Yurtdışı borçlanmasında trajikomedyalar artarak devam ediyor
Yabancı ellerde ekmek parası peşinde koşan gurbetçilerimiz, bu sürelerini SGK’ya parasını vererek borçlanıp emekli olabiliyorlar ama “Sosyal Güvenlik Reformu” kapsamında yapılan değişiklikler sebebiyle trajik olaylar artarak devam ediyor…
Zira, “Sosyal Güvenlik Reformu”nun en büyük özelliği olan daha geç emekli olsunlar, daha az emekli aylığı alsınlar artık iyice su yüzüne çıkmaya başladı…
Size iki örnek gerçek olayla durumu aktaracağım…
A-Paranı geri çek, işe gir, yurtdışı borçlanması yap, hemen emekli ol
Ali bey, 1973 yılında Türkiye’de 20 günlük SSK sigortam var ve daha sonra 1982 yılından 1983 yılına kadar da Bağ-Kur sigortalısı imişim bunu da yeni öğrendim. 1989 yılından 2008 yılına kadar yurtdışında çalıştım ve şimdi ülkeye geri döndüm. Geçen yıl 6000 günlük yurtdışı borçlanması yapmıştım ve parasını da ödedim ama şimdi bana sen SSK’dan değil, Bağ-Kur’dan emekli olacaksın bu sebeple daha 2000 gün daha prim ödemen veya borçlanma lazım diyorlar. Bu ne demek ve nasıl emekli olabilirim? Kadir Kılıç
Sayın okurum, “Sosyal Güvenlik Reformu” ile yurtdışı borçlanmalarının usul ve esasları da değişti ve sizi daha geç emekli edip daha az emekli aylığı verebilmek için SGK tarafından tuzaklar kuruldu. Siz bu tuzaklardan birisine hem de fena yakalanmışsınız. Ancak, korkmayın bu tuzaktan kurtulmanın yolu var.
Yeni uygulama gereğince, borçlanılan süreler, emeklilik hesabınızı da çok etkileyebilir. Çünkü, borçlanma yaptığınız tarihte hangi statüye göre (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı) prim ödüyor durumda iseniz o statüye sayılıyor. Borçlanma dilekçesi verdiğiniz tarihte prim ödeme süreniz yoksa en son prim ödemenizin statüsüne göre sigortalılık halinize bakılıyor.
Siz, geriye doğru en son Bağ-Kur’lu imişsiniz bu durumda da yurtdışı borçlanması yaptığınızı sürelerin tamamı da Bağ-Kur’a yani yeni adıyla 4/B’ya sayılıyor. Bu sayılma sebebiyle de son yedi yıllık sürede en çok Bağ-Kur’a prim ödemiş gibi göründüğünüzden Bağ-Kur şartlarıyla yani 9000 gün sayısı ile emekli olacaksınız. Aşağıda sıralayacağım işlemleri yaparsanız bu tuzaktan ve Bağ-Kur’dan kurtulursunuz. Çünkü, Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna (statüsüne) tabi çalışması olup da yurtdışına gidenlerin veya yurtdışından geldikten sonra bir sosyal güvenlik kurumuna (statüsüne) tabi çalışanların, yurtdışı borçlanmaları en son tabi oldukları statüye sayılmaktadır.
Türkiye’de çalışması (prim ödemesi) olmadan yurtdışı borçlanması yapanların ise borçlandıkları süreler 4/B’ye sayılmaktadır. Bu nedenle erken emekli olup çok aylık almak isteyenler mutlaka bir işe girip, borçlanırlarsa SSK’lı gibi sayılıp daha çok emekli aylığı alabilirler.
1***Paranızı hemen geri çekin
Yurtdışı borçlanması için ödediğiniz rakamları 3201 sayılı Kanun gereğince size geri ödenmesini isteyin. Paranızı size 2-3 gün içinde ödeyeceklerdir.
2***SSK’lı işe girin
Hemen gidip SSK’lı olarak bir işe girin ve bir müddet mesela bir hafta, 10 gün çalışın. Ancak gerçekten çalışın, zira tuzaktan kurtulduğunuzu görenler hemen çalıştığınız işyerinde denetim elemanı gönderip, gerçekten çalışıp çalışmadığınızı soruştururlar.
