Kıvırcık Ali, işkazasında vefat etti
Halkın sevgilisi olduğu cenazesindeki kalabalıklardan belli olan Ali Özütemiz nam-ı diğer Kıvırcık Ali, Ankara uçağına yetişmek için sabah erken saatlerde aracıyla yola çıkıp geçirdiği trafik kazası sonucu vefat etti. Bağ-Kur’lu olan Ali’nin olayı 5510 sayılı Kanun’a göre işkazasıdır ve geride kalanlara her ay 2 aylık/gelir verilmelidir…
***Kıvırcık Ali Bağ-Kur’ludur
Ali ÖZÜTEMİZ namı diğer Kıvırcık Ali, 01.10.1999 tarihinde vergi mükellefi olmuş. Bağ-Kur öncesinde ise bir müddet SSK’lı çalışması bulunmakta olup işçilik sıfatı 05.12.2000 tarihinde sona ermiş ve işyerinden ayrılmış.
Yasal olarak, Esasında 06.12.2000 tarihinde 4/b yani Bağ-Kur sigortalısı olması gerekmekle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu sehven (hata ile) 01.07.2002 tarihinde tescil başlatıp, Bağ-Kur kapsamına almış. Kendi nam ve hesabına bağımsız (Bağ-Kur’lu) çalışması nedeniyle bu sigortalılık kesintisiz devam ediyor.
***Olay iş kazasıdır
01.10.2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13 üncü maddesine göre;
“Madde 13 – İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.”
Kanun hükümlerinden görüleceği üzere, “b)… sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,” meydana geldiği için Kıvırcık Ali işkazasında vefat etmiştir.
***Eş ve çocuklarına önce aylık bağlanacak
Rahmetli Kıvırcık Ali’nin geride kalan eşi ve biri (1990 doğumlu) oğlu ve diğeri (1996 doğumlu) kızı ile dul eşine SGK, 1800 günden fazla günü olduğu için Bağ-Kur borçlarının ödenmesi kaydıyla (5510 sayılı Kanun’un 32 ve devamı maddelerine göre) ölüm (dul-yetim) aylığı bağlanacaktır. Bunun için geride kalan eşinin hem kendisi hem de çocukları için 5 yıl içinde SGK’ya müracaat etmesi şarttır.
Bu arada, SGK aylık bağlama aşamasında hatasını görecek ve Kıvırcık Ali’nin Bağ-Kur başlangıcını 06.12.2000’e çekeceği için Borç tahakkuk ettirecek. Bu nedenle hak sahiplerinin (eş ve çocuklarının) hak kaybına uğramaması adına tescil düzeltmeye dayalı prim borcunu ödemeleri gerektiğini hatırlatmak isterim.
***Ayrıca iş kazası ölüm geliri bağlanacak
Kıvırcık Ali’nin ölümüne sebep olan olay, işkazası sayıldığı için ayrıca geride kalanlarına Kanun’un 20 inci maddesine göre işkazası ölüm geliri de bağlanacaktır.
“Madde 20 – İş kazası veya meslek hastalığına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahiplerine, 17 nci madde gereğince tespit edilecek aylık kazancının % 70’i, 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre güncellenerek 34 üncü madde hükümlerine göre gelir olarak bağlanır.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın birinci fıkraya göre belirlenen tutar, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların hak sahiplerine gelir bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur…”
***Çok olanın tamamı az olanın yarısı
Geride kalanlara uzun vadeli sigortadan ölüm aylığı, kısa vadeli sigortadan ölüm geliri bağlanacak ama yine 5510 sayılı Kanun gereğince, bu iki gelir/aylıktan çok olanın tamamını, az olanın yarısını alacaklardır.
Doktorlar ve sağlık personeli ile polislerin askerliği
Hükümet, TBMM’ye sevk ettiği yasa değişikliği ile polislerin yapacakları askerlik süresini 15 gün veya 1 aya indirmeyi planlıyor. Bunu da polislerin zaten askerlik benzeri bir iş yaptıkları ile polislere olan ihtiyacı gerekçe gösteriyor. Ancak, polislerden önce doktorlar ve sağlık personelinin buna daha çok ihtiyacı var. En baştan belirtelim, doktorlar ve sağlık personeli ettikleri Hipokrat yeminine göre düşman dahi olsa tedavi etmek zorundadır. Ellerine silah alıp savaşamaz ve insan öldüremezler sadece yaşatmak için ellerinden geleni yapmakla mükelleftirler. Görevleri öldürmek değil yaşatmaktır. Hekim ve sağlık personeli ihtiyacına gelince, bu ülke insanının polisten çok hekime ve sağlık personeline ihtiyacı vardır. Bakınız Aile Hekimliğinde ne kadar çok doktora ve sağlık personeline ihtiyacımız olduğu ortaya çıktığından Aile Hekimliğinde 75 yaşındaki doktorlara bile görev çağrısı yapıldı. Bu arada tabi ki ordumuz savaşa girdiğinde sağlık hizmetleri için görevlerini yapmak üzere her zaman askere çağrılabilirler. O zaman da tıpkı barışta olduğu gibi yaşatmak görevlerini seve seve yerine getirirler.
Yetim aylıklarında alt sınır önemlidir
Ali Bey gerek Habertürk gazetesi ve gerekse Televizyonundaki aydınlatıcı konuşmalarınızı ve yazılarınızı takdirle izliyorum. Bu konularda halkımıza çok faydalı olduğunuzu görüyorum. Sizi tebrik ediyorum. Yazımı uzatmadan asıl konuma geçiyorum.
Ben Emekli Sandığı’ndan emekliyim. 69 yaşındayım, Ankara’da ikamet etmekteyim. Beş yıl önce eşim vefat etti. Tekrar evlenmedim, kızımla birlikte oturuyorum. Eşim de Emekli Sandığı’ndan emekli olmuştu. Eşimin emekli aylığının yarısını almaktayım. Kızım bir işte çalışmamakta, bekar ve 38 yaşında. İlgili yasa gereğince, ölen annesinin emekli maaşının yüzde 30’nu almaktadır.
Bu durum çerçevesinde aşağıdaki konularda aydınlanmak istiyorum.
1- Benim evlenmem durumunda kızımın annesinden aldığı emekli maaşı yüzde kaç oranında bir değişiklik olur mu?
2- Benim ölümüm halinde kızımın alacağı emekli maaşının oranı ne olur? Sami Dönmez
Sayın okurum, yetim çocuklar normal ölen ana-babasının aylığının yüzde 25’ini alırlar ama bu oran (babası-anası ile birlikte aylık alıyorlarsa) memur emekli aylıklarının 2011 ocak ayından itibaren en düşüğü olan 898 liranın yüzde 30’undan az olamaz. Siz, yüzde 30 oranında alıyor dediğinize göre demek taban aylıktan dul-yetim aylığı alıyorsunuz. Bu durumda sizin evlenmeniz halinde tek başına kalacağından taban aylığın yüzde 80’ine çıkacaktır. Yani, 718 lira yetim aylığı almaya başlayacak. Allah size uzun ömür versin vefat ederseniz bu kere bu kere yüzde 25 oranındaki aylık yüzde 30’a çıkacak ama yine de aldığı 718 liradan az olacağı için evlenseniz de vefat da etseniz kızınızın aldığı aylık sabit kalacaktır.