Akşam Gazetesi–İstifa eden işçiye iş arama izni verilmelidir –Sigortasız çalışan işçi hakkını çalışırken aramalı–
24 Temmuz 2007
Temmuz 2003’te başladığım işimden 30.06.2007’de istifa etmek istediğimi ve iş arama iznimi toplu olarak kullanmak istediğimi bildiren dilekçemi 01.05.2007 tarihinde işverene verdim. Bana 5 gün iş arama iznim olduğunu söyledi. Haziranın son haftası kullanmak istediğimi bildirdim. Kabul ettiler. Fakat çıkış evraklarımda ayrılma tarihimi 22.06.2007 olarak düzenlemişlerdi. Bir hata olduğunu söylediğimde toplu olarak kullanılan iş arama izinlerinde bu izin süresi ücretsiz izne dönüşür dediler. Bu uygulama doğru mudur? Acilen cevabınız beklemekle birlikte çok teşekkür ederim. Zülal Bulut Sayın okurum, gerek 4857 Sayılı yeni İş Kanunu’nun 17’nci maddesi veya eski 1475 sayılı eski İş Kanunu’nun 13’üncü maddesi, gereğince, işten çıkarılacak işçiye işyerindeki kıdem süresine göre 2 ile 8 hafta arasında ihbar öneli süresi verilmelidir. Yani işçiye işten çıkarılacağı önceden haber verilmelidir. Öte yandan işçi de istifa etmeden yani işyerinden ayrılmadan önce yine işyerindeki kıdemine göre işverene 2 ile 8 hafta önceden haber vermelidir. İşte gerek işverenin gerek işçinin karşı tarafa önceden haber verme süresi içinde işçinin iş arama izni vardır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yeni iş arama izni” başlıklı 27’nci maddesine göre; “Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.” Madde metninden de görüleceği üzere, sadece işverenin işçiyi çıkarması halinde değil, işçinin istifa etmesi halinde olduğu gibi tüm bildirim süreleri içinde işçiye iş arama izni verilmelidir. Konuyla ilgili olarak, Yargıtay’da aynı görüştedir. Sizin durumunuza gelince, ihbar sürenizi veya kıdeminizi yazmadığınızdan 5 saat süresinin doğruluğu konusunda bir şey diyemeyeceğim ama işten çıkış tarihiniz iş arama izninizin son günü olması lazım. Üstelik, iş arama izni süresi için size ücret de ödenmek zorundadır. Şimdi yapmanız gereken durumu işverene bildirmek ve düzeltmesini talep etmektir. Yapmazsa SSK’ya ve Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikayet dilekçesi veriniz. Sigortasız çalışan işçi hakkını çalışırken aramalı Size danışmak istediğim bir sorum, ben çalıştığım işyerinde 10 aydır sigortasız olarak ve günde 13 saat çalışmaktayım. Tabii ki patronlar bu durumdan gayet memnun. Eğer ben şikayet edersem 10 aylık sigortam yatıyor ve bu fazla mesai paralarını alabiliyor muyum? Beni aydınlatırsanız çok sevinirim. Tespit istenirse şahitlerim var. Yandaki iş yeri sahipleri bu şahitler yeterli olur mu? İsmi mahfuz Sayın okurum, 506 sayılı Kanun gereğince işverenler işçilerini işe girmeden önce SSK’ya bildirmek ve daha sonra da her ay çalıştığı süre kadar da SSK’ya aylık prim ve hizmet belgesiyle bildirmek zorundadır. Öte yandan işçi de kanun gereğince işe girdikten bir ay içinde kimin yanında işe girdiğini SSK’ya bildirmelidir. Ancak, işveren sizi SSK’ya bildirmemişse öncelikle işinizde iken bağlı olduğunuz SSK sigorta müdürlüğüne durumu belirtir bir şikayet dilekçesiyle müracaat ediniz. SSK’nın denetimle yetkili memurları işyerinize gelip, denetim yaparlar ki daha kolay sigortasız çalıştığınızı kanıtlayabilirsiniz. Öte yandan isminizi de kimse bilmez yani şikayeti sizin yaptığınızı da açıklamazlar. Eğer işinizden çıktıktan sonra sigortasız çalıştığınızı kanıtlamak biraz daha zordur, çünkü o zaman iş mahkemeye kalıyor ve orada çalıştığınızı kanıtlamak da size düşüyor. Yandaki işyeri sahipleri belki şimdi şahitlik yaparız diyebilirler ama yine de fazla güvenmeyin, bir işyeri sahibi bir işçi için yandaki komşusu işverenle kötü olmayı pek gerçekleştirmek istemez. Kısa…kısa… Sevim Yakışan-Doğumdan sonraki yasal izin sürelerinizde siz çalışmadığınız halde işveren sizi SSK’ya bildirebilir zira atıfet kabilinde ücret ödeyen işveren çalışmayan işçisini SSK’ya bildirmek zorundadır. Ancak, siz SSK’ya bildirilmiş bile olsanız SSK’ya çalışmadı diye işverence yazı verildiğinde doğum paralarınızı size ödemek zorundalar. Siz sadece işverenden çalışmadığınız yönünde yazınızı alıp gidin, paranızı verirler. Bu arada işvereninizin çekinmesine de gerek yok, çalışmayan işçi SSK’ya bildirilebilir.
|
