Sendikaların yetkisizliğine 15 gün kaldı
31.12.2009 gününe kadar 2822 sayılı TİSGLK’da bir değişiklik yapılmazsa 1 Ocak 2010 gününden itibaren ülkede yetkili sendikayı mum ve büyüteçle arayacağız ama ne hikmetse ne yetkililerde ne de sendikalarda bir hareket görülmüyor…
Çalışanları işten çıkış bildirgelerinin sadece SGK’ya bildirilmesini içeren kanun değişikliğinin etkileri sebebiyle, 31.12.2009 gününe kadar 2822 sayılı TİSGLK değişmezse, Ocak ayından itibaren ülkede yetkili sendika kalmayacak…
***İşten çıkışlar artık tek yere bildiriliyor
5838 sayılı Kanun 28 Şubat günü Resmi Gazetede yayınlandı ağustos ayından sonra sendikalara yetki verebilmek için Çalışma Bakanlığının yalan-yanlış istatistikleri yerine Sosyal Güvenlik Kurumu’nun istatistikleri geçerli olacak, bu da sendikaları yetkisiz, işyerlerini toplu sözleşmesiz bırakacak…
İşverenler, muhasebeciler, insan kaynakları elemanları en çok bir işçi (çalışan) işe alındığında veya işten ayrıldığında 4 yere birden bildirmek zorunda kaldıklarından şikayetçi olurlardı.
Uygulamalara göre işten çıkışlarda;
1-SGK’ya internet üzerinden 10 gün içinde,
2-SGK’ya aylık prim hizmet belgesi ile takip eden ayın 23 üne kadar,
3-İŞKUR’a 15 gün içinde,
4-Çalışma Bakanlığı’na takip eden ayın 15 ine kadar,
Bildirmek-bildirge vermek gerekmekteydi artık 01.08.2009 gününden itibaren bildirim ikiye düşürüldü.
1-SGK’ya yapılan bildirimler yeterli sayılıyor
28 Şubat 2008 günü Resmi Gazetede yayınlanan 5838 sayılı Kanun’un 01.08.2009 günü yürürlüğe girecek olan 5 inci maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“Kuruma yapılan bazı bildirimlerin yeterli sayılması
EK MADDE 1 – İşverenler tarafından 8 inci, 9 uncu ve 11 inci maddelere göre Kuruma yapılan sigortalı ve işyerlerine ilişkin bildirimler; 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi, 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 62 nci maddesi, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesi ve 4857 sayılı İş Kanununun 3 üncü maddesi hükümleri uyarınca Bakanlık ile ilgili bölge müdürlüklerine ve Türkiye İş Kurumuna yapılması gereken bildirimlerin yerine geçer.
Ticaret sicili memurluklarınca işyeri tesciline ilişkin Kuruma yapılan bildirimlerin dışında, ayrıca Bakanlık ilgili bölge müdürlüğüne bildirimde bulunulmaz.
Geçici 20 nci maddede belirtilen sandıklar, Kuruma devir tarihine kadar iştirakçilerinin sandıkla ilgilerinin başlama ve sona ermesine ilişkin bildirimlerini en geç on gün içinde Kuruma yaparlar.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
denilerek SGK’ya yapılan işe giriş ve işten ayrılış bildirimlerin İŞKUR ve Çalışma Bakanlığı’na yapılan bildirimler yerine geçmesi kanunlaştırılmıştır. Buna en çok yukarıda şikayetçi olarak gösterilen muhasebeciler-mali müşavirler sevinecektir ama sendikalar epey üzülecektir.
2-Sendikalar yetki almakta güçlük çekecekler
2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun “Yetki” başlıklı 12 inci maddesine göre;
“Madde 12 – Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunun (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) üyesi bulunduğu işçi sendikası…” yetki alabilir ve bu yetkinin belirlenmesinde de aynı madde gereğince, “Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde onunun tespitinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca her yıl Ocak ve Temmuz aylarında yayımlanacak istatistikler esas alınır…”
Yani bir sendikanın toplu iş sözleşmesi yetkisi alabilmesi için o işkolundaki işçi sayısının en az yüzde 10’unu üye yapmış olması gerekir. Mesela bir iş kolunda 3 milyon işçi varsa sendikanın da 300 bin üyesi olmalı ki TİS yani Toplu İş Sözleşmesi yapma yetkisi alabilsin.
a-Çalışma Bakanlığına 5 milyon işçi varmış ve yüzde 60’ı sendikalıymış
SGK’ya göre 15 milyon işçi varken, Çalışma Bakanlığı istatistiklerine göre sadece 5 milyon işçi var daha doğrusu sendikalardan dilediğine yetki vermek için Bakanlık işçi sayılarını işkollarına göre düşük göstermektedir. Bunun için de işverenlerce kendisine göre işçi giriş (ek-1) ve işçi çıkış (ek-2) formlarından dilediğini kadarını rakamlara yansıtmaktadır.
