Süper emeklilerden sefil emeklilere dönüşümün hikayesi (1)
Okurlarımızdan çok sayıda ileti geliyor, süper emeklilik konusunu da bir ele alsanız da derdimizi anlatabilsek diyorlar mesela birisi diyor ki,
“ 1988 yılında Turgut Özal hükümeti döneminde Süper Emeklilik uygulaması yürürlüğe koyulmuştu. Babam bunun için SSK hesabına 1988 yılında 4.200.000 TL yatırmış ama kendisine Süper Emekli olarak birkaç ay normal emeklilerden fazla maaş verilmiştir. Daha sonra Süper Emeklilik uygulaması kaldırılmış. Maaşlarda normal emekli maaş seviyesine indirilmiştir. Fakat ödenen toplu para tarafımıza iade edilmemiştir. Babam bunun peşinde koşarken vefat etti şimdi annem dul aylığı alıyor ama eline 400 lira para geçiyor…Annemi süper emekli yapamaz mıyız” derken,
Bir başkası, “1945 yılı doğumluyum. Ben, 1992 yılı ocak ayında, SSK’dan o zamanki adıyla “Süper Emekli” olarak emekli olmuş bir kişiyim. O tarihlerde, özel sektörde, önemli bir firmanın da Genel Müdürü olarak çalışmaktaydım. O zaman bana bağlanan emekli maaşı da cazipti. Ancak aradan geçen yıllar içerisinde bu cazibe ortadan kalktı. Şu anda ayda 800.-TL emekli maaşı elime geçiyor. Biliyorsunuz daha sonraki yıllarda SSK emekli maaşı tavanı çok yükseldiği için, tavandan prim ödeyip son aylarda emekli maaşı bağlatanlar arasında benim aldığımın 1000.-YTL üzerinde, yani 1800 küsur YTL emekli maaşı alabilenler var. Sizden sorup öğrenmek istediğim şudur: Emekli maaşımı kestirip, yeniden sigortalı olarak çalışmaya başlayıp, bir süre böyle çalıştıktan sonra yeniden emekli maaşı talebinde bulunarak maaşımda bir artış sağlamam mümkün müdür? Eğer mümkünse ne kadar süre çalışmam gerekecektir?” diye sormaktadır.
20 Haziran 1987 günü TBMM’den 3395 sayılı Kanun geçti ve bu Kanun ile başladı “Süper Emeklilik” serüveni ardından Anayasa Mahkemesinin 26.10.1988 gün ve 1988/19 esas, 1988/33 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Ardından Anayasa Mahkemesinin iptal kararına uyarak yeni bir düzenleme yapılmıştır… O günden beridir bir desten gibi anlatılır Süper Emeklilerin durumu…
Süper emekliliğin olmadığı tarihlerde SSK’dan emekli olan birisi son beş yıllık ortalama kazancına göre göstergesini tespit ettirir ve bu gösterge ile o tarihlerde geçerli olan memur aylık katsayısı ile çarpımının aylık bağlama oranı kadar emekli aylığı alırdı. 5000 günü olan birisi için aylık bağlama oranı (ABO) yüzde 70 olup, 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde arttırılırdı. Gösterge tablosu da 700’den başlayıp 1400’de biterdi, yani en düşük emekli aylığı ile en yüksek emekli aylığı arasında iki kat fark vardı.
Emekli aylığının formülü= Gösterge X Katsayı X ABO
Normal Emekliler (Gösterge Tablosu) | |||||
Tarih | Memur maaş | En düşük | En yüksek | En düşük | En yüksek |
01.01.1987-31.12.1987 | 70 | 700 | 1400 | 34300 | 68600 |
01.01.1988-31.12.1988 | 84 | 700 | 1400 | 41160 | 82320 |
Not: 5000 güne göre yüzde 70 aylık bağlama oranı (ABO) ile emekli aylıkları hesaplanmıştır. | |||||
Süper emekliler normal emeklilere göre 10 kattan fazla aylık almaya başladılar
Ardından 3395 sayılı Kanunla öngörülen düzenlemeye dayanılarak, 87/11994 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile 09.07.1987 gününden geçerli olmak üzere taban göstergesi 1700’den başlayan ve 6400 ile biten Üst Gösterge Tablosu yürürlüğe konuldu işte buna halk arasında SÜPER EMEKLİ tablosu denilmiştir.
