Akşam Gazetesi–Engelli emekli çalışabilir — İşe iade davasında işini beğenmeyen işçi–Belirli süreli çalışanlara kıdem tazminatı
5 Temmuz 2007
SSK Kanunu’nun ilgili maddeleri doğrultusunda 3’üncü derece sakatlık indirimi nedeniyle ilgili sosyal güvenlik kurumundan (geçici 20’nci maddeye göre kurulmuş özel bir sandıktan) 15 yıl hakkına göre 18’inci yılında emekli olmuş bir kişi için; 1. Emekli olarak yeniden çalışmasında herhangi bir yasal engel var mıdır? Bu kanun kapsamında emekli olduğu için çalışma hayatı sona ermek zorunda mıdır? 2. Yeniden çalışabilmesi halinde, özürlü kapsamında olmadan, yani sakatlık indiriminden yararlanmak istemezse çalışması mümkün müdür? Sakat kadrosu kapsamında olmadan çalışabilir mi? Bu iki konuda yasal bilgiye bir türlü ulaşamıyoruz. Nereden ulaşabileceğimiz konusunda veya yanıtlar konusunda yardımcı olabilirseniz çok seviniriz. l Gözen Sayın okurum, birçoklarının kavram kargaşası yaşadığı bir soruyu bana yöneltmişsiniz. Kargaşa aslında malulen emeklilik ile engellilik (sakatlık) nedeniyle erken emeklilik olayının birbirine karıştırılmasından kaynaklanıyor. SSK’dan (geçici 20’nci maddeye tabi sandıklardan) malulen emekli olanlar, malullük aylıklarını alıp da yeniden çalışamazlar. Çalışırlarsa malullük aylıkları kesilir. Ancak, kanuni tabiriyle sakatlıktan emekliliğin malulen emeklilikle hiçbir ilgisi yoktur. Siz, 3’üncü derece yani yüzde 40 -59 arasında özürlü raporuna sahip olarak defterdarlıktan vergi indirim belgesi alarak erken yaşlılık (emekli) aylığı sahibi olmuşsunuz. Bu nedenle de malulen emekli değil de normal emekli olduğunuzdan 506 sayılı Kanun’un 3 ve 63’üncü maddesine göre hem emekli aylığınızı alıp hem de bir işyerinde çalışabilirsiniz. Tabii çalıştığınız işyerinden alacağınız ücretten SSK’ya SGDP (Sosyal güvenlik destek primi) kesilmesi şartı var. Öte yandan özürlü kadrosu veya özürlü sıfatıyla çalışıp çalışmamak sizin inisiyatifinizde olan bir şey ama tamamen sizin lehinize bir durumdur. Zira, var olan vergi indirim belgesini kullanarak çalıştığınız işyerinden alacağınız ücretten daha az gelir vergisi kesilecektir. Bu nedenle özel sektöre ait işyerlerinde özürlü kontenjanında çalışmak sizin lehinize bir durum ama ben bu lehime olan durumu kullanmayacağım daha fazla vergi ödemek istiyorum diyorsanız da buna kimse karışamaz. Karışamaz ama bu arada bir çok işyeri ve şirkette kanunen doldurmak zorunda oldukları özürlü sayılarını tamamlamaya çalışacaklardır yani yeniden işe girmeniz buna bağlı da olabilir. İşe iade davasında işini beğenmeyen işçi İşyerinden haklı veya haksız nedenle çıkarılan personelin açmış olduğu işe iade davasını kazanması sebebi ile yeniden aynı işyerinde çalıştırılması zorunluluğu doğmuştur. Kanunlar çerçevesinde işçi işe başlamak isteğini noter kanalı ile işverene tebliğ etmiş olup işveren de 1 aylık süre içerisinde işçiye işe başlaması için ihtarname çekmiş ve ihtarname tarihi itibarıyla SSK işe girişi yapılmıştır. İhtarnameyi alan işçi işyerine gelmiş ama bazı şartlar koştuğu için işbaşı yapmadan firmadan ayrılmıştır. Bu sebeple işveren 2 iş günü içerisinde geçerli bir mazereti yoksa işe başlaması için işçiye tekraren ikinci ihbarname göndermiş olup çekilen ihbara binaen, gelen işçi yine şart koşarak işe başlamayı kabul etmez ise kendisine veya kanunen yetkililere teslim edildiği halde işyerine çalışmak için müracaat etmez ise bu durumda SSK işe girişi yapılan ama hiç çalışmayan personelin sigorta primlerinin ödenmesi gerekiyor mu? Ödenmeyecek ise yapmamız gereken işlemler nasıl olmalı? Cahit Yılmaz Bilindiği üzere 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-23’üncü maddeleri gereğince işe iade davası açarak davayı kazanan işçi, 10 gün içinde işverene işe başlamak isteğini belirtmeli ve işveren de bir ay içinde işe başlatmalıdır. İşçinin müracaatı üzerine siz işe başlamasını noterden gönderdiğinize göre artık işçinin işe başlaması gereklidir. Gereklidir diyorum ama siz daha işçi işe başlamadan SSK girişini yapmışsınız. Şimdi ise işçi kendisine göre bazı şartlar öne sürerek işine başlamışsa ise SSK’ya bu işçi için gün sayısı ve kazanç bildirimi yapmayınız. Zira, işe başlamadığı için bu kişinin çalışma günü yok ve çalışmasına karşın ücreti yani kazancı da yok demektir. Yapmanız gereken işe girişi verildiği halde neden gün ve kazanç bildirilmediğini SSK soracak olursa durumu belgeleriyle birlikte açıklamaktır. SSK’dan bu tür bir soru gelmezse bir şey yapmanıza gerek yok. Belirli süreli çalışanlara kıdem tazminatı Bİr proje kapsamında belirli süreli iş akdi ile üç yıldır çalışmaktayım. Proje yakında bitecek süre sonunda kıdem tazminatına hak kazanır mıyım? Volkan Kaya Beyefendi, hangi hallerde kıdem tazminatı ödeneceği 1475 sayılı eski İş Kanunu’nun halen uygulamadaki tek maddesi olan 14’üncü maddesinde yazılıdır. Bu maddede yazılı şartlara göre de belirli süreli iş akdinin akdin içinde yazılı olan süresi sonunda bitmiş olması hali yoktur. Ancak, yine uygulamaya yön veren Yargıtay kararlarına göre belirli süreli iş akdi ardı ardına birkaç kez tekrarlanıyorsa veya 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu gibi kanundan doğan zorunluluk nedeniyle belirli süreli akit yapılıyorsa bu kere kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Buna göre sizin de iş aktiniz üç yıldan beridir birer yıllık dilimler halinde tekrarlanmışsa kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Tekrarlanmıyor da baştan üç yıllık olduğu belli yani siz en başından bu yana üç yılın sonunda biteceğini biliyorsanız kıdem tazminatı ödenmesi gerekmez. Kısa…kısa… |
