HABERTÜRK-Bankacılık sektörüne (zorunlu TİS) “Teşmil” geldi-Uzman Jandarma-Bulgaristan Göçmeni
20 Mayıs 2009
Bankacılık sektörüne (zorunlu TİS) “Teşmil” geldi
2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt (TİSGL) Kanunu’nun 11 inci maddesi gereğince,
Teşmil: Bir toplu iş sözleşmesi, üyelerinin sayısı bağlı olduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunu temsil eden işçi sendikalarından en çok üyeye sahip olan sendikanın yapmış olduğu bir toplu iş sözleşmesini Bakanlar Kurulu, o işkolunda işçi veya işveren sendikaları veya ilgili işverenlerden birinin veya Çalışma Bakanının talebi üzerine, Yüksek Hakem Kurulunun görüşünü aldıktan sonra tamamen veya kısmen veya zorunlu değişiklikleri yaparak o işkolunun toplu iş sözleşmesi bulunmayan diğer işyerlerine veya bir kısmına teşmil edebilir….
Yani, sendikal örgütlenmesi olmayan ve sendikalı üyeleri olsa bile TİS (Toplu İş Sözleşmesi) olmayan diğer işyerlerinde de TİS’in geçerli olması demek TEŞMİL…
Normal şartlarda, işyerlerinde 2821 sayılı Sendikalar Kanunu gereğince kurulmuş sendikalar örgütlenir ve ilk olarak ülke çapında yüzde 10 barajını aştıktan sonra o işyerindeki işçi sayısının yarından bir fazlasını örgütlemişse hemen gidip Çalışma Bakanlığı’ndan yetki talebinde bulunur. TİS yapma yetkisini alınca da işvereni TİS’e davet eder, işveren davete icabet ederse toplu görüşmeler başlanır ve olumlu sonuçlanırsa TİS imzalanır, olumlu sonuçlanmazsa iş greve oradan da lokavta kadar gider.
Ancak, işyerinde örgütlü sendika yoksa veya örgütlü sendika var ama yetki belgesi yoksa o işyerinde Bakanlar Kurulu kararınca Teşmil kararı alınabilir, yani aynı iş kolunda işçi ve işveren örgütlerince imzalanmış bir TİS varsa işverenler arasında haksız rekabet yaratmamak adına imzalanmış olan TİS’in tüm sektör için geçerli olduğu Bakanlar kurulunca ilan edilir.
2821 Sayılı TİSGL Kanunu’nun “TEŞMİL” başlıklı 11 inci maddesine göre;
“Madde 11 – Bir toplu iş sözleşmesi, üyelerinin sayısı bağlı olduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunu temsil eden işçi sendikalarından en çok üyeye sahip olan sendikanın yapmış olduğu bir toplu iş sözleşmesini Bakanlar Kurulu, o işkolunda işçi veya işveren sendikaları veya ilgili işverenlerden birinin veya Çalışma Bakanının talebi üzerine, Yüksek Hakem Kurulunun görüşünü aldıktan sonra tamamen veya kısmen veya zorunlu değişiklikleri yaparak o işkolunun toplu iş sözleşmesi bulunmayan diğer işyerlerine veya bir kısmına teşmil edebilir. Teşmil kararnamesinde kararın gerekçesi açıklanır.
Yüksek Hakem Kurulu istişari mütalaasını en çok otuz gün içinde verir.
Teşmil edilen toplu iş sözleşmesinin sona ermesi ile teşmil kararı da ortadan kalkmış olur.
Bakanlar Kurulu, teşmil kararnamesini gerekli gördüğü zaman gerekçesini de açıklayarak yürürlükten kaldırabilir.
Toplu iş sözleşmesinin, tarafların hak ve borçlarını düzenleyen hükümleri ile özel hakeme başvurma hakkındaki hükümleri teşmil edilemez.
Yetki için başvurulduktan sonra yetki sorunu çözülünceye kadar veya bu belgeyi aldıktan sonra yetki devam ettiği sürece yetki kapsamına giren işyerleri için teşmil kararı alınamaz.”
