Akşam Gazetesi-İsteğe bağlılar sağlık (GSS) primi de ödeyecekler

3 Temmuz 2008

İsteğe bağlılar sağlık (GSS) primi de ödeyecekler

Eşim Zeliha İlkay HIRÇIN’ın 01.07.2008 tarihi itibariyle 1.744 gün isteğe bağlı ve çalışan olarak toplam sigortalılığı var.Doğum tarihi 01.04.1975 şu an isteğe bağlı olarak ssk primi ödemekteyiz.Yazılarınızda 1260 günü geçmeden isteğe bağlıdan çıkmamızı yoksa 7200 günden emekli olunacağını belirtiyorsunuz. Belirttiğiniz duruma göre eşimin 1744 günü var. Ne yapmamız gerekir?  01.10.2008 tarihinden sonra emeklilik gününe ne kadar yaklaşınca isteğe bağlıyı kesip fiilen çalışmaya başlarsa eskisi gibi 5600 gün 49 yaş şartlarına göre mi emekli olur? Yoksa 1260 günü geçtiği için böyle bir hakkı olamaz mı? Ayrıca eşim benim sigortamdan yararlanamayacağına göre ne kadar sağlık primi ödemesi gerekiyor? F.Hırçın

 

 

Sayın okurum, isteğe bağlı SSK sigortalıları ile isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olanlar şimdiki uygulamalara göre sağlık primi ödemezler ve sağlık yardımlarını yakınları üzerinden alabilmektedirler. 1 Ekim 2008 günü ve sonrasında ise isteğe bağlılar normal primlerinin yanında yüzde 12 oranında GSS (Genel Sağlık Sigortası) primi de ödemek zorundadırlar ve yakınları üzerinden sağlık yardımı alamazlar.

 

1-İsteğe bağlı sigortalılar sağlık primi ödemezler

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince isteğe bağlı SSK sigortalıları sağlık primini isteseler de ödeyemezler kendileri üzerinden prim öderken sağlık yardımı alamazlar ama emekli olunca sağlık yardımı almaya başlarlar. Yine şu anki Kanun gereğince sizde de olduğu gibi isteğe bağlı SSK primi öderken sağlık yardımını eşi veya çocuğu veyahutta ana-babası üzerinden alabilirler. Yine, sosyal güvenlik reformu yürürlüğe girinceye kadar yani 1 Ekim 2008 gününe kadar devam edecek uygulamaya göre, SSK’ya isteğe bağlı prim ödemeye başlayabilmek için;

-En az 1080 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,

-Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu ya da isteğe bağlı sigortalı olmamak ve buralardan kendi sigortalılığından dolayı aylık bağlanmamış olmak,

-İsteğe bağlı olarak her ay kesintisiz otuz gün üzerinden malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek,

-Örneği SSK tarafından hazırlanan isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle müracaatta bulunmak, gerekir.

 

2-Reformdan sonra isteğe bağlı sigorta

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre de isteğe bağlı sigortalılık mümkündür üstelik 1080 gün prim ödeme şartı da yoktur. Ancak, sosyal güvenlik reform kanunu da denilen bu uygulamada isteğe bağlı sigortalılık için prim ödenen süreler 4/b sigortalılığı yani bugünün Bağ-kur sigortalılığı gibi değerlendirilecektir, yani SSK’lı gibi emekli olabilme imkanı reformdan itibaren yeni isteğe bağlı statüsünde sigortalılığa başlayanlar için mümkün değildir. Reformdan önce isteğe bağlı SSK’ya başlayan ve devam edenler için ise reformun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı sigortada 3,5 yıldan az kalmak gerekir. Aksi halde Bağ-Kur’lu gibi olmak zorunda kalabilirsiniz.

 

3-Prim oranı ve miktarı artıyor

Ayrıca, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğe gireceği 2008 yılı ekim ayında itibaren isteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen günlük kazanç ve prim ödeme gün sayısı üzerinden bulunacak kazancın yüzde 32’si olacak. Bunun yüzde 20’si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si genel sağlık sigortası primi olarak ödenecektir.

 

Şu an geçerli olan sisteme göre SSK isteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla sigorta primine esas kazancın yüzde 25’i olarak hesaplanmaktadır. Halen bu hesaplama gereğince, SSK isteğe bağlı sigortaya ödenmesi gereken en düşük prim 152,10 YTL, en yüksek prim ise 988,65 YTL’dir. Reformla yüzde 25 olan oran yüzde 32 ye çıkacak ve bugünkü asgari ücret rakamlarına göre yüzde 32 oranıyla ödenecek isteğe bağlı sigorta primi en düşük 194,70 ve en yüksek 1266 YTL. olacaktır.

