İşçi Askere giderken Kıdem Alınabilir
Gazeteci ise askerde yarım ücret alır
4857 sayılı İş Kanunu gereğince çalışanlardan askere gidenlere o işyerinde en az bir yıl çalışmış olması şartıyla isterse kendisine Kıdem Tazminatı ödenmelidir.
5953 sayılı Basın-İş Kanunu gereğince çalışanların ise kıdem tazminatı isteme hakkı yoktur ama askerlik süresi boyunca kendisine yarım ücreti ödenmelidir.
4857 sayılı İş Kanunu’na tabi çalışanlardan askere gidenlere işverenleri kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Kıdem Tazminatı ile ilgili düzenlemelerin olduğu 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre, bağlı çalıştığı işveren emrinde en az bir yıldan beri hizmet akdi ile çalışan erkek işçilerde, muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş akitlerini feshedenlere, kıdem tazminatı ödenir.
Bunun için işçi askere gitme kağıdı olarak da bilinen sülüslerini işverene vererek, askere gideceklerini ve kıdem tazminatlarını istediklerini beyan etmelidirler.
Ancak, işçi kıdem tazminatını almayı istemez ise asker dönüşü aynı işyerinde işe başladığında, kıdem süresi birleştirilir aksi halde birleştirilmez.
Askere giderken kıdem tazminatı almadan askere gitmek, dönüşte o işyerinde işe başlamayı garanti etmez.
1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre;
Bağlı çalıştığı işveren emrinde en az bir yıldan beri hizmet akdi ile çalışan erkek işçilerde, muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş akitlerini feshedenlere, kıdem tazminatı ödenir.
Bunun için işçi askere gitme kağıdı olarak da bilinen sülüslerini işverene vererek, askere gideceklerini ve kıdem tazminatlarını istediklerini beyan etmelidirler.
Ancak, işçi kıdem tazminatını almayı istemez ise asker dönüşü aynı işyerinde işe başladığında, kıdem süresi birleştirilir aksi halde birleştirilmez.
Yargı Kararları
(Y 9.HD. E. 1991/10952, K. 1991/16202, T. 17.12.1991)
–Muvazzaf askerlik nedeniyle iş akdinin feshinde kıdem tazminatı ödendiğine göre askerlikten önceki süre için ikinci defa kıdem tazminatı ödenemez. Aksi davranış işveren için ceza-i yaptırım gerektirir.
(Y 9. HD. E. 1986/5777, K. 1986/6959, T. 03.07.1986)
-Davacının muvazzaf askerlik sebebiyle kıdem tazminatını aldıktan sonra, asker dönüşü bu aldığı kıdem tazminatını iade etmesi bu dönemin bundan sonraki dönemler ile birleştirilmesini gerektirmez. Aksi düşünce kamu düzeni ile ilgili olup dolayısıyla bu yöndeki TİS hükmüne de itibar edilemez.
Yargı Kararları
(Y 9.HD. E. 1991/10952, K. 1991/16202, T. 17.12.1991)
–Muvazzaf askerlik nedeniyle iş akdinin feshinde kıdem tazminatı ödendiğine göre askerlikten önceki süre için ikinci defa kıdem tazminatı ödenemez. Aksi davranış işveren için ceza-i yaptırım gerektirir.
(Y 9. HD. E. 1986/5777, K. 1986/6959, T. 03.07.1986)
-Davacının muvazzaf askerlik sebebiyle kıdem tazminatını aldıktan sonra, asker dönüşü bu aldığı kıdem tazminatını iade etmesi bu dönemin bundan sonraki dönemler ile birleştirilmesini gerektirmez. Aksi düşünce kamu düzeni ile ilgili olup dolayısıyla bu yöndeki TİS hükmüne de itibar edilemez.
5953 sayılı Basın İş Kanunu gereğince çalışanlar da ise durum farklıdır ve askere giden gazeteci-haberci kıdem tazminatı isteyemez ama askerlik süresi boyunca işveren her ay yarım maaşını ödemek zorundadır.
5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun “Askerlikte ve gebelikte ücret” başlıklı 16 ıncı maddesine göre; ” Talim veya manevra dolayısiyle silah altına alınan gazeteci bu müddet zarfında ücret hakkını muhafaza eder. Ancak, yedeksubay olarak veya sair suretlerle askeri hizmet karşılığı aylık alan gazetecinin almakta bulunduğu bu aylık kendi işinden aldığı ücretten az ise, işveren, gazeteciye yalnız aradaki farkı ödemekle mükelleftir.
Kısmi veya umumi seferberlik dolayısiyle silah altına alınan gazeteci hakkında üç ay için bu maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanır.
İlk muvazzaf askerlik hizmeti için silah altına alınan gazeteciye normal askerlik müddetince son aldığı ücret yarı nispetinde ödenir.
İşverenle gazeteci arasındaki iş akdinin muayyen bir müddet için akdedilmiş olup olmadığına bakılmaksızın, gazetecinin bu maddenin birinci fıkrasında gösterilen haller dolayısiyle silah altında bulunduğu müddetçe iş akdi, işveren tarafından feshedilemez. Gazeteci bu maddenin ikinci veya üçüncü fıkrasında gösterilen haller dolayısiyle silah altına alındığı takdirde, gazetecinin durumu bu fıkralardan hangisine temas etmekte ise, işveren iş akdini ancak o fıkrada gösterilmiş bulunan süre geçtikten sonra feshedilir. Bu gibi hallerde de gazeteci ile işveren arasındaki iş akdinin muayyen bir müddet için akdedilmiş olup olmadığına bakılmaz. Akdin feshi bu kanunda yazılı hükümlere tabidir.
Gazeteci ile işveren arasındaki mukavele esasen muayyen bir süreyi ihtiva edip de bu süre gazetecinin silah altında bulunduğu sırada kendiliğinden bitiyorsa işveren mukavelenin bu suretle sona ermesinden itibaren bu maddede yazılı olan ücretleri gazeteciye ödemekle mükellef tutulamaz.
Bu maddede yazılı bulunan hükümler işveren tarafından gazeteciye askerlik halinde ücret verilmesi hakkında daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan mukavele, teamül veya örfü adetten doğan haklara halel getirmez…”
Mustafa Seyis-Niğde-03.03.1956 doğum tarihiniz, 05.01.1981 günü İsviçre’de başlayan sosyal güvenliğiniz, 1998-2003 arasındaki 1096 günlük SSK priminiz ile isterseniz İsviçre’deki günlerinizi Türkiye’ye aktarabilirsiniz ve bu yurtdışı borçlanması yerine geçer. Bu durumda yurda kesin dönmek şartıyla 02.01.1998 olan SSK başlangıcınız, İsviçre’den getireceğiniz (borçlanacağınız) süre kadar geriye gider mesela, 10 yıl getirirseniz 1988 başlangıçlı olursunuz ve 1988 başlangıçlı birisi nasıl emekli olursa siz de öyle emekli olursunuz. Gönderdiğiniz bilgilerdeki İsviçre çalışma sürenizi eksik gönderdiğinizden hesaplamayı ben yapamadım. Primlerinizi getirince 65 yaşında İsviçre’den emekli olma hakkınız sona erer.
Hasan Mutlu:Eşiniz, 12.03.1984 günü işten çıkıp 7 ay (212 gün) sonra 14.10.1984 günü doğum yaptığından ilk çocuğunuz için doğum borçlanması yapabilirsiniz, ikinci çocuk için yapabilmeniz için dava açmanız gerekir.