İşte bu maddeye dayanan Bakanlar Kurulu, 19.03.2009 günü toplanarak, Bankacılık sektörü için TEŞMİL kararı verdi ve karar 29.04.2009 günü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Teşmil Kararına esas olan TİS, Basisen ile İş Bankası arasında akdedilmiş olan Toplu İş Sözleşmesidir ve yürürlük tarihi 31.03.2010 günüdür. Bahsi geçen TİS yukarıdaki şartlara uyan banka çalışanları için de geçerlidir ve bu bankalar da;
*Denizbank
*Fortisbank
*Finansbank’tır.
Sayılan bu üç banka çalışanlarına, TİS gereğince;
*4857 sayılı Kanun’da yazan yıllık izin süreleri 2’şer gün ilaveli kullandırtılacak,
*TİS gereğince sosyal izinler de (doğum,ölüm,evlenme ve doğal afet) ücret ödenecek,
*Ücretlerine seyyanen 250 lira eklenecek,
*Yılda iki aylık ikramiye,
*İller arasında nakil ve atamalar da bin lira göç ödeneği,
*Yemek yardımı,
*1000 lira evlilik yardımı,
*Doğumlarda 500 lira yardım,
*Doğal afet olursa 4 bin lira yardım,
*Çalışanın ölümü halinde 1000 lira ölüm yardımı,
Yapılacaktır ve yapılmalıdır.
Soru:
Bulgaristan göçmeni ve emeklilik
Annem Nebayet Boyacı 22.09.1956 doğumludur ve 01.09.1989 günü SSK’lı olmuş ve 3590 günü vardır. Buna göre 3600 günden yaşlılık nedeniyle emekli olabilmesi için tamamlayacağı eksik günlerinden sonra ne zaman emekli olabilir? -Bulgaristan 1989 göçmenlerine tanınan yurt dışı borçlanması ile emekli olabilmesi için yatıracağı prim gün sayısı ne olmalıdır (SSK görevlileri eksik on günü için bir yıl ödemesi gerektiğini söylemiş bulunmaktalar)? Tam emeklilik veya yaştan emekli olmak istemesi durumunda bu durum emeklilik tarihini nasıl etkiler? Ezel Boyacı Cevap: Anneniz 3600 günü (23.05.2011 gününe kadar) tamamlamak şartıyla 56 yaşında (22.09.2012 günü) emekli olabilir. İster 10 veya ister 1 yıllık Bulgaristan borçlanması ile bu emeklilik tarihini öne çekemezsiniz ama beş yıllık (1800 günlük) yurtdışı borçlanması yaparak (günlüğü 7,10 lira) toplamda 5000 günü tamamlayarak hemen emekli olur. 4 yıllık (1440 günlük) borçlanma ile ise 5075 günle emekli olur. Soru: Uzman Jandarma 13.05.1971 doğumluyum. 1989 yılı Şubat ayında SSK’da 26 günlük primim var. Daha sonra 14.09.1989 günü Uzman Jandarma Okuluna girdim. 14.06.1990 yılında mezun oldum. 14.06.1990 gününden (21.08.1992 günü) ayrılana kadar emekli sandığında sigortalıydım. Bundan sonra muhtelif zamanlarda SSK’lı olarak 487 gün çalıştıktan sonra 14.10.2008 tarihinden bu yana da Bağ-Kur’luyum. Hizmetlerimi nasıl ve ne zaman toplatabilirim? Ne zaman emekliliğe hak kazanırım? Askeri okulu zamanını borçlanabilir miyim? İsmi Mahfuz Cevap: Beyefendi, askerlik yapmamışsınız, uzman jandarma okulunda geçen sürenizi ise borçlanamazsınız. Hizmetler ancak ve ancak emekli olunurken birleştirilir. Son yedi (2520 günlük) prim ödemelerinizde en çok SSK’ya prim ödemiş durumda olursanız SSK’dan 5450 gün ile 51 yaşında (13.05.2022 günü) emekli olabilirsiniz. Son yedi yılda en çok Bağ-Kur’unuz olursa bu kere Bağ-Kur’dan 9000 günle 58 yaşında tam aylıkla veya 5400 günle 58 yaşında kısmi aylıkla emekli olursunuz. |
