin yürürlük tarihinden önceki bu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini 41 inci madde esaslarına göre kendileri veya hak sahipleri tarafından borçlanabilirler. Borçlanılan bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılır.” denilmiştir. Yani, usta öğreticiler ayda 30 günden az olan SGK çalışmalarını tıpkı askerlik borçlanması gibi 30 güne tamamlayacak kadar süreyi kendi ceplerinden ödeyerek borçlanabilecekler.