Gündelikçi kadına kupon YASA’ya eksik girdi

1 Ağustos 2014

Gündelikçi kadına kupon YASA’ya eksik girdi

 

Tıpkı taksi şoförleri ve sanatçılar gibi gündelikçi kadınlara da haksızlık Torba’dan çıktı. Yasa ile ev hizmetlileri iki kategoriye ayrılıyor ayda 10 günden az ve 10 günden çok çalışanlar. Bir işveren emrinde ayda 10 günden az çalışanlar (ki bunlar en çok sosyal güvenliğe ihtiyaç duyanlar) mağdur ediliyor…

Torba Yasa çalışmaları TBMM genel kurulunda en son 25 Temmuz 2014 Cuma günü görüşüldü ve bayramdan sonra da görüşmeler devam edecek. Tasarının 51-74. Maddeleri kabul edildi.

Kabul edilenler arasında gündelikçi ev hizmetlilerin sosyal güvenliği de var ama maalesef arzulanan ve bizim istediğimiz gibi yasalaşmadı. Tıpkı, 2011 yılı Torbasından çıkan ve sosyal güvenliğin ruhuna aykırı şekilde, çalışan kendi primini kendi cebinden ödesin türü (ek-6 sigortası) bir uygulama ile şehir içi toplu taşıma araçlarında çalıştırılan şoförler ve sanatçılar gibi şimdi de ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılan kadınlar da kendi primlerini kendileri ödesinler diye torba yasaya bir madde ilave edilmiş olup bu husus eksiktir.

 

***EV HİZMETLİLERİ İKİYE AYRILMIŞ

Torba’ya göre,  göre ev hizmetlerinde çalıştırılanlar iki farklı kategoride değerlendirilmiş.

Birinci kategoride ev hizmetlerinde ay içinde on günden fazla çalışan kişiler, ikinci kategoride ay içinde on günden az çalışanlar var.

 

***Ay içinde on günden fazla çalışanların sigortalılığı

Ev hizmetlerinde ay içinde on günden fazla çalışanlar ve bunları çalıştıranlar için bir değişiklik yok. Bu kişilerin primlerini önceden olduğu gibi bunları çalıştıran kişiler ödeyecek. Bunların bildirimleri de çalıştıranları tarafından en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılacak. Bu bildirim süresi içinde yapılmaz ise o zaman bu kişileri çalıştıranlara bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak.

(Not: Geçen hafta gazetemizin değerli bir yazarı aradı, kendisine SGK 1000 lira ceza göndermiş araştırdık, çalışan hizmetli kadın 3 gün istirahat almış işe gelmemiş ve yasa gereği yazar (işveren sıfatıyla) SGK’ya 10 gün içinde “çalışanım istirahat süresinde çalışmamıştır” beyanı vermesi gerektiği halde vermedi diye geldiğini öğrendik. Ev hizmetlisini çalıştıran yazar nerden bilsin de uygulasın bunu, bu sebeple ev hizmetlisini çalıştıranları ayda 1000 işçisi olan işveren gibi düşünmemek gerekir ve bürokrasisinin azaltılması gerekir.)

 

***Ay içinde on günden az çalışanların sigortalılığı

Ev hizmetlerinde on günden az çalışanların kısa vadeli sigorta primlerini, genel sağlık sigortası primlerini, malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primlerini ve işsizlik sigortası primlerini şimdilerde zorunlu sigortalılık kapsamında bunları çalıştıran kişiler öder iken, torba yasada yapılan değişiklikle birlikte bu kişileri çalıştıranlar artık sadece kısa vadeli sigorta kolu primi ödeyecekler.

Yani,

Ev hizmetlerinde on günden az çalışan kişilerin brüt kazançları üzerinden İŞVERENLERİ % 37,5 oranında prim öderken torba yasayla birlikte % 2 oranında  sadece kısa vadeli sigorta  (işkazası-meslek hastalığı) primi ödeyecekler. Sağlıktan yararlanamayacaklar, kendi ceplerinde GSS prmi ödemek için gelir testine girmek zorunda kalacaklar.

Emekli olmak isterlerse de kendi ceplerinde Uzun vadeli (malüllük, yaşlılılık, ölüm) sigortası için prim ödemek zorunda kalacaklar.

 

Ev hizmetlerinde çalıştırılan kadınlar eğer isterlerse aylık % 32,5 oranında prim ödeyerek hem genel sağlık sigortası primi, hem de emekli olabilmek için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödemiş olacaklardır.

 

Yani bu kişiler genel sağlık sigortalısı ve malullük yaşlılık ve ölüm sigortalısı olmak isterlerse 2014 yılının ikinci yarı diliminde asgari ücret 1.134 TL olduğundan,

1.134 * % 32,5 = 368,55 TL prim ödemek durumunda kalacaklardır.

 

***GÜNDELİKÇİ KADINA KUPON EKSİK SİGORTA DEMEK OLDU

Esasen, dostum olan Denizli Pamukkale Üniversitesi Çalışma Ekonomisi bölüm başkanı Prof. Oğuz Karadeniz ve benim tarafımdan önerilen kupon sigortası TAM sosyal güvenliği içerdiği halde TBMM’den geçen metinde, EKSİK sigorta meydana getirilmiştir. Kupon ile çalışacak ve aslında doğru dürüst işvereni olmayıp, üç beş gün orda üç-beş gün başka yerde çalışan bu hizmetlilerin sigortası mutlaka hem uzun, hem kısa ve hem de GSS’yi içermelidir.