Süper Emekliler (Üst Gösterge Tablosu) | |||||
Tarih | Memur maaş | En düşük | En yüksek | En düşük | En yüksek |
09.07.1987-31.12.1987 | 70 | 1700 | 6400 | 83300 | 313600 |
01.01.1988-31.12.1988 | 84 | 1700 | 6400 | 99960 | 376320 |
Not:Yüzde 70 aylık bağlama oranı (ABO) ile emekli aylıkları hesaplanmıştır.
Her iki tabloya bakınız 1988 yılı için normal gösterge tablosundan 5000 gün ile emekli olan en düşük emekli aylığı 41160 lira iken en yüksek emekli aylığı ise 82320 liradır.
Buna karşın aynı yıl (1988 yılında) SÜPER EMEKLİ olanların aldığı en düşük emekli aylığı 99960 lira ve en yüksek emekli aylığı da 376320 liradır.
En düşük normal emekli aylığı ile en düşük Süper Emekli aylığı arasında 2,5 kat, en yüksek normal emekli aylığı ile en yüksek Süper Emekli aylığı arasında ise 4,5 kat fark varken, en düşük emekli aylığı ile (34300) ile en yüksek emekli aylığı (376320) arasında ise 10 kata yakın fark ortaya çıkmıştır.
Her gelen hükümet Süperleri eritti
1988 yılında Süper Emeklilik sistemi ile en düşük emekli aylığı ile en yüksek emekli aylığı arasında 10 kat var iken bu gün (2009 yılında) en düşük ile en yüksek arasında sadece 1,6 kat fark vardır. Yani süper emeklilerin aylıkları devamlı eritilerek en düşük emekli aylığına yaklaştırılmıştır. Her değişiklik ve her reform göstergeleri birbirine yaklaştırmıştır.
Yıllar | 1988 | 2009 |
En düşük gösterge | 700 | 9475 |
En yüksek gösterge | 6400 | 15175 |
Kaç katı | 9,15 | 1,6 |
Yıllar En düşük gösterge aylığı (TL) En gösterge SSK aylığı (TL)
1988 41160 (700 gösterge) 376320 (6400 gösterge)
2009 621 (9475 gösterge) 995 (15175 gösterge)
1987’den önce emekli olanlar para ödeyip SÜPER oldular
Süper emeklilik uygulamasından önce emekli olanlara da fark paraları ödeyerek, normal gösterge tablosundan, üst gösterge tablosuna geçip süper emekli edilecekleri ilan edilmiştir ve emekliler o tarihlerde yüklü miktarlarda para ödeyerek normal emeklilikten süper emekliliğe geçirilmişlerdir.
Zamanın Çalışma Bakanı Mükerrem Taşçıoğlu idi ve eski (1988 öncesi) emeklilere gelin para yatırın sizler de Süper Emekli olun diye çağrıda bulundu. Bu çağrıya 62 bin vatandaş koştu, 1988 yılı rakamlarıyla kişi başına 4 ile 5 milyon lira ödeyerek Süper Emekli oldular. Kimisi evini, kimisi arabasını sattı bazıları da birikmiş kıdem tazminatlarını yatırdılar Hükümetin kasasına.
Süper emekli olmak için 1988 yılı rakamlarına göre toptan 4-5 milyon TL yatıranlar, (ki daire parası da aynıydı-Sıfır Renault TS fiyatı da 3,5 milyon liraydı) benzerlerine göre üç kat fazla aylık almaya başladılar. Yani ayda 50 bin lira aylık alanlara 150 bin lira ödenmeye başlandı.
Anayasa mahkemesi eskiler için olmaz dedi
Birkaç ay süper emekli aylığı aldılar, ardından Anayasa Mahkemesi eski emeklilerin fark yatırarak yüksek emekli aylığı alması işlemini iptal etti ve gerekçesi de, (26.10.1988 gün ve 1988/19 esas sayılı kararda yazan gerekçe), “Aynı sosyal güvenlik kurumu içerisindeki sigortalılardan bir gruba özel bir güvenlik sağlanması sosyal güvenliğin dayandığı ilkelerle bağdaşmaz” olmuştur.
İşte o zaman Çalışma Bakanı İmren Aykut, biz sizlerin haklarını koruyacağız sizler için yeni ödemeler çıkaracağız dedi ama bugüne kadar hiçbirini tatmin edemedi verilenler.
Bir çoğu hala o günlerde ödediği paraların kendisine geri ödeneceğini hayal ederken, bazıları Bakanın sizlere telafi edici ödemeler yapacağız sözünün yerine getirilmesini bekliyor tam 20 yıldır.
Yarın: Emeklilere ülkenin büyümesinden pay verilmemesi sefaletin ana sebebidir…