 

4-Sağlık (GSS) primi ödeme zorunluluğu geliyor

İsteğe bağlı Bağ-Kur’a prim ödeyenlerden eski yıllarda isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olmuş ve sağlık primi ödemek isteyenler hariç olmak üzere, SSK isteğe bağlıları ile T.C. Emekli Sandığı isteğe bağlılarına emekli oluncaya kadar sağlık yardımı verilmemekte ve sağlık primi de alınmamaktadır. 1 Ekim 2008 günü reform yürürlüğe girince, yeni uygulama ile birlikte tüm isteğe bağlı sigortalıları yüzde 20 oranında emeklilik ve yüzde 12 oranında Genel Sağlık Sigortası primi ödeyeceklerinden bundan böyle prim ödeme süreleri boyunca da sağlık hizmetlerinden faydalanmaya başlayacaklar. Ancak, ben sağlık (GSS) primi ödemek istemiyorum, eşim, anam-babam veya yakınlarım üzerinden sağlık yardımı almak istiyorum gibi bir tercih yeni dönemde yoktur.

 

5-1 Ekimden sonra 3,5 yılı tamamlamayın

Reformdan sonra SSK’lılara 4/a’lı, Bağ-Kur’lulara 4/b’li ve T.C. Emekli Sandığı iştirakçilerine de 4/c’li diyeceğiz. Bunun önemi de kimin nereden emekli olunacağı tesbiti yapılırken son 7 yıllık (2520 günlük) prim ödemelerinde en çok nereye prim ödenmişse o şartlarla emekli olunma ilkesine aynen devam edilecek olmasındadır. Bu durumda son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödemelerinde en çok (1260 gün veya fazlası) 4/a’lı (SSK’lı) gibi prim ödemişseniz SSK’lı gibi emekli olup buna göre de emekli aylığımız hesaplanacak. Fakat, reformdan sonraki isteğe bağlı da  en önemli değişiklik isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenecek süreler eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/b sigortalılığına sayılacak olmasıdır.

 

6- Sonuç olarak 1 Mart 2012’ye kadar devam edebilirsiniz

Halen SSK’ya 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince isteğe bağlı olarak prim ödeyenlerin reformdan sonraki sürelerde ödeyecekleri primler 4/b’li (eski adıyla Bağ-Kur’lu) olarak değerlendirilecektir ki reform yürürlüğe girerse, reformdan sonra isteğe bağlıya 1260 gün (3,5 yıl) prim ödeyen birisi şimdiki SSK şartları ile değil şimdiki Bağ-Kur şartlarıyla emekli edilecektir. Mesela bugün SSK’dan 5000 veya 3600 gün ile emekli olmayı beklerken birden hem emeklilik yaşının uzadığını hem de  9000 gün prim ödemek şartıyla Bağ-Kur’dan daha düşük aylıklarla emekli olmak gerçeği ile karşı karşıya kalabilirler.

Eşiniz hanımefendi, 1 Ekim 2008 günü “5510 sayılı SS ve GSS Kanunu” yürürlüğe girerse 1 ekim 2008 gününden sonra (1 mart 2012 gününe kadar) 1230 gün (41 ay) daha isteğe bağlı primi ödeyip, isteğe bağlı sigortadan mart 2012 günü çıksın ve sonra bir işyerinde çalışarak 1744 günü tamamlasın, bu şartla 49 yaşında 5600 günle emeklilik hakkını korumuş olur. Öte yandan eşinize 1 ekim 2008 günü ve sonrasında sağlık yardımı veremeyeceksiniz kendisi sağlık (GSS) primi ödeyecek.

 

Kısa Kısa Kısa Kısa

Özgür Koçyiğit-1989 yılı mart ayında başlayan 96 günlük SSK’lı hizmetten sonra 1995 yılında ifa ettiğiniz yedeksubay askerlik ve sonrasında 1998 yılında başlayan memuriyet nedeniyle 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu gereğince 56 yaşından sonra olmak kaydıyla SSK, memuriyet toplamında 25 tam yılı yani 9000 günü tamamlayınca emekli olursunuz. Şayet bundan sonra memuriyetten ayrılıp SSK’lı bir işe girer ve girdikten sonra en az 1260 gün (3,5 yıl) prim ödemek şartıyla SSK’dan 51 yaşında en az 5450 günle emekli olursunuz.

 

Hülya Üredi-Babanız İbrahim Kaya, 11.05.1944 doğum tarihi, 20.04.1982 Bağ-Kur başlangıcı ve 10 yıl, 10 aylık Bağ-Kur prim ödeme süresini ne zaman 15 tam yıla çıkarırsa o gün Bağ-Kur’dan emekli olur. Tavsiyem isteğe bağlı Bağ-Kur’a başlayın prim öderken varsa askerlik süresini de ödeyin ve 15 tam yıla tamamlayınca emeklilik için dilekçe verin.

 

Fatma Karaman-27.12.1967 doğum tarihiniz, 01.09.1993 sigorta başlangıcınız ve var olan 2231 günle ancak 50 yaşında en az 5675 günle emekli olabileceğiniz gibi 3600 günle 58 yaşında da emekli olabilirsiniz. Geçmiş yıllardaki boşlukları şimdi ödeme imkanı yok.

 

Vedat Çal-SSK’dan emekli olmasına 7 yıl var dediğiniz anneniz halen SSK’ya isteğe bağlı prim ödüyorsa 1 Ekim 2008 günü 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu yürürlüğe girdikten sonra 3,5 yıldan daha az prim ödeyerek çıksın ve normal işe girerek primlerini ödesin. Zira, 1 Ekim 2008 gününden sonra ödenen isteğe bağlı primler SSK’ya değil Bağ-Kur’a sayılacak.