 

***İŞKAZASI GEÇİRSELER DE SGK’DAN PARA ALAMAYABİLİRLER

Torba’ya göre, ev hizmetleri için işverenleri yüzde 2 oranında kupon primi ödeyecekler ama kısa vadeli primi işveren ödediği halde, kadın işkazası veya meslek hastalığı geçirip hastaneye yatsa veya evinde raporlu geçirse, kadına GSS primini ödedin mi diye sorup, istirahat parası ödeyecekler. Yani primi işveren ödese bile kadına başka sigorta çeşidinden borcun var sana rapor parası vermeyiz diyorlar.

KABUL EDİLEN DİĞER MADDE BAŞLIKLARI

1-Özelleştirme uygulamaları nedeniyle iş akitleri, kamu ya da özel sektör işverenlerince feshedilen ve diğer kamu ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de EMEKLİ oluncaya kadar istihdam edilebilecek.
2-Kamu alacaklarına yeniden yapılandırma geliyor. Gecikmez faizi ve cezası silinip yerine enflasyonla güncellenmiş halde yeniden hesaplanacak ve taksitlendirilecek.

3-Soma'daki maden kazasında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi veya çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere, toplam bir kişiye istihdam sağlanacak. Söz konusu kazada ölenlerin SGK'ya olan bütün borçları silinecek ve hak sahibine aylık bağlanacak.
Soma'daki maden faciasında hayatını kaybeden sigortalıların, SGK'ya olan her türlü borçları silinecek. Ölüm geliri bağlanan hak sahiplerine prim ödeme şartı aranmaksızın ölüm aylığı bağlanacak. Anne ve babaya gelir ve aylık bağlanırken muhtaçlık şartı aranmayacak. Maden kazasında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi ya da çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere, toplam bir kişiye kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilebilme hakkı verilecek. Söz konusu düzenleme 13 Mayıs 2014 tarihi itibarıyla geçerli olacak.

4-Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için SGK'ya bildirilmesi gereken SPEK, asgari ücretin 3 katı olacak.

5-Sigortalılar adına sonradan tahakkuk ettirilen fark prim tutarları, sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata ya da yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın tahsil edilecek.

6-TCK'daki nitelikli dolandırıcılık fiillerinin işlenmesiyle SGK zararına neden olan hekimlerce sunulan sağlık hizmetleri bedelleri, sağlık hizmeti sunucularına faturalanmış olsa dahi ödenmeyecek.

Kurum zararına neden olan nitelikli dolandırıcılık suçunun işlendiği mahkeme kararıyla sabit görünmesi şartıyla, bu fiiller sağlık hizmeti sunucusunun yöneticileri veya ortaklarınca işlenirse bunlarla veya daha sonraki yöneticileri ya da ortak olduğu sağlık hizmeti sunucusuyla sözleşme yapılmayacak. Bu filleri işleyen hekimlerle en az 3 yıl süreyle sözleşme imzalanmayacak. Nitelikli dolandırıcılık fiillerini işleyerek kurum zararına neden olan hekimlerden gelen muayene ve işlemlere ilişkin fatura bedelleri en az 3 yıl süreyle ödenmeyecek.

7-Gelir testine başvuruda bulunmamış genel sağlık sigortalısı, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren 6 ay içinde gelir testine başvurması halinde, primler faizsiz yapılandırılacak. Söz konusu süreyi, bir 6 daha uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

8-Esnaf ve sanatkar siciline ya da odasına kayıtları bulunmakla birlikte, üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespiti üzerine, SGK'ya kayıtları yapılan ancak sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan, 22 Mart 1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının, 31 Aralık 2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla, sigortalılıkları, başlangıç tarihinde itibaren geçerli sayılacak.

9-SGK kapsamındaki iş yerlerinin 31 Aralık 2013 tarihi öncesine ait ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası ile eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve damga vergisi borçlarından 100 TL'yi aşmayan asli alacakları ve tutarına bakılmaksızın bu asılların gecikme cezası tahsilinden vazgeçilecek.

10-23 Nisan 1999 ile 14 Şubat 2005 tarihleri arasında tabi oldukları personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erenlerden, memuriyete dönmesi ve prim borçlanma hakkı kazanması için başvuru hakkını kullanmamış olanlar, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren SGK'ya başvurmaları halinde bu imkandan yararlanabilecek.

11-Sosyal güvenlik mevzuatı uygulamasından kaynaklanan davalarda, iş mahkemesinde dava açılmadan önce SGK'ya müracaat şartı geldi. Yargı yoluna başvurulmadan önce idari aşamada uyuşmazlıkların çözülmeye çalışılacak. Hizmet tespit davalarında, SGK başvuru şartı aranmayacak.

Zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava, SGK'ya ihbar edilecek. SGK davaya, davalı yanında katılacak ve yargılama sonucu verilecek karar kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlü olacak.