SSK-BAĞ-KUR-EMEKLİ SANDIĞINA TABİ BİRDEN FAZLA STATÜDE AYNI ANDA ÇALIŞMANIN GENELGE DOĞRULTUSUNDA DEĞERLENDİRİLMESİ
21 Nisan 2011
SSK-BAĞ-KUR-EMEKLİ SANDIĞINA TABİ BİRDEN FAZLA STATÜDE AYNI ANDA ÇALIŞMANIN GENELGE DOĞRULTUSUNDA DEĞERLENDİRİLMESİ
5510 sayılı Kanunun sigortalılık hallerinin birleşmesine ilişkin 53. maddesinin birinci fıkrası 6111 sayılı Kanunun 33. maddesi ile 01.03.2011 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.
5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 33. madde ile 53. maddenin birinci fıkrasında yapılan değişikliklerin 01.03.2011 tarihinden önceki süreler için uygulanmayacağı da hüküm altına alınmıştır.
5510 sayılı Kanunun 4-1(b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar 01.03.2011 tarihinden önce nasıl kendi işyerinden 4-1(a) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirilmemesi kuralı var ise aynı kural 01.03.2011 tarihinden sonra da geçerlidir.
01.03.2011 Tarihinden Sonra Hizmet Çakışması:
5510 sayılı Kanunun 53 maddesi ile 01.03.2011 tarihinden itibaren;
1.)4-1(a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde çalışmaları halinde öncelik 4-1 (c) bendi kapsamında sigortalılıklar geçerli sayılacaktır.
2.)4-1(a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde çalışmaları halinde ise 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılıkları geçerli sayılacaktır.
Örnek :02.03.2012 tarihinde 4-1 (a) bendine tabi çalışmaya başlayan sigortalı bu kapsamdaki sigortalılığı devam etmekte iken 21.11.2014 tarihinde vergi mükellefi olmuştur. Bu durumda 4-1(b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona ermediği sürece başlatılmayacaktır.
3.)4-1 (b) bendi kapsamındaki sigortalılık 4-1 (a) bendine tabi çalışmanın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilecektir.
Örnek :25.05.2011 tarihinde vergi mükellefiyeti nedeniyle 4-1(b) bendine tabi sigortalı olan ve sigortalılığı devam etmekte iken 18.08.2011 tarihinde işveren yanında hizmet akdine tabi çalışmaya başlayan sigortalının 4-1 (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 17.08.2011 tarihi itibariyle sona erdirilerek, 18.08.2011 tarihi itibariyle 4-1 (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.
4.)4-1(a) bendine tabi çalışması sona erenlerin 4-1 (b) bendi kapsamındaki çalışmalarının devam etmesi halinde ise 4-1 (a) bendine tabi çalışmasının sona erdiği tarihten bir gün sonra 4-1 (b) bendine tabi sigortalılıkları başlatılacaktır.
Örnek :02.03.2012 tarihinde 4-1(a) bendine tabi sigortalılığının 12.05.2015 tarihinde sona ermesi ve vergi mükellefiyetinin devam etmesi halinde 4-1 (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 13.05.2015 tarihinden itibaren başlatılacaktır.
Sigortalılığı 01.03.2011 Tarihinden Önce Başlayanların 01.03.2011 Tarihinden Sonra Hizmetlerinin Çakışması:
01.03.2011 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4-1 (b) bendine tabi çalışması bulunan sigortalıların 01.03.2011 tarihinden sonra 4-1 (a) bendine tabi çalışmaları halinde önce başlayan sigortalılık statüsüne göre işlem yapılmayacaktır.4-1 (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 4-1(a) bendine tabi çalışmanın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilecektir.
Örnek :1) 20.05.2009 tarihinde 4-1 (b) bendi kapsamında sigortalılığı devam etmekte iken 12.12.2011 tarihinden itibaren 4-1 (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalının, 4-1(b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 11.12.2011 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
Örnek :2) 03.09.2009 tarihinde 4-1(b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi sigortalılığı devam etmekte iken 25.07.2011 tarihinden itibaren 4-1 (a) bendine tabi çalışması başlayan sigortalının tarım sigortalılığı 24.07.2011 tarihinde sona erdirilecektir
Sigortalılığı 01.03.2011 Tarihinden önce Başlayanların 01.03.2011 tarihinden Önce Hizmetlerin Çakışması:
01.03.2011 tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 4-1 (a) ve (b) bendine tabi çalışmaları devam eden sigortalıların 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 33. madde uyarınca hangi sigortalılık statüsünün önce başladığına bakılmaksızın (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 28.02.2011 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
Örnek:1) 11.11.2008 tarihinde 4-1(b) bendi kapsamında başlayan sigortalılığı devam etmekte iken 11.12.2009 tarihinden itibaren 4-1 (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalının 28.02.2011 tarihi itibariyle 4-1(b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona erdirilecek, 01.03.2011 tarihi itibariyle 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı devam ettirilecektir.