Çalışma Bakanlığı, sırf işçi sendikaları yetki alabilsin diye işçi sayılarını düşük tutmakta ve buna uygun istatistikler yayınlamaktadır. Mesela 2009 yılı ocak ayına ait Çalışma Bakanlığı’nın (Yalan) İstatistiklerine göre ülkedeki toplam işçi sayısı 5.434.433 olup bu işçilerin de yüzde 59,98 yani 3.205.662 kadarı da sendikalıymış.
Çalışma Bakanlığı’na göre 2009 Yılı Ocak İstatistik Raporuna göre Toplam İşçi Sayısı ve Sendikalı olanlar | |||||
İŞKOLU |
| TOPLAM |
| ÜYE |
|
NO | ADI | İŞÇİ | EN ÇOK ÜYESİ | SAYISI | % |
01 | Tarım Ormancılık, Avcılık | 98258 | ORMAN-İŞ | 59707 |
|
02 | MADENCİLİK | 138306 | TÜRK MADEN-İŞ | 57343 | 41,46 |
03 | PETROL,KİMYA ve Lastik | 246510 | PETROL-İŞ | 88569 | 35,92 |
04 | GIDA SANAYİİ | 372214 | ÖZ GIDA-İŞ | 73851 | 19,84 |
05 | ŞEKER | 26319 | ŞEKER-İŞ | 26297 | 99,91 |
06 | DOKUMA | 589657 | ÖZ İPLİK-İŞ | 89612 | 15,19 |
07 | DERİ | 92833 | DERİ-İŞ | 17608 | 18.96 |
08 | AĞAÇ | 94746 | AĞAÇ-İŞ | 13583 | 14,33 |
09 | KAĞIT | 36426 | SELÜLOZ-İŞ | 17450 | 47,9 |
10 | BASIN ve YAYIN | 49247 | BASIN-İŞ | 5411 | 10,98 |
11 | BANKA ve SİGORTA | 157515 | BASS | 18368 | 11,66 |
12 | ÇİMENTO, TOPRAK ve CAM | 174456 | TÜRKİYE ÇİMSE-İŞ | 70889 | 40,63 |
13 | METAL | 679759 | TÜRK METAL | 340705 | 50,12 |
15 | İNŞAAT | 774493 | YOL-İŞ | 165012 | 21,3 |
16 | ENERJİ | 153913 | TES-İŞ | 121708 | 79,07 |
17 | TİCARET,BÜRO, EĞİTİM | 436794 | KOOP-İŞ | 46157 | 10,56 |
18 | KARA TAŞIMACILIĞI | 140781 | TÜMTİS | 14770 | 10,49 |
19 | DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI | 25608 | DEMİRYOL-İŞ | 23117 | 90,27 |
20 | DENİZ TAŞIMACILIĞI | 49749 | TÜRK DENİZ-İŞ | 14337 | 28,81 |
21 | HAVA TAŞIMACILIĞI | 33173 | HAVA-İŞ | 17357 | 52,32 |
22 | ARDİYE ve ANTREPOCULUK | 32932 | LİMAN-İŞ | 7890 | 23,95 |
23 | HABERLEŞME | 47194 | TÜRKİYE HABER-İŞ | 28053 | 59,44 |
24 | SAĞLIK | 101808 | SAĞLIK-İŞ | 17755 | 17,43 |
25 | KONAKLAMA ve EĞLENCE | 329920 | TOLEYİS | 48028 | 14,55 |
26 | MİLLİ SAVUNMA | 30857 | TÜRK HARB-İŞ | 30839 | 99,94 |
27 | GAZETECİLİK | 15762 | T.G.S. | 4550 | 28,86 |
28 | GENEL İŞLER | 487752 | BELEDİYE-İŞ | 205244 | 42,07 |
| TOPLAM İŞÇİ | 5434433 | TOPLAM SENDİKALI İŞÇİ | 3205662 | 58,98 |
b-Sosyal Güvenlik Kurumu’na göre işçi sayısı 15 milyon
Şimdi Çalışma Bakanlığı’nın değil de SGK’nın istatistiklerine göre yüzde 10 barajını aşacak sendika hemen hemen yok gibidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2009 yılı ocak ayı istatistiklerine göre toplam 15.613.784 prim ödeyen vardır. Bunlardan zorunlu, topluluk ve özel-banka çalışanlarının toplamı ise 13.520.949 olduğu görülecektir. Kayıt dışı ekonomiyi yani sigortasız çalışanları yok saydığımızda bile SGK ile Çalışma Bakanlığı işçi sayıları arasında 3 kat fark vardır.
