Biliyorsunuz İpek Medya Grubu’na karşı mahkeme değil, hâkimlikçe alınan karar ile geçici yönetim (kayyum) atandı. Kayyum olarak görevlendirilen kişilerin tamamının siyasi iktidarla bağlantılı kişiler olması bu kararın hangi niyetle alındığını ortaya koyuyor. İpek Medya Grubu’na yapılanların hukuki olmadığı aşikâr ama biz yine de yaşananları hukuk çerçevesinde izah etmeye çalışalım.

NE ZAMAN KAYYUM ATANIR? 

Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Caner Yenidünya hocamızın konuyu çok güzel ele alan makalesinden bir bölüm verip soracağım. Akın İpek yazılı suçlardan hangisini işledi?

“Şirket Yönetimi İçin Kayyum Tayini Koruma Tedbiri: Şartları ve Hukuka Uygunluğu”

Ceza hukukunda, tüzel kişilerin cezai sorumluluğu, ceza sorumluluğunun şahsiliği prensibi çerçevesinde kabul edilmemiştir (TCK.m.20). Bununla birlikte, tüzel kişilerin faaliyetleri sırasında, organ veya temsilci sıfatını taşıyan gerçek kişiler suç işleyebilir ve hatta bu suçlardan tüzel kişilere fayda da sağlanabilir. Bu ihtimalde belirli koşulların varlığı altında tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirlerine (müsadere, iznin iptali) müracaat edilebilir. Ceza Muhakemesi Kanunu bu düzenlemelere paralel olarak bir ticaret şirketinin faaliyeti kapsamında suç işlendiği hususu gündeme geldiğinde, maddi delillerin elde edilmesi, şirket malvarlığının korunabilmesi adına, kayyum tayini yoluna gidilmesini imkân dahiline getirmiştir.

Madde 133- (1) Suçun bir şirketin faaliyeti çerçevesinde işlenmekte olduğu hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için gerekli olması halinde; soruşturma ve kovuşturma sürecinde, hâkim veya mahkeme, şirket işlerinin yürütülmesiyle ilgili olarak kayyum atayabilir. Atama kararında, yönetim organının karar ve işlemlerinin geçerliliğinin kayyumın onayına bağlı kılındığı veya yönetim organının yetkilerinin tümüyle kayyuma verildiği açıkça belirtilir. Kayyum tayinine ilişkin karar, ticaret sicili gazetesinde ve diğer uygun vasıtalarla ilan olunur.

(2) Hâkim veya mahkemenin kayyum hakkında takdir etmiş bulunduğu ücret, şirket bütçesinden karşılanır. Ancak soruşturma veya kovuşturma konusu suçtan dolayı kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararının verilmesi halinde; ücret olarak şirket bütçesinden ödenen paranın tamamı, kanunî faiziyle birlikte Devlet Hazinesinden karşılanır.

(3) İlgililer, atanan kayyumın işlemlerine karşı, görevli mahkemeye 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre başvurabilirler.

(4) Bu madde hükümleri ancak aşağıda sayılan suçlarla ilgili olarak uygulanabilir.

a) Türk Ceza Kanunun’da yer alan,

1. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (madde 79, 80),

2. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),

3. Parada sahtecilik (madde 197),

4. Fuhuş (madde 227),

5. Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228),

6. Zimmet (madde 247),

7. Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (madde 282),

8. Silahlı örgüt (madde 314) veya bu örgütlere silah sağlama (madde 315),

9. Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (madde 328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337), Suçları,

b) Ateşli Silahlar ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları,

c) Bankalar Kanununun 22’nci maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu,

d) Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar,

e) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74’üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.

Şirket yönetimi için kayyum tayininin, bir koruma tedbiri olarak görünüşte haklılık, ölçülülük, geçicilik, vasıta oluş gibi bir takım kaidelere uygun olması aranır. Tabiki, her şeyden önce vatandaşlarımız için mülkiyet hakkına önemli bir kısıtlama getiren bu koruma tedbirinin, öncelikle yasada öngörülen “kanuni sınırlarına uygun” tatbiki gerekir. Aksi halde verilen kararın hukuka aykırılığı bir tarafa, kanun güvencesini ortadan kaldıran, tamamen keyfi bir işlem olduğu şüphesizdir…"

ŞİMDİ TEKRAR SORALIM AKIN İPEK BU SUÇLARDAN HANGİSİNİ İŞLEMİŞ?