Akşam Gazetesi–Emekli olarak SGDP ile çalışma yeni çalışanlara yasaklanıyor –Gelişmeden pay alsaydınız 1300 lira emekli aylığınız olurdu
22 Aralık 2007
Sizden iki önemli konuyu aydınlatmanızı rica ediyorum. Birincisi, 1947 doğumluyum. 1991 yılı ocak ayında SSK emeklisi oldum. Bugün yaklaşık 630 YTL. emekli aylığı alıyorum. 01.10.1993 tarihinden itibaren bir özel şirkette çalışıyorum. Aldığım maaş eksiksiz tam gösterilmektedir. Net maaş üzerinden anlaştığım için, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP), gelir vergisi ve damga vergisini şirketimce tam olarak ödemektedir. 2 yıl daha çalışmayı düşünüyorum.Yeni hazırlanan sosyal güvenlik yasa tasarısına göre; a – Emekli maaşımın kesilmesini istemiyorum.Ama resmi olarak çalışmaya devam edeceğim. b – Emekli maaşım kesilsin, çalışma hayatımı bitirince tekrar emekli maaşımı alırım. a veya b gibi seçme imkanım var mı? Var ise hangi seçenek bana ne kazandırır, ne kaybettirir? Hangisi avantajlı ? İkinci konu ise, bugün uygulanan kıdem tazminatı ile yeni tasarıdaki kıdem tazminatı arasındaki farklılıklar nelerdir ? Tahir Çopur 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapılmasını öngören tasarı, halen TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmektedir. Bu tasarıya göre reformun yürürlük tarihi olacağı söylenen 01.06.2008 günü ve sonrasında işe girerek ileride emekli olacak olanlar, SGDP ile çalışamayacaklar. Yani çalışırlarsa emekli aylıkları kesilecektir. 1-Eski sigortalılar SGDP ile çalışabilecekler Ancak, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 63’üncü maddesine benzer bir uygulama sadece sizin gibi “Sosyal Güvenlik Reform”undan önce işe girmiş veya emekli olmuş olanlar için devam ettirilecektir. Yani aynen şimdikine benzer bir şekilde, ister emekli aylığını kestirip normal prim veya emekli aylığını kestirmeden SGDP ödeyerek emekli olarak çalışabilirsiniz ve dilediğiniz zaman bu şıklardan birini diğerine tercih de edebilirsiniz. Bunlardan hangisinin sizin için avantajlı olduğunu sorunuza gelince, halen çalıştığınız şirketteki ücret düzeyinizi yazmamışsınız yani ücretini yüksek mi yoksa düşük mü bu belli değil. Bu belli olmadan da bunun cevabını veremem ama unutmayın, SGDP ödemeye son verip, emekli aylığınızı kestirip normal prim ödemeye başladığınızda öncelikle her ay 630 YTL. emekli aylığı almayacağınız üstüne bir de prim ödeyeceğinizi unutmayın. Mesela 1 yıl bu şekilde en yüksek ücretten devam etseniz aylık 630 lira emekli aylığı ve ayda 900 lira prim, 500 lira vergi olmak üzere bir yılda 24.360 liradan olacağınızı buna karşın bir yıl sonra yeniden emekli olduğunuzda aylığınızın 50 lira kadar arttığını göreceksiniz. Son sorunuza gelince güncel olan Sosyal Güvenlik Reformu görüşmelerinde kıdem tazminatı ile ilgili bir düzenleme veya değişiklik yapılması söz konusu değil. 2- Tasarı emeklilerin çalışmasını yasaklıyor ama… Öte yandan halen TBMM’de bulunan ve 5510 sayılı Kanun’da değişiklik öngören tasarıya göre, Reform Kanunu’nun yürürlüğe gireceği ifade edilen 01.06.2008 günü ve sonrasında işe girip de ileride 65 yaşında emekli olacaklar için hem emekli aylığı alıp hem de SGDP ödeyerek çalışma hakkı kaldırılmıştır. Ancak, halen emekli olanlar ile çalışanlardan emekli olacaklar için eski SGDP ile emekli aylığı alıp çalışma hakkı devam ettirilmektedir. Kanuna eklenecek, “Sosyal güvenlik destek primine ilişkin geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 4’üncü maddeye göre,”Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlar, malûllük ve yaşlılık aylığı bağlananlar ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primi bakımından bu kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir…” demektedir. Ancak halen yüzde 30 olan prim oranına işkazası ve meslek hastalığı primi olan yüzde 1 ile 6,5 oranında ilave yapılacaktır. Yani, hizmet akdi ile çalışma olarak ilk defa sisteme girecekler için sosyal güvenlik destek primi uygulaması kaldırılmış, ancak, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte hizmet akdi ile çalışanlar için tabi oldukları mülga kanun hükümlerine göre uygulamanın devamı sağlanmış olmakla birlikte, prime esas kazançları üzerinden % 30 ile kısa vadeli sigorta primi toplamı üzerinden prim alınması esası getirilmiştir. İşçiler için emeklilik yaşının 65’e çıkarılması ve bu yaştan sonra yeniden çalışmanın mümkün olamayacağı, kamu görevlileri için ise 5335 sayılı Kanunun 30’ uncu maddesi hükümleri dikkate alınarak, kanuna göre ilk defa sigortalı olanlardan kamu görevlileri ve hizmet akdine dayalı çalışanların yaşlılık (emeklilik) aylığı almakta iken çalışmaya başlamaları halinde aylıklarının kesileceği hüküm altına alınmıştır. 