5510 SAYILI SS ve GSS KANUNUNA GÖRE ZAMANAŞIMI UYGULAMASI

2 Temmuz 2011

5510 SAYILI SS ve GSS KANUNUNA GÖRE ZAMANAŞIMI UYGULAMASI

5 Yıl Kavramı:

506 sayılı Kanunun mülga 99 ile 1479 sayılı Kanunun mülga 78. maddelerinde; herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığını beş yıl içinde almayanların, söz konusu gelir ve aylıklarının ödenmeyeceği öngörülmüş olup, bu maddeler 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmıştır.

5510 Sayılı Kanununda ZamanAşımı:

5510 sayılı Kanunun “Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans” başlıklı 97. maddesinde; bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın alınmaması durumunda zamanaşımı uygulaması öngörülmediğinden, 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları açısından, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın beş yıl içinde alınmaması durumunda, alınmayan gelir ve aylığın ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük tarihi arasında beş yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacak;

A.)5 yıllık sürenin dolması halinde, 2008/Ekim öncesinde 5 yıllık süre ile 2008/Ekim sonrası,

B.)5 yıllık sürenin dolmaması halinde ise 2008/Ekim öncesi ve sonrası,

gelir ve aylıklar ödenecektir.

Örnek 1:

4/1-(a) sigortalısı İşçi Emeklisi Ahmet Amca en son 2004/Temmuz ayına ait yaşlılık aylığını almış ve 21.01.2010 tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir. Sigortalının tahsis numarasının son rakamı 9’dur. Bu durumda, sigortalının almadığı 2004/Ağustos aylığı ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük tarihi arasında 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacaktır.

Bu durumda 01.10.2008-17.08.2004=14 Gün+01Ay+4Yıl

O halde 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık süre dolmadığından, sigortalıya 2004/Ağustos ve sonrası tüm aylıkları ödenecektir.

Örnek 2:

4/1-(b) sigortalısı Bağ-Kur Emeklisi Emin amca en son 2002/Kasım ayına ait yaşlılık aylığını almış ve 10.08.2010 tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir. Sigortalının tahsis numarasının son rakamı 3’tür. Bu durumda, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacaktır.

01.10.2008-26.12.2002=05Gün+9Ay+5Yıl

Görüldüğü üzere, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık süre dolduğundan,01.10.2008-00.00.05=01.10.2003 tarihinden sonraki aylıkları ödenecektir.

Yukarıdaki Örneklerde göüldüğü üzere SSK ve Bağ-Kur Emeklileri almadıkları aylıkları için 1.10.2008 tarihi dikkate alınarak işlemler yapılacaktır. Bu işlemlerin sonucuna göre geri kalan emekli aylıklar ödenecektir.



Evlenme ve Cenaze Ödeneği İçin Uygulama:

5510 sayılı Kanunda hak düşürücü süre kapsamında olan yardımlar; evlenme ve cenaze ödeneği ile ölüm toptan ödemesidir.

Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlarda bu ödemelerle ilgili zamanaşımı ve hak düşürücü süre kapsamında herhangi bir hüküm bulunmaması nedeniyle, 2008/Ekim ayından önce ölen sigortalılar için cenaze ödeneği ve ölüm toptan ödeme talepleri ile bu tarihten önce evlenen kız çocuklarına ödenecek evlenme ödeneği talepleri için hak düşürücü süre uygulamasında beş yıllık süre Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile talep tarihi arasında aranacaktır. 2008/Ekim ayı sonrası ile talep tarihi arasında 5 yıllık sürenin;

A) Dolmamış olması halinde hak kazanılan ödeme yapılacaktır.

B)Dolmuş olması halinde ise, 5510 sayılı Kanunun 97. maddesi gereğince hak düşürücü süre işletilecek ve hiçbir ödeme yapılmayacaktır.

Örnek 1:

Kamu sektöründe işçi kadrosunda çalışırken vefat eden 4/1-(a) sigortalısı Ahmet Bey’in kız çocuğunun evlenme tarihi21.02.2000,evlenme ödeneğitaleptarihi30.03.2010 olduğu varsayıldığında;30.03.201015.10.2008=15Gün+05ay+1Yıl 5 yıllık süre dolmadığından kız çocuğuna evlenme ödeneği ödenir.

Örnek 2:

Sigortalının Emin Bey’in ölüm tarihi 01.08.1999 olup, hak sahipleri 05.06.2014 yılında cenaze ödeneği talebinde bulunmuştur. Bu durumda;

05.06.2014-01.10.2008=04 Gün+08ay+5Yıl,5 yıldan fazla süre geçtiğinden hak düşürücü süre işletilerek cenaze ödeneği ödenmeyecektir.



Örnek 3:

Sigortalı Cemal Bey 27.10.2004 tarihinde ölmüştür. Mevcut hizmetlerine göre ölüm aylığı bağlanamamış olup, hak sahipleri 31.12.2011 tarihinde ölüm toptan ödemesi talebinde bulunmuşlardır.

31.12.2011-01.10.2008=30Gün+2ay+3Yıl,5 yıllık süre dolmadığından hak sahiplerine ölüm toptan ödemesi yapılır.



Yukarıdaki örneklerde görüldüğü üzere ödemenin talep edildiği tarihi ile Ekim/2008 arasındaki süre değerlendirlecek olup ona göre ödeme esası belirlenecektir.

Kaynak:2010/99 Sayılı Genelge

Vedat İLKİ

Sorularınız için [email protected]