Kanunun 4-1 (a) ve (b) bentlerine Tabi Çalışması Bulunanların Aynı Anda Her İki Statüde de Prim Ödemeleri Halinde Hizmetlerin Değerlendirilmesi:
Ödenecek Primlerin Toplamı Prime Esas Kazancın Üst Sınırından Fazla Olamayacaktır:
Kanunun 4-1 (a) ve (b) bendine tabi sigortalılığın çakışması nedeniyle 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar 01.03.2011 tarihinden sonra yazılı talepte bulunmak ve 82. maddeye göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla,4-1 (b) bendi kapsamındaki çalışmasından dolayı talep tarihinden itibaren 4-1(b) bendi içinde prim ödeyebileceklerdir. 4-1 (a) ve (b) bendi için ödenecek primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırından fazla olamayacaktır.
4-1(b) Prim Ödemeleri Kısa Vadeli Sigorta Yönünden Değerlendirilecektir:
Sigortalılık hallerinin çakışması nedeniyle 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlardan 4-1 (b) bendi kapsamında prim ödemek isteyenler iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar yönünden 4-1(b) bendi kapsamında dikkate alınacaktır.
4-1(a) Prim Ödemeleri Kısa ve Uzun Vadeli Sigortalı Yönünden Değerlendirilecektir:
Kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan diğer yardımlar ile uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar yönünden ise 4-1(a) bendi kapsamında sigortalılık statüsünde değerlendirilecektir.
4-1(b)bendinden Prim Ödemeye Devam Edilir ise:
5510 sayılı Kanunun 4-1 (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalılık halleri çakışanlardan 4-1 (b) bendi kapsamında ayrıca prim ödemek için talepte bulunanlara, 4-1 (b) bendi statüsünde iş kazası ve meslek hastalıkları yönünden 5510 sayılı Kanunun 16. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yardımlar yapılacaktır.
MADDE 16- (Değişik: 17/4/2008-5754/10 md.) İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a. Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
b. Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
d. Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e. İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Bu yardımların yapılmasında 4-1 (b) bendi statüsünde ödenen primler esas alınacaktır.
Kanunun 4-1 (b) bendi kapsamında ödenecek primler uzun vadeli sigorta kolları yönünden 26., 28. ve 32. maddelerinin birinci fıkralarının uygulanmasında 4-1 (a) bendine tabi hizmetlerle birlikte dikkate alınacaktır. Hizmetin değerlendirilmesinde ay 30 günü, prime esas kazançlar ise Kanunun 80. maddesine göre belirlenen azami kazancı geçemeyecektir.
Geçici İş Görmezliğin Değerlendirilmesi:
Bu sigortalılara kısa vadeli sigorta kollarından Kanunun 16. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hastalık ve analık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesinde de sigortalılık statüsü 4-1 (a) bendi olarak değerlendirilecektir.
Primlerin Ödenmesinde Belirlenecek Zaman:
Kanunun 4-1 (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalılıkları çakışanlardan 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınmakla beraber 4-1(b) bendi kapsamındaki çalışmalarından dolayı prim ödeyenlerin ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar 4-1 (b) bendi kapsamındaki primlerini ödememeleri halinde o aya ait primin ödeme imkanı ortadan kalkacağından, söz konusu ay için hesaplanacak 4-1 (a) bendi kapsamında prime esas kazanca dahil edilmeyecek ayrıca o ayda iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması halinde iş kazası ve meslek hastalığı hükümlerinde de yararlandırılmayacaktır.
Örnek:1)Sigortalının 15.08.2011 tarihinde 4-1 (b) bendi kapsamında iş kazası geçirmesi halinde sigortalıya ödenecek geçici iş görmezlik ödeneği ile meslekte kazanma gücünü % 20 oranında kaybettiğinin tespit edilmesi durumda bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri 4-1(b) bendi statüsünde ödenen kazançlar esas alınarak değerlendirilecek, yardımlar da 4-1(b) bendi statüsünden yapılacaktır.
Bu şekilde çalışmaya devam eden sigortalı 12.09.2011 tarihinde 5 gün hastalık sigortası yönünden rapor almıştır. Sigortalının 5 günlük geçici iş göremezlik ödeneği 4-1 (a) bendi kapsamında ödenecektir.