3- Bağ-Kur’luların SGDP’si % 15 oluyor Halen Bağ-Kur’dan emekli olup da yine Bağ-Kur’lu olmasını gerektirecek faaliyetlerini devam eden Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarından yüzde 10 oranında kesinti yapılmaktadır. Tasarı ise bu oranı artırmaktadır. Yaşlılık (emeklilik) aylığı almakta iken kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmaya başlayanlar veya devam edenler için daha önce öngörülen sosyal güvenlik destek primi Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğinden, aylıklarının % 15’i oranında sosyal güvenlik destek primi sistemi getirilmesi yönünde tasarıya hüküm eklenmiştir. 4- Harp ve vazife malullerinin çalışması Halen geçerli olan 506 Sayılı Kanun’un 3 ve 63’üncü maddesinin B bendine göre işçi olarak çalışmaya başlarlarsa, yüzde 30 oranında (yüzde 22,5 işveren, yüzde 7,5 işçi) Sosyal Destek Primi (SGDP) ödemesi zorunluluğu var olup istiyorlarsa çalıştıkları işyerlerinden emekli olabilmeleri için de ilave olarak 506 Sayılı SSK Kanunu’nun 73. maddesinin D bendine göre yüzde 20 oranında (yüzde 9 sigortalı , yüzde 11 işveren) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi olmak üzere toplam yüzde 50 oranında prim ödemeleri gerekmektedir. Yeni Tasarıyla durum biraz değiştirilmekte ve bu grup Harp ve Vazife Malulleri olarak ikiye ayrılmaktadırlar. A-***Harp malulleri, Terörle Mücadele Kanunu ve Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylıkları hesaplanarak ödenen veya asayiş ve güvenliğin sağlanması ile ilgili kanunlara göre vazife malullüğü aylığı almakta iken 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla çalışmaya devam edenler ile sonradan bu Kanuna tabi çalışmaya başlayacaklar için sosyal güvenlik destek primi uygulanmaksızın, aylıkları kesilmeksizin kısa vadeli sigorta kolları (yüzde 1 ile 6,5 arasında ve yüzde 12,5 GSS) uygulanır. Ancak bunlar hakkında, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayı istemeleri halinde, bu isteklerini kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, uzun vadeli sigorta kolları (Yüzde 20) da uygulanır. B-***5434 sayılı Kanuna göre vazife malullüğü aylığı almakta iken 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, işçi veya esnaf (şirket ortaklığı dahil) olarak çalışmaya devam edenlerden, kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde yapacakları tercihleri doğrultusunda bu kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları veya sosyal güvenlik destek primine ait hükümleri uygulanır. Bunlardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır. Gelişmeden pay alsaydınız 1300 lira emekli aylığınız olurdu Sayın Ali Tezel, efendim bizler için yaptığınız açıklamalar için çok teşekkür ederim. Allah razı olsun sizden. Ben 1999 yılı 15 Temmuz’unda 2102557784 tahsis numarasıyla emekli oldum. Primlerimin de tavandan olduğu beyan oluyordu. Prim ödeme gün sayım toplam 9290 gündür. Şu an ayda 765 YTL. almaktayım. Halbuki aynı statüde çalışan arkadaşlarım benden sonra yani 2000 senesinden sonra olanlar 1300 YTL’nin üstünde maaş alıyorlar. Yaşar Okuyan döneminde olmuş bu diye duydum. Sosyal güvenlik bakanı bir çalışma başlatmış. Bu doğru mu bir de bu çalışma ne kadar sürer? İkincisi biz yasal yoldan bunu düzeltip hakkımızı almak için bir şey yapabilir miyiz? Çünkü bu anayasanın eşitlik ilkesine aykırı. Bir diğer şık da gerekirse AİHM’ye başvursak sonuç alabilir miyiz? Abdurrahman Yaydemir Sayın okurum, halen 14775 göstergeden ve yüzde 67,80 aylık bağlama oranıyla 729 lira aylık, 29 lira ek ödeme, 4,69 lira sosyal yardım zammı olmak üzere 762 YTL. emekli aylığınız var. Verdiğiniz bilgilere göre bugün emekli olsaydınız alacağınız emekli aylığı 900 YTL. civarında olurdu ama 2000 ve sonraki yıllarda çalışarak bugün emekli olsaydınız bu kere 1300 YTL. olurdu. Bunun sebebi ise siz emekli olduktan sonra emekli aylığınıza sadece bir önceki yılın enflasyon oranı kadar zam yapılmış olması ama ülkenin büyüme oranından hiç pay verilmemesindendir. Bunu düzeltmenin iki yolu var birincisi bu konuda siz emeklilerin ve emekli cemiyetlerinin “İNTİBAK YASASI” dedikleri kanunun çıkarılmasıdır ki hiç beklemeyin bu ortamda bu tür bir yasa çıkmaz. Öte yandan sizlerden biri bu durumu iş mahkemesinde dava eder ve davaya bakan hakimi de ikna ederek düzenlemenin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğu savıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurursanız düzelebilir. Buradan da sonuç alınmazsa AİHM’e gidilebilir. Kısa…kısa… olacaksınız. |
