Akşam Gazetesi–Dizi-11–Bağ-Kur Emekli Aylığının Hesaplanmasında Usul ve Esaslar

15 Nisan 2007

Bağ-Kur Emekli Aylığının Hesaplanmasında Usul ve Esaslar

 

SSK’da olduğu gibi Bağ-Kur’luların emekli aylığı hesabında da 4447 Sayılı Kanunla 2000 yılından itibaren köklü değişiklikler yapılmıştır. Son basamak gelir tutarı üzerinden emekli aylığı bağlanmasına son verilmiş, bütün yılların ortalaması alınmaya başlanmıştır.

 

 

            Bağ-Kur’da 2000 yılından beri haksızlık var

            Yaşar OKUYAN’ın Çalışma Bakanlığı yaptığı ve sırada kamuoyunda tartışmaya açılan ve mezarda emeklilik diye nitelendirilen emeklilikte prim ödeme günü ve sigortalılık süresinin yanında bir de belirli bir yaşı tamamlama şartı 17 Ağustos 1999 günü meydana gelen büyük depremin hemen ardından, kamuoyunun depremle ilgilendiği dönemde 23.08.1999 günü görüşülmeye başlandı ve 25.08.1999 günü de kanunlaştırıldı.

            08.09.1999 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 4447 sayılı Kanunla Bağ-Kur’da emekli aylığı hesaplamasında köklü değişiklikler olmuş ve son basamakta bir yılını tamamlayana son basamağın gelir tutarının yüzde 70’i oranında aylık bağlanması kuralına son verilmiştir. İşte bu nedenle de 1999 yılı ve öncesinde emekli olanlarla, 2000 ve sonrasında emekli olanlar arasında çok önemli rakamsal farklılıklar ortaya çıkmaya başlamıştır. Aynı basamak üzerinden aynı prim ödeme süresi ile emekli olanlar arasında iki katına varan emekli aylıkları görülmeye başlanmıştır.

 

           

         Şu An Emekli Olanlar Karma Sisteme Tabidir

         4447 Sayılı Kanun’la getirilen sistem tam olarak sadece 01.01.2000 den sonra işe girenler için geçerli olup, 31.12.1999 tarihinden önce işe girmiş olanların emekli aylıklarının karma sistem ile belirlenmesi gerekmektedir. Halen emekli olanlar da 1999 yılı ve öncesinde işe giren kişiler olduğundan emekli aylıklarının hesaplanmasında 2000 yılı öncesi ve sonrası sistemin ikisi birden uygulanmaktadır.

 

 

            Eski Sistem

            31.12.1999’a kadar geçerli olan eski sisteme göre emekli aylığı hesaplaması aşağıdaki esaslara göre yapılıyordu.

           

            Esas Olan Gösterge-Gelir Tutarı

            -Emekli olan Bağ-Kur’lu en son prim ödediği gelir basamağında en az bir tam yıl prim ödemesi koşuluyla bulunduğu basamak gelir tutarı esas alınırdı.

 

            Aylık bağlama oranı (ABO) Yüzde 70

 

            -Yüzde 70 olan aylık bağlama oranı  25 yıldan fazla prim ödenmiş olması halinde fazla olan her tam yıl için % 1 artırılırdı.

 

            -Yine yüzde 70 oranı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşlarından sonra sigortalılığa devam edilen  her tam yaş içinde ayrıca % 1 ilave edilirdi.

 

            -25 yıldan az prim ödeme süresiyle emekli olacak olanlar için ise primi ödenmemiş 25 yıldan az her tam yıl için % 1 indirim yapılırdı.,

 

            – Aylık bağlama oranı hiçbir zaman yüzde  90 oranını aşamazdı.

 

 

 

            Yeni Sistem

            4447 Sayılı Kanun ile değişik ve 01.01.2000’den sonraki dönem için geçerli olan 1479 Sayılı Kanun’un 36 ıncı maddesine göre Yaşlılık (Emeklilik) Aylığının Hesaplanması aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

 

            Esas Olan Gösterge-Gelir Tutarı

 

            –Sigortalının, sigortalılık süresi içinde aylar itibariyle prim ödediği gelir basamaklarının, bu basamaklardaki prim ödeme süreleri de dikkate alınarak, aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosu üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamanın aylık bağlama oranı ile çarpılması suretiyle hesaplanmaya başlandı.