Örnek: 2) Sigortalının 15.08.2011 tarihinde 4-1(a) bendi kapsamında iş kazası geçirmesi halinde, sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği ile meslekte kazanma gücünü % 20 oranında kaybetmesi halinde bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri 4-1(a) bendi statüsünde ödenen kazançlar esas alınarak değerlendirilecek ve yardımlar 4-1 (a) bendi kapsamında yapılacaktır.
Örnek: 3) Sigortalının 12.12.2011 tarihinde 4-1(b) bendi kapsamında iş kazası geçirdiği 1.02.2012 tarihinde tespit edilmiştir. Ancak, sigortalı 2011 yılı Aralık ayı primini 2012 yılı Ocak ayı sonuna kadar ödemediğinden 4-1(b) bendi kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılmayacak, sigortalı iş kazası ve meslek hastalığı hükümlerinden yararlanamayacaktır.
Örnek: 4) 4-1(a) ve (b) bendine göre sigortalılığının çakışması nedeniyle 15.09.2011 tarihinde 4-1 (b) kapsamında sigortalılığı durdurulan ve bu bent kapsamındaki sigortalılığının devam etmesi yönünde talepte bulunmayan sigortalının, 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı 21.12.2012 tarihinde sona ermiştir. 4-1 (b) bendi kapsamında sigortalılığı devam eden sigortalının bu bent kapsamındaki sigortalılığı 22.12.2012 tarihinden itibaren başlatılacaktır.
Hizmet Çakışmalarında Sosyal Güvenlik Destek Primi Uygulaması:
4-1(a) ve (b) bentlerine tabi hizmet çakışmalarında sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar hakkında 01.03.2011 tarihinden itibaren 4-1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılık esas alınarak işlem yapılacaktır.
Örnek: 01.03.2003 tarihinden itibaren 4-1 (b) bendi kapsamında yaşlılık aylığı alan sigortalının esnaf sigortalılığının devam etmesi nedeniyle aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilmektedir. Sigortalının 03.06.2011 tarihinde 4-1 (a) bendi kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesintisi 02.06.2011 tarihi itibariyle kaldırılacaktır.
01.10.2008-01.03.2011 Tarihleri Arasında Birden Fazla Sigortalılık Statülerine Tabi Çakışmalarda Hizmetlerin Değerlendirilmesi:
5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 33. maddeyle, 01.03.2011 tarihi itibarıyla yapılan değişikliklerin bu tarihten önceki işlemler için uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu hüküm gereğince 4-1 (a), (b) ve (c) bentlerindeki hizmet çakışmalarının ;
01.10.2008-28.02.2011 Tarihleri Arasında Çakışma Olması Halinde:
05.03.2009 tarihli ve 2009/37 sayılı Genelge gereğince, 01.10.2008 tarihinden önceki sürelerde çakışma olması halinde ise hizmetlerin değerlendirilmesinde devredilen Sosyal Sigortalar Kurumunun 09.02.1993 tarihli ve 16-60 Ek Genelgesi, devredilen Bağ-Kur Genel Müdürlüğünün 06.08.1993 tarihli ve 1993-1 sayılı Talimatı ve 18.09.1998 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesiyle Bu Kurumlar Arasında Diğer İşlemlere İlişkin Protokol gereğince işlem yapılmaya devam edilecektir. Bahsedilen tarihlerde sosyal güvenlik destek primine tabi çakışmalar için de aynı şekilde işlem yapılacaktır.
Ücretsiz İzinlerde Uygulama:
01.10.2008-01.03.2011 tarihleri arasında 23.12.2009 tarihli ve 2009/155 sayılı Genelge ile 4857 sayılı Kanunun 56. maddesinde işverenlerin işçilerin gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere toplam dört güne kadar verdikleri ücretsiz izin ile 74. maddesinde kadın işçiye onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar verilen ücretsiz izinler dışında kalan sürelerde Kanun kapsamındaki sigortalılık niteliği yitirilmiş sayıldığından ücretsiz yol ve analık izin süresi dışındaki ücretsiz izin süreleri bulunanların bu sürelerde 4-1(b) bendi kapsamında sigortalı olmaları halinde 4-1 (a) bendine tabi sigortalılıkları sona erdirilecektir.
Geçici İşgörmezlik Dolayısıyla Kazanç Bildirilmemesi Durumunda:
01.10.2008-01.03.2011 tarihleri arasında ay içinde işe girişi veya işten çıkış tarihi bulunmayan ancak, geçici iş göremezlik ödeneği alması nedeniyle ayın bazı günlerinde ücret almayan ya da geçici iş göremezlik ödeneği aldığı aylarda ücret almadığı için sıfır gün ve kazanç bildirilen 4-1 (a) bendine tabi sigortalıların hizmeti kesintiye uğramış sayılmayacaktır.
VEDAT İLKİ
