HABERTÜRK-Bölge çalışma sizin adınıza işvereni dava eder cebinizden para da çıkmaz

1 Nisan 2009

Bölge çalışma sizin adınıza işvereni dava eder cebinizden para da çıkmaz

Ali bey işten çıkarma tazminatında miktar nasıl belirlenir ve hangi koşullarda miktar arttırılabilir. Benim çalışmış olduğum şirkette 5 senelik sürem var. Ancak,  resmiyette ve SSK’da bana ödenen ücret 600 lira olarak gösteriliyor ve bu para bankaya yatıyor her ay  600 lirada elden veriliyor. Bana kriz nedeniyle işten çıkarılacağım söylendi ve bana tazminat olarak 3000 lira vereceklerini söylediler. Beş senelik emeğimin karşılığı gerçekten 3000 liramı? İsmi mahfuz

 

Sayın okurum, üç şekilde kayıtdışı çalışma vardır;

–Tam sigortasız ki kişi hiç sigortalı yapılmaz tamamen kaçaktır.

 

–Eksik günlü sigortalı; kişi sigortalıdır, ücretleri de gerçektir ama çalışma günleri SGK’ya eksik bildirilir.

 

–Eksik ücretli sigortalı; ki kişi sigortalıdır ama ücretleri olduğundan daha düşük gösterilir.

 

Sizin durumunuza göre, işvereniniz sizin ücretlerinizi eksik gösterip, kayıtdışı olanları da elden ödemektedir. Bu durumda size kıdem tazminatı ödenirken, gerçek ücretiniz üzerinden paranızı almanız gerekir. Elinize her ay net 1200 lira geçtiğine göre bu rakamın brütü, 1675 lira civarındadır. Buna göre de almanız gereken kıdem tazminatı tutarı da, (1675 X 5 =)8375 liradır.

İşveren sizi işten çıkardığında bu rakamı derhal ve nakit olarak ödemelidir. Şayet, bu rakamı ödemezse, derhal ödemezse, nakit olarak vermezse Çalışma Bölge Müdürlüğü’ne durumu yazılı dilekçe ile şikayet edebilirsin.

 

***Şikayetin incelenmesi;

Çalışma Bölge Müdürlüğü şikayetini, İş Müfettişlerine gönderir ve en geç 3 ay içinde İş Müfettişince işveren nezdinde inceleme-soruşturma yapılır ve rapor edilir. Müfettiş raporunda sizi haklı görürse ki (genelge işçiyi haklı görürler) size ve işverene bir yazı gönderip, almanız gereken rakamın derhal ödenmesini ister.

 

***Müfettiş raporu kesin değildir

Fakat, İş Müfettişi tarafından siz haklı görülseniz dahi bu kesin karar değildir ve herhangi bir makam-mevki tarafından işverene zorla uygulattırılamaz, yani sizin paranızı işverenden alıp size verecek bir resmi yer yoktur. Zira, müfettiş raporu sadece kanaat-düşünce içerir. İşverene verilmiş uyarı anlamındadır. Bölge Çalışma Müdürlüğü, işveren gönderdiği yazıda, “İşçilerinizden ….’ya kıdem tazminatı olarak …. Lira parayı en geç 15 gün içinde ödemenizi ve ödeme ile bilgilendirmeyi de Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne göndermenizi rica ederiz” der.

 

***İkinci şikayetle bedava dava açtırabilirsiniz

Çalışma Bölge Müdürlüğü’nün yazısına rağmen işveren parayı size ödemez ise artık iş mahkemesinde dava açmanız gerekir bu davada İş Müfettişinin raporu önemli bir delildir. Fakat, İş Mahkemesinde dava açarken istediğiniz tazminata göre belli bir para ile mahkeme masraflarını da vezneye yatırmanız gerekir. İşte burada da bir yolunuz var Bölge Çalışma Müdürlüğü sizin adınıza dava dilekçesi yazıp, İş Mahkemesinde davanızı açar ve bu durumda sadece mahkeme posta masrafları (10 lira) dışında bir para ödemeniz gerekmez.

 

5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 10 uncu maddesine göre; “ İş Kanununun uygulanması ile görevli olan idari merciler, kendilerine yapılan müracaatları 15 gün içinde idari yoldan neticelendiremedikleri ve iş mahkemelerinin görevi içinde gördükleri takdirde bu hususa dair olan evrak ve belgeleri yetkili iş mahkemesine tevdi ederler. Mahkeme, re’sen gün tayin ederek tarafları davet ve müracaat sahibinin davacı olduğunu tesbitten ve zabıtnameye imzasını aldıktan sonra bu kanundaki esas ve usullere göre davayı görerek kararını verir. İdari merciin bu yoldaki tevdii mahkemenin göreve mütaallik kararını takyit etmez.”

 

 

***Bu davayı sizin takip etmeniz gerekir

Çalışma Bölge Müdürlüğü sizin adınıza dava dilekçesi yazar, para ödenmeksizin gidip iş mahkemesine verir ama bu davayı takip etmez, davanızı sizin takip etmeniz gerekir. Yukarıda da ifade ettiğim gibi İş Müfettişi raporu da dava dilekçesi ile mahkemeye gönderilir ki bu davada önemli delillerden birini bu rapor teşkil eder.

 

NE ZAMAN EMEKLİ OLACAKLAR?

Cemil Ortaca-İpsala-1957 doğum yılınız, 13.06.1984 başlangıcınız ve bu başlangıçtan önceki 20 ay askerlik borçlanmasıyla başlangıcınız 13.10.1982 olmuş olup, askerlik borçlanması dahil 5150 günü tamamladığınız gün emekli olursunuz.

Temel Gül-Samsun-14.11.1968 doğum gününüz, 25.04.1987 günü başlayan Bağ-Kur’unuz (askerde de olsanız devam etmesinde sakınca yok) nedeniyle 50 yaşında en az 9000 günle emekli olursunuz. 25 yılı tamamladıktan sonra vergi kaydınız (veya şirket ortaklığınız) devam ederse prim ödemek zorundasınız.

 

Hanife Kiracı- 1950 doğumunuz, 06.03.1971 işe girişiniz ve 231 günlük prim ödemesini ne zaman 3600 güne tamamlarsanız o gün SSK’dan emekli olursunuz. Kalan, sürenin 2100 gününü isteğe bağlı ödeyebilirsiniz ama sonra 1270 günü bir işyerinde SSK’lı çalışarak tamamlamak zorundasınız.

 

Yaşar Meral-İst.-Bölge çalışma müdürlüğüne şikayetin yakında sonuçlanır, İş Müfettişi yapacağı inceleme sonrasında seni haklı görürse işverenden paranı alabilirsin, ödemezse istersen kendin istersen de cebinden para çıkmadan Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne ikinci bir dilekçe vererek onlar aracılığı ile iş mahkemesine başvurabilirisin. Bu arada 02.03.1970 doğum tarihin, 01.02.1996 işe başlama sürenle 56 yaşında en az 5825 günle emekli olursun.

 

Dilara Egeli-Kocaeli-05.05.1969 doğum tarihiniz, 1987 yılı III. Dönem işe başlamanız ile 44 yaşında (05.05.2013 günü) en az 5225 günle SSK’dan emekli olacaksın. 2004-2006 yılları arasında Bağ-Kur’da 712 gününüz olduğundan,  1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı sigortada en fazla 540 gün ödeme yapabilirsiniz. Bu nedenle kalan 423 günün iki ayını bir işyerinde çalışarak prim öde.