I- AKTİF SİGORTALILAR | Sayıları |
1- Zorunlu | 13.169.130 |
2 – Çırak | 249.292 |
3- Topluluk(Av-Noter) | 31.819 |
4 – Tarım SSK | 202.000 |
5 – Tarım Bağ-Kur | 1.130.483 |
6 – Muhtar | 14.091 |
7- İsteğe Bağlı | 496.969 |
8- Özel Banka-Borsa | 320.000 |
Toplam | 15.613.784 |
3-2009 sonuna kadar 2822’deki yetki maddesi yeniden düzenlenmeli
Artık 5838 sayılı Kanun’un 01.08.2009 günü yürürlüğe girmesiyle birlikte Çalışma Bakanlığı’nın yalan-yanlış istatistikleri yerine SGK’nın istatistikleri geçerli olacak. O zaman da hemen hemen hiçbir sendika (demiryolu, havayolu vs) hariç işkolu bazında yüzde 10’luk işçi sayısı barajını aşamayacakları için ülke yetkisiz sendikalarla dolacaktır. İşverenler için dikensiz gül bahçesi demek olan bu düzenlemeye karşın mutlaka ve mutlaka 2009 yılı sonuna ayına kadar 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 Sayılı Toplu İŞ Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nda bir düzenleme yapılmalı, en hafif ifadeyle yüzde 10 barajı yüzde 2 veya 3’e düşürülmelidir.
Her taraf fırsat kolluyor….
Öte yandan, hükümet bunu fırsat bilerek hem 2821 hem de 2822’de kapsamlı değişiklikleri içeren bir düzenleme yapmayı da amaçlıyor…
Tasarı taslağında ise Sendikaları en çok kızdıran ise Check-Off sisteminin sona erdirilmesinin düşünülmesi…
Çünkü Check-Off sistemi kaldırılıyor, sendikaların üyelerinden gelecek aidatları artık işverenler, işçilerin ücretlerinden kesip Sendikaya göndermeyecek, sendikalar üye aidatlarını kendileri toplayacak.
Bu arada işverenler de fırsat bu fırsat deyip her zaman istedikleri “Kıdem Tazminatı”nın kaldırılması talebi ile masaya oturdular.
***Bakanlığın Tasarısındaki başlıklar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve 2822 sayılı TİSGL Kanunu hakkındaki düzenlemelerde yenileme hazırlıklarını hızlandırdı…
Bakanlıkça hazırlanan taslakta sendikaların iç işleyişi ile grev ve toplu sözleşme düzenine ilişkin önemli değişiklikler bulunuyor.
Taslağa göre;
– Halen 28 olan işkolu sayısı 17’e indirilecek.
– Sendika aidatı işçinin ücretinden otomatik olarak (check off sistemiyle kesilmeyecek, işçi sendikaya kendisi ödeyecek.
– Tüm işkollarında grev serbest olacak ama o grevin sakıncalı olup olmadığına mahkeme karar verecek.
– Bir sendikanın toplu sözleşme yapabilmesi için o işkolunun yüzde 2’sinde örgütlü olması gerekecek. Halen mecliste bulunan teklifte bu oran sıfıra indirilmişti.
– Sendika yöneticilerinin ücretleri en yüksek devlet memuru maaşının iki katını geçemeyecek.
– Meslek sendikalarının kurulmasının önü açılacak ama bu sendikaların toplu sözleşme yetkisi olmayacak.
– Sendikaların genel kurulları 4 yerine 3 yılda bir yapılacak
-Bu arada bu değişiklikler konusunda TİSK bunlar olacaksa kıdem tazminatı da kaldırılsın diyerek her bulduğu fırsatta kıdem tazminatlarını ortadan kaldırma fırsatını kaçırmamaktadır.