3***Tekrar yurtdışı borçlanması yapın
İster SSK’lı çalışırken ister işten çıktıktan sonra hemen yeniden yurtdışı borçlanması yapın ama sizin emekliliğiniz için 5000 gün yeter bu sebeple daha önceki gibi 6000 günlük ödeme yapmayın mesela 4500 gün gibi ödemeye yaparak 5000 günü tamamlayın. Bu arada eski borçlanma rakamlarınıza baktım en düşükten ödemişsiniz bu en düşük ödeme size 600 lira emekli aylığı sağlar. Siz günlük ödeme rakamını asgari ödemenin iki katı (14 lira) gibi yapın. Bu şekilde emekli aylığınız 1000 lira olur.
4***Parasını ödeyip emeklilik dilekçesi verin
Artık tuzaklardan kurtuldunuz. Şimdi artık huzur içinde hemen SSK’dan emekli olacaksınız hem de çok prim ödeyip 600 lira emekli aylığı almak yerine daha az ödeyip 1000 lira emekli aylığını olacak.
B-19 bin lirayı geri al daha çok aylığın ve emekli olunca çalışma hakkın olsun
Ali bey, 1961 doğumluyum. 1980 yılında SSK’lı oldum, 4803 günüm var. Bu arada borçlanabileceğim ama borçlanmadığım 540 günlük de askerlik sürem var. Bu arada son 7 yıldır Özbekistan’da ve Kırgızistan’da çalıştım ve 2640 günlük yurtdışı borçlanması yaptım, günlüğüne 7,4 liradan 19536 lira para verdim. Şimdi emekli olmak istiyorum ama kaç para emekli aylığımı alacağımı soruyorum SGK’dan kime gittiysem kimse cevap vermiyor. Ayrıca borçlanabileceğim 2 yıllık daha yurtdışı süresi var bunları borçlanıp mı emekli olayım yoksa borçlanmadan mı emekli olayım? Hıdır Güneş
Sayın okurum, en baştan söyleyeyim sakın o açıkta geçen 2 yıllık süreyi borçlanayım falan deme. Hatta, ödediğin 19536 lirayı da geri çek. Ne diyorsun sen deme sakın zira, yurtdışı borçlanması için ödediğin 19536 lirayı da hemen geri çekersen daha çok emekli aylığın olacak. Çekmezsen hem daha az emekli aylığı alacaksın hem de ilerde çalışma hakkın olmayacak. Sizin emekli olabilmeniz için 5000 güne ihtiyacın var ve bunu askerlik borçlanması ile tamamlayabilecek durumdasın. Aşağıdaki işlemleri yaparsan daha çok emekli aylığın, cebinde daha çok paran ve ilerde çalışma hakkın olacak.
1-19536 lirayı yani yurtdışı borçlanma rakamını geri iste
2-Askerlik borçlanması için dilekçe ver ve 5000 güne tamamlayacak kadarını (1500 lira) öde
3-Emeklilik için dilekçe ver
***Yurtdışı borçlanması ile emekli olanlara çalışmak yasak
Daha önce HABERTÜRK gazetesinde defalarca yazdığım üzere, Yurtdışı Borçlanması ile emekli olanların emekli olduktan sonra diğer emekliler gibi SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek bir işyerinde işçi olarak çalışma hakları 1 Ekim 2008 günü itibariyle sona erdirilmiştir. 1 Ekim 2008 gününden önce var olan bu tür hakları nedeniyle SGDP ödeyerek çalışanlar ise aynı işlerine devam ettikleri sürece bu haklarını kullanacaklar ama bir işyerinden ayrılıp başka bir işyerinde işe girerlerse emekli aylıkları kesilecektir denilmiştir.
Öte yandan yurtdışı borçlanması ile emekli olanların, vergi mükellefi veya ltd şirketi ortağı olma hakları da 1 EKim 2008 günü ellerinden alınmıştır.
Sonuç olarak yurtdışı borçlanması ile emekli olanlar, SSK’lı, Bağ-Kur’lu olarak SGDP ödeyerek çalışıp, emekli aylıklarını alamazlar.