 

            -Aylık bağlama oranı (ABO)

 

            Sigortalının toplam sigortalılık süresinin,

            *İlk on tam yılının her bir yılı için %3,5

            * takip eden onbeş tam yılın her bir yılı için %2,

            * yirmibeş yıldan fazla her bir tam yıl için %1,5 oranlarının toplamı olarak uygulanmaya başlandı.

 

            -Bu şekilde hesaplanan aylık, ayrıca, gelir tablosunun son olarak değiştirildiği ay ile aylık başlangıç tarihi arasında geçen her ay için,TÜİK (DİE)  tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki değişim oranları kadar artırılmaktadır.

 

 

         Emekli Aylıklarına TÜFE Artışı

            Ayrıca, ister 1999 öncesi ister sonrası olsun, Bağ-Kur’lulara yaşlılık, malüllük ve ölüm aylıkları, her ay bir önceki aya göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki değişim oranları kadar artırılması sistemine geçilmiştir.                                                      

 

 

YARIN:Karma Sistemle Bağ-Kur Emekli Aylığı Hesabı

           

         Kullanmanız Gereken Tablolar

                (Bu tabloları kesip-saklayın ne zaman emekli olursanız olsun bu tablolar emekli aylığınızı hesaplayabilmeniz için size lazım)

 

TABLO-1-

01.11.1999-31.12.1999 döneminde geçerli gelir tutarları
Katsayı: 31.12.1999 günü 12.000’dir. Gelir Tutarı Gösterge ile Katsayı Çarpımıdır.
Basamak	Gösterge	Gelir Tutarı	31.12.1999 Günü % 70 ile Aylık	31.12.1999 Günü % 1 ile aylık	01.01.2007 Günü % 70 ile Aylık	01.01.2007 Günü % 1 ile aylık
1	4.675	56.100.000	39.270.000	561.000	182.377.765	2.605.397
2	4.975	59.700.000	41.790.000	597.000	194.081.151	2.772.588
3	5.275	63.300.000	44.310.000	633.000	205.784.537	2.939.779
4	5.575	66.900.000	46.830.000	669.000	217.487.923	3.106.970
5	5.875	70.500.000	49.350.000	705.000	229.191.309	3.274.162
6	6.215	74.580.000	52.206.000	745.800	242.455.146	3.463.645
7	6.555	78.660.000	55.062.000	786.600	255.718.984	3.653.129
8	6.895	82.740.000	57.918.000	827.400	268.982.821	3.842.612
9	7.235	86.820.000	60.774.000	868.200	282.246.659	4.032.095
10	7.575	90.900.000	63.630.000	909.000	295.510.496	4.221.579
11	7.915	94.980.000	66.486.000	949.800	308.774.334	4.411.062
12	8.255	99.060.000	69.342.000	990.600	322.038.171	4.600.546
13	9.460	113.520.000	79.464.000	1.135.200	369.046.771	5.272.097
14	10.560	126.720.000	88.704.000	1.267.200	411.959.187	5.885.132
15	11.660	139.920.000	97.944.000	1.399.200	454.871.602	6.498.166
16	12.760	153.120.000	107.184.000	1.531.200	497.784.017	7.111.201
17	13.860	166.320.000	116.424.000	1.663.200	540.696.432	7.724.235
18	14.960	179.520.000	125.664.000	1.795.200	583.608.848	8.337.270
19	16.060	192.720.000	134.904.000	1.927.200	626.521.263	8.950.304
20	17.160	205.920.000	144.144.000	2.059.200	669.433.678	9.563.339
21	18.260	219.120.000	153.384.000	2.191.200	712.346.093	10.176.373
22	19.360	232.320.000	162.624.000	2.323.200	755.258.509	10.789.408
23	20.460	245.520.000	171.864.000	2.455.200	798.170.924	11.402.442
24	21.560	258.720.000	181.104.000	2.587.200	841.083.339	12.015.477

 

 

