ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÇALIŞMALARI
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun ilgili maddelerinde tatiller tanımlanmıştır.
İş Kanununda Tanımlaması:
’’ Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.Bu günlere ait ücretler 47.maddeye göre ödenir. ‘’(44.madde)
1.)İşyerlerinde Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışılıp çalışılmayacağı bireysel yada toplu sözleşme ile kararlaştırılır.
2.)Çalışma yapılması durumunda işçiden onay alınması gerekiyor.
3.)Ücret ödeme esasları 47.Maddeye göre belirlenir.
‘’Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.’’(47.madde)
Bu sürelerde Çalışan İşçiye Ödeme Esasları:
1.)İş Kanununa tabi işyerlerinde çalışan işçiler onay vermemiş ve çalışması olmayan işçiler için bu sürelere ait günlük ücretler çalışıp çalışılmadığına bakılmadan tam olarak ödenir.
2.)Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde tatil yapmayarak işverene onay vererek işçinin çalışması halinde bir günlük ücreti karşılığında o aya ait ücret ödemesi olarak ilave edilir.
3.)Ödenecek ücretlerde bireysel ya da toplu iş sözleşmeleri ile artabilir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Nelerdir?
Ulusal Bayram:
Cumhuriyet Bayramı 28.Ekim saat 13’de başlar 29.Ekim günü ile kutlanılarak biter. Toplamda kullanılan tatil süresi 1,5 gündür.
Genel Tatil Günleri:
1)Resmi Günlerin Tatilleri
a)23 Nisan, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ,
b)19 Mayıs Atatürk’ü anma, Gençlik ve Spor Bayramı ,
c)30 Ağustos Zafer Bayramı ,
Bu bayramlarda belirlenen tatil günleri 1 gündür.
2.)Dini Bayram Günlerinin Tatilleri:
a)Ramazan Bayramı arife günü dahil 3,5 gün
b)Kurban Bayramı arife günü dahil 4,5 gün
olarak belirlenmiştir.
3.)Diğer Tatil Günleri:
a)Yılbaşı Günü 01.Ocak günü olup ,
b)Emek ve Dayanışma günün 01.Mayıs olup,
1 gün izinli sayılırlar.
Genel Tatil Karşılığında Ücret Kavramı Nasıl Belirleniyor?
İşverenler tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günler karşılığında ücret ödemesi yapılır.
Fazla Çalışma Yapılması Durumunda Uygulama Nasıl Yapılmalıdır?
Bu günlerde tatil yapmayarak çalışan işçilere bu günler karşılığında 1 günlük fazladan ücret ödemesi yapılır.
Ücretin Kararlaştırılmış Şekillerine Göre Ödeme Esasları Nedir?
a)Maktu Aylık ücret kararlaştırılmasında 1 günlük ücret ,
b)Parça başı,akort,yüzde usulü ,veya götürü ise çalıştığı günlere bölünerek bulunan ücret ,
c)Saat ücreti ile çalışanlarda ise saat ücretinin 7,5 ile çarpımı ile günlük ücret tayin edilir.
Genel Tatil Ücretleri Giydirilmiş Esasa Göre mi Uygulanır?
Genel Tatil ücretleri çıplak ücreti esas alarak ödenecektir. Toplu yada bireysel iş sözleşmesinde verilen haklar genel tatil ücreti hesaplamasına ilave edilemez.Örneğin:Fazla Çalışma,Prim,Hazırlama,
Serbest Zaman Kavramı Uygulanacak mı?
4857/47.Maddesinde kesin belirleyici hüküm vardır.Bu günlerde diğer çalışanlar tatil yapar iken,diğer işçi tatil yapmayarak çalışırsa çalıştıkları günler karşılığında bir günlük ücret alacaklardır.
İşveren kesinlikle o sürelere karşı serbest zamanlı izin kullandıramaz.Çünkü 4857/47 Maddesinde açıkça o günlerde çalışan işçi lehine düzenleme yapılmış,işçinin bu fedakarlığından dolayı ödül olarak bir günlük ücret ödenmesini emretmiştir.
Onay Alma Şartı Var mı?
Bireysel yada toplu iş sözleşmeleri ile çalışma kararı alınabilinir. Sözleşmelerde ise bu yönde bir hüküm konulmaması durumunda işçinin yazılı onayının alınması gereklidir.
APHB Beyan Esası:
5510 sayılı Kanunun 4 -1(a) Bendi Kapsamındaki Sigortalılar Yönünden Prime esas tutulacak kazançlar:
Ücret ve ücret niteliğindeki kazançların prime tabi tutulması;
5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin 12 numaralı bendinde ücret, 4 -1(a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar olarak tanımlanmıştır.
4857 sayılı İş Kanununun 32 nci maddesinde ise, genel anlamda bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmıştır.4857 sayılı Kanununun, 41, 42 ve 43 üncü maddeleri uyarınca yapılan fazla çalışmalar ve 46 ncı maddesi uyarınca hak kazanılan hafta tatili ile 47 nci maddesi uyarınca ulusal bayram ve genel tatil günleri için ücret, 57 nci maddesi uyarınca hak kazanılan yıllık izin ücreti, 70 inci maddesi uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan, Hazırlama Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliğinin 15 inci maddesi uyarınca yapılan hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri için de artırımlı ücret ödenmektedir.
5510 sayılı Kanunun 4 -1 (a) bendi kapsamındaki sigortalıların yukarıda açıklanan ücretlerinin prime esas kazanca dahil edilebilmesi için Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre hak edilmesi yeterli olup, sigortalıların ay içindeki prime esas kazanç tutarlarının hesaplanması sırasında, söz konusu ücretlerin, ödenip ödenmediğine veya ne zaman ödendiğine bakılmaksızın, hak edildiği ayın prime esas kazancına dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulması gerekmektedir.
İdari Para Cezası Gerektirir mi?
Bu konuda bir İPC uygulaması yok.Ödeme konusunda imtina eden işverenleri Bölge Çalışma Müdürlüklerine şikayet edebiliriz yada işçilik alacağı olarak İş Mahkemelerinde dava konusu yapabiliriz.Bunun içinde ispat edici belgelerin bulunması şartı ile yerine getirebiliriz.
Bireysel yada Toplu İş sözleşmelerinde Bu Konuda Aykırı Hükümler Konulabilinir mi?
Bu konuda aykırı hüküm konulamaz. İş Kanunun da koruyucu hükümler vardır.
Zaman Aşımı:
Ücret alacağı olduğundan 5 yılık zaman aşımı süresine tabidir.
VEDAT İLKİ