Akşam Gazetesi-Altı yılı tamamlayınca 20 gün izin hakkı olur–Röntgenciler genç yaşta emekli olurlar–Bağ-Kur’dan nasıl kurtulabilirim?

21 Haziran 2007

Altı yılı tamamlayınca 20 gün izin hakkı olur

Bahar ve yaz geldi ve insanlar bütün bir yılın çalışması ile yoruldular, tatili-dinlenmeyi hak ettiler, bir çok okurumuzu  ortak soruları ve talepleri gereğince bugün izin konusunu ele aldık. Öte yandan bir çok okurumuzda beş yılı tamamlayınca kaç gün izin kullanacağız diye soruyor.

4857 Sayılı Kanun’un 53 üncü maddesi gereğince;

-İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

-Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez ama niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara yıllık ücretli izin verilmez.

İşçilere;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,

Az ücretli izin verilemez.

-Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

-Kanundan yazan yıllık izin süreleri asgari olup iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir ama azaltılamaz.

Kanuna göre,

-Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır.

-Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler, işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında göz önünde bulundurulur.

Yıllık ücretli izin işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur ama tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.

Yine Kanunun 57 inci maddesine göre;

-İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

-Günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmayıp da akort, komisyon ücreti, kara katılma ve yüzde usulü ücret gibi belirli olmayan süre ve tutar üzerinden ücret alan işçinin izin süresi için verilecek ücret, son bir yıllık süre içinde kazandığı ücretin fiili olarak çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama üzerinden hesaplanır ve yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53/a.maddesinde ‘… beş yıla kadar… (beş yıl dahil)…’ ifadesi yer almıştır. Bu ifadeden, 5. hizmet yılına karşılık gelen yıllık izin ücretinin 14 gün üzerinden kullanılması gerektiği görüşü yargı ve doktrinde ağır basmaktadır.  Yani, işçi yıllık ücretli iznini bir sonraki çalışma yılı içerisinde kullanılabilecektir. Yani, 1. yılın izni 2. yılda, 2. yılın izni 3. yılda, 3. yılın izni 4. yılda, 4. yılın izni 5. yılda, 5. yılın izni 6. yılda kullanılacaktır. Başka bir ifadeyle, 5 yıldan fazla bir hizmet süresine karşılık, ancak 6. yılın izninin kullanıldığı 7. yıldan itibaren 20 günlük yıllık ücretli izin kullanılabilecektir.

 

 

 

Röntgenciler genç yaşta emekli olurlar 

08/07/1967 doğumluyum ve 02/09/1985 günü Ankara Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anjiyo Laboratuarında göreve başladım. Şubat 1987’den beridir de İstanbul Koşuyolu Kalp ve Araştırma Hastanesi Anjiyo Laboratuarında çalışmaktayım. 1989 yılı mart ayında bedelli olarak 3 ay (90)gün askerlik hizmetini yerine getirdim. Bir röntgen ışınına tabi çalışan olarak emeklilik süremi doldurup doldurmadığımı hesaplayabilir misiniz? Gültekin Geçer

 

Sayın okurum, verdiğiniz bilgilere göre 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 32 inci maddesi gereğince röntgen ışınına maruz kalarak her çalışma yılınız için 3 ay fiili hizmet zammı süreniz olmalı. 23.05.2002 günü resmi gazetede yayınlanan 4759 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinde 16 yıl, 8 aylık hizmet sürenize ilave olarak 4 yıl, 4 ay fiili hizmet zammınızla birlikte (21 yılınız varmış) emeklilik için gereken 25 yıllık sürenizi tamamlamanıza kalan süreniz 4 yıldır. Buna göre normalde 46 yaşında emekli olurdunuz ama 5434 sayılı Kanunun Geçici 205 inci maddesi gereğince bugüne kadar (01.07.2007 gününe) aldığınız fiili hizmet zamları bu yaştan düşecektir. Bugüne kadar ki hizmet süreniz (askerlik hariç) 21 yıl, 6 ay olup bu süreye göre aldığınız fiili hizmet zammı süresi de 5 yıl, 4 aydır. Bundan sonra çalışmasanız dahi fiili hizmet zammı sürenizi 46 yaştan düştüğümüzde de emekli olacağınız yaş 40 yaş, 8 aydır ve şayet askerlik sürenizi borçlanmazsanız mart 2008’de dilekçenizi verebilirsiniz. Bu arada çalışmaya devam ederseniz şubat 2008 ayında da dilekçe verme hakkınız olacak.

 

Bağ-Kur’dan nasıl kurtulabilirim?

Yeniden yapılandırma denen borçların taksitlendirilmesinden de yararlanıp 0721804439 sicilimdeki Bağ-Kur borçlarımı hesaplattım ilk altı taksitini düzenli ödedim. Son 6 aydır bir ödeme yapmadım. Sorum,  bugüne kadar Bağ-Kur sağlık hizmetlerinden faydalanmadım. Bundan sonra da faydalanmayı düşünmüyorum, herhangi bir emeklilik hakkı da talep etmiyorum, yatırdığım paralar da Bağ-Kur’un olsun, herhangi bir cezai müeyyideye maruz kalmadan ve borçlandığım tutarın geri kalanını ödemeden Bağ-Kur denen bu kurumdan nasıl kurtulabilirim. Neşe İkbal Şen

 

Hanımefendi, aslında sosyal güvenlik sistemi içinde kalın ilerde yaşlandığınızda ihtiyaç duyarsınız diye tavsiyede bulunacağım ama bunun yanında 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’nun Geçici 26 ve ek 19 uncu maddesine göre,  beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalıların prim borçlarını yeniden yapılandırma talebinde bulunmaması veya yeniden yapılandırma talebinde bulundukları halde yapılandırma haklarını kaybedenler bu süreye ilişkin prim borcunu ödemezlerse Bağ-Kur sigortalılıkları sona erer. Sizin de yapılandırma talebiniz sona erdiğinden isterseniz borcunuzu ödemeyebilirsiniz.

 

 

Kısa Kısa Kısa

Kazım Koç-İşyerinden oğlunuzun geçireceği ameliyat nedeniyle olsa kendi isteğinizle ayrılmanız halinde herhangi bir tazminat alma hakkınız olmaz. Üstelik 3 yıldan fazla süredir çalışıyor olduğunuzdan en az 8 hafta önceden işten çıkacağınızı işvereninize bildirmelisiniz. Aksi halde 8 haftalık ihbar tazminatı ödemek zorunda kalırsınız.