TABLO-2- 01.01.2007 ile 30.06.2007 arasında geçerli tablo

Basamaklar	Gelir	Aylık	Sağlık	Toplam	01.01.2007 Günü % 70 ile Aylık (YTL)
	Tutarı (YTL)	Prim	Primi	Prim (YTL)
1	374,35	74,87	110,43	185,3	262,05
2	398,39	79,68	110,43	190,11	278,87
3	422,4	84,48	110,43	194,91	295,68
4	446,43	89,29	110,43	199,72	312,50
5	470,45	94,09	110,43	204,52	329,32
6	497,67	99,53	110,43	209,96	348,37
7	524,9	104,98	110,43	215,41	367,43
8	552,13	110,43	110,43	220,86	386,49
9	579,35	115,87	115,87	231,74	405,55
10	606,57	121,31	121,31	242,62	424,60
11	633,81	126,76	126,76	253,52	443,67
12	661,03	132,21	132,21	264,42	462,72
13	757,52	151,5	151,5	303	530,26
14	845,61	169,12	169,12	338,24	591,93
15	933,69	186,74	186,74	373,48	653,58
16	1.021,78	204,36	204,36	408,72	715,25
17	1.109,87	221,97	221,97	443,94	776,91
18	1.197,94	239,59	239,59	479,18	838,56
19	1.286,03	257,21	257,21	514,42	900,22
20	1.374,11	274,82	274,82	549,64	961,88
21	1.462,19	292,44	292,44	584,88	1023,53
22	1.550,27	310,05	310,05	620,1	1085,19
23	1.638,36	327,67	327,67	655,34	1146,85
24	1.726,45	345,29	345,29	690,58	1208,52

 

 

 

 

 

Sorularınıza Cevaplar

 

Emekli aylığı takip eden aybaşından başlar

 

Akşam Gazetesinde yayımlamakta olduğunuz “Sosyal Güvenlik Reformuna Ne Oldu?“ yazı dizinizi dikkatle takip etmekteyim.Resmi verilerin çok güzel analiz edilerek ve basitleştirilerek örneklerle anlatım tarzınızın oldukça verimli olduğunu ve çok yararlandığımı özellikle belirtmek istiyorum.Aşağıda belirteceğim iki küçük soruma cevap alabilirsem çok memnun olurum.Yoğun işleriniz arasında  bana vakit ayıracağınız için şimdiden teşekkürlerimi iletirim. Bir KİT’de (Kamu iktisadi teşekkülü) kapsam dışı statüde çalışmakta iken 1997 yılında özelleştirme sonrasında işe giriş tarihim olan 1987 yılından itibaren bütün haklarımı alarak ayrıldım.Sonraki çalışma hayatım tamamen özel sektörde devam etti ve ayrıldığım her iş yerinden de haklarımı alarak ayrıldım. Sorum şu, emekliliğimi hak etmiş bulunmaktayım ancak hala bir özel sektörde çalışmaktayım. KİT’e girmeden önce 16 ay Çalışma Bakanlığında 657 sayılı kanuna tabi memuriyetim yine 657 sayılı kanuna tabi 12 ay yedek subay hizmetim ve sonrasında KİT’te çalışırken borçlandığım ve ödediğim 4 aylık askerlik borçlanmam var. Emekli olurken bu çalışmalarımla ilgili tazminat alma şansım var mıdır? Nasıl ve nereye müracaat ederek alabilirim? Malum, emeklilik işlemleri uzun süre almaktadır. Benim gibi SSK, Bağ-kur ve Emekli Sandığında hizmeti bulunanların işlemleri uzun sürüyor diye duyuyoruz. İkinci sorum ise, emeklik dilekçesi tarihi süre geçse de emekli aylığının başlangıç tarihi nedir? Aylık bağlama süresi uzasa da geriye dönük ödeme yapılır mı? Yoksa bütün işlemler bittikten sonra mı emekli aylığı ödentisi yapılacaktır. Ömer Faruk DURMUŞ   

 

Askerlik süresine kıdem tazminatı

Sayın okurum, sadece kamu sektöründe çalışırken emeklilik veya ölüm nedeniyle işyerinden ayrılanlara, kamuda çalışırken borçlanıp-ödedikleri askerlik süreleri için kıdem tazminatı ödenir, özel sektör çalışanlarının bu tür bir hakkı yoktur. Yine en son kamu sektöründe iken kıdem tazminatı veya ikramiye alacak şekilde işlerinden ayrılanlara daha önce kamuda çalıştıkları işlerinden kıdem veya ikramiye almayı gerektirecek şekilde ayrılan ama alamayanlara tüm süreleri için ikramiye veya kıdem tazminatı ödenir. İşte bu nedenlerle halen çalıştığınız özel sektörden ayrılırken kamuda çalıştığınız süreler için bir alacak veya hakkınız olmaz. Emekli aylığı için başvuruya gelince, emeklilik dilekçesi verdiğiniz ayı takip eden aybaşından itibaren emekli sayılırsınız ve emeklilik işlemi kaç ay veya kaç yıl devam ederse etsin işlemler bitince alamadığınız emekli aylıklarını toplu olarak-birikmiş halde alırsınız.

 

 

 

SSK emekliye yetim aylığı vermez

Emekli sandığından emekli maaşı almaktayım. 3728532 SSK sicil numaralı olan ve 2002 yılında vefat eden babamdan dolayı yetim aylığı bağlanması için SSK’ya 2005 yılında müracaat etmiştim, olumsuz cevap geldi. 2003 yılından itibaren kız çocukları için çifte maaşın kaldırıldığı bildirildi. Oysa, 1 Ocak 2007’den sonraki müracaatlar için çifte maaşın bağlanamayacağını duymuştum. Ayrıca kız çocuklarına çifte maaş bağlanması 2003 yılından itibaren kaldırılmış olsa dahi, babam bu uygulama yürürlüğe girmeden önce vefat etmiş olduğu halde, fakat ben daha sonra müracaat etmiş olduğum için,  yine bu haktan yararlanma hakkını kaybetmiş oluyor muyum? Gürcü Eser

 

SSK’lı olup da vefat eden babanızdan yetim aylığı alabilmeniz için çalışmamanız, kendi çalışmalarınızdan dolayı emekli olmamış olmanız ve evli olmamanız gerekir. Siz, memuriyetten sonra T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olduğunuzdan SSK’dan yetim aylığı alamazsınız. Şayet, babanız T.C. Emekli Sandığı’ndan size SSK’dan emekli olsaydınız, SSK’dan emekli aylığı alıp, T.C. Emekli Sandığı’ndan da yetim aylığı alabilirdiniz. Bu kural SSK kurulduğundan beri değişmediğinden sizin için kazanılmış hak gibi bir kavram yok.

 

 

Kısa Kısa Kısa

Doğa Eren-01.11.1966 doğum tarihiniz, 16.10.1991 işe başlama tarihinizle 48 yaşında (01.11.2014 günü) en az 5525 gün sayısıyla bağlı olduğunuz banka sandığından emekli olacaksınız. 1993-1997 arasında geçen ücretsiz izin dönemini ödeme imkanınız olmadığı gibi buna gerek de yok. Çünkü, 48 yaşında kadar 5525 günü fazlasıyla tamamlıyorsunuz, üstelik o boşluğu ödemeniz emeklilik gününüzü de değiştirmiyor.

 

Sefer Kuru-1955 yılında sigortalı olup 1969 yılında vefat eden dedenizin şu an SSK’da 900 günü varsa 18 ekim 2006 gününden itibaren, 900 günü yok ama askerlik borçlanmasıyla 900 gün tamamlanacak ise askerlik borçlanma parası ödenen ayı takip eden aybaşından itibaren anneannenize dul aylığı bağlanır.

 

Müjgan Tuna-İzmir-30.07.1987 günü 8415 günle SSK’dan emekli olmuşsunuz o tarihlerde üst gösterge (süper emekli) tablosu yoktu ve 5000 gün için yüzde 60 sonraki her 240 gün için ide yüzde 1 ilave ile yüzde 74 oranında aylık bağlanmış. Ancak, siz farkını ödeyip süper emekli olmuşsunuz, normal tablodan süper emekli tablosuna geçince denk gelen aylık bağlama oranı yüzde 50,5 ve yüzde 14 ilavesiyle yüzde 64,5 olmuş olup işlem tamamen yasaldır.

 

Ahmet Şenel Kızıltaş-Önce SSK’ya itiraz edin gelecek cevaba göre birlikte değerlendirelim.

 

Niyazi Boyraz-İst.15.06.1954 doğum tarihiniz, 12.01.1988 Bağ-Kur’a girişinizle Bağ-Kur’dan en erken 57 yaşında yani 15.06.2011 günü 23 yıllık prim ödeme süresiyle kısmi aylıkla emekli olursunuz. Askerliğinizi borçlanırsanız da emeklilik gününüz değişmiyor ama yaklaşık 25 yılla tam aylık alarak emekli olursunuz.

 

Arif Dede-Hatay-03.02.1952 doğum gününüz, 01.11.1974 sigorta başlangıcınızla ödediğiniz 30 gün ve 19.05.1977 memuriyet başlangıcınızla 1998 yılına kadar kesenek ödediğiniz T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olabilmeniz için var olan 22 yıllık sürenizle 61 yaşını bekleyebileceğiniz gibi 3 yıl Bağ-Kura veya SSK’ya prim ödeyip toplam 25 yıllık süreyi tamamlayınca T.C. Emekli Sandığı’ndan hemen emekli olursunuz. Dikkat etmeniz gereken şimdi başlayacağınız SSK veya Bağ-Kur’da 3,5 yılı tamamlamadan ayrılmaktır.