Akşam Gazetesi–Kıdem Tazminatı Fonu ile Sosyal Güvenlik Reformu’ndan en çok Topluluk Sigortalılar zarar görecek
2 Ağustos 2008
Türkmenistan’da bir Türk firmasında çalışmaktayım. Kıdem tazminatlarının bir fona aktarılacağı konuşuluyor. Aktarıldığı zaman eski kıdem tazminatı hakları ne olacaktır? Bizim sigortalarımız asgari ücretten yatmaktadır fakat aldığımız maaşlar farklıdır. Fona aktarılacaksa asgari ücretten mi yoksa aldığımız ücretten mi aktarılacaktır ya da firmamızdan kıdem tazminatlarımızı talep edebilecek miyiz? Bu arada sosyal güvenlik reformu ile haklarımız ne olacak? Kenan Akbulut Halen gurbet ellerde, Topluluk Sigortası’na adlarına prim ödenerek çalışan gurbetçiler şayet “Kıdem Tazminatı Fonu” getirilirse en çok zarar göreceklerin başında gelecektir. Kıdem Tazminatı Fonu’ndan hem işverenler hem de işçileri zarar görür ve tek kârlı devlet çıkar ama işçiler arasında en fazla zararı Topluluk Sigortalılar görecektir. Bu arada Sosyal Güvenlik Reformu’ndan da Topluluk Sigortalı çalışanlar epey zarar göreceklerdir. 1-Topluluk Sigortası kimleri kapsıyor? Halen geçerli olan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 8’incı maddesi gereğince, ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde Türk işverenler tarafından istihdam edilen Türk işçilerinin sosyal güvenlikleri 506 Sayılı Kanun’un 86’ncı maddesi uyarınca Topluluk Sigortası ile sağlanmaktadır. Topluluk Sigortası’na göre SSK sadece uzun vadeli sigorta kolları dediğimiz yaşlılık-malullük ve ölüm sigorta kolları için işverenlerinizden yüzde 25 oranında prim alınmaktadır ama işverenleriniz ceplerinden az para çıksın diye primleriniz asgari ücret üzerinden SSK’ya ödemekte ve SGK da buna göz yummaktadır. Öte yandan sizler için işkazası-meslek hastalığı, analık ve hastalık primleri ödenmediği daha doğrusu SSK tarafından alınmadığı için de sizler orada iş kazası geçirip vefat etseniz veya sakat kalsanız bile herhangi bir sosyal sigorta yardımı yapılmamaktadır. Öte yandan ne sizlere ne de ailelerinize hastalık-analık sigortası yardımları da yapılmamaktadır. 2-Reformun ilk hali her türlü hakkı veriyordu 2007 yılı ocak ayında yürürlüğe girecekken ertelenen, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun (Sosyal Güvenlik Reformu’nun) ilk halinde ise, yurtdışında Türk işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin sanki Türkiye’de sigortalı da, yurtdışına geçici görevle gönderilmiş gibi yüzde 35 oranında prim ödenerek tüm sigorta kollarına tabi sigortalı olarak çalıştırılması öngörülmekteydi. Yani bütün primleriniz ödenecekti ve bu primleri işverenleriniz ödeyecek ve defterlerine gider yazacakları gibi eşleriniz-çocuklarınız ve siz hastalık-işkazası-meslek hastalığı sigortasından da yararlanabilecektiniz. 3-Müteahhitler bastırdı olan sizlere oldu Sİzlerİn işverenleri olan müteahhit şirketlerin Ankara’da yaptıkları lobi sonrasında bundan daha uygulama başlamadan vazgeçildi. 5754 sayılı Kanun’la, 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamayan ülkelerde Türk işverenlerin yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında emeklilik primi olan uzun vadeli sigorta kolu primleri alınmayacağı, sadece yüzde 1 ile yüzde 6,5 arasında değişen oranlarda kısa vadeli sigorta kolları primi ile yüzde 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi alınarak kısa vadeli sigorta hükümleri uygulanacağı isteyen işçilerin uzun vadeli primlerini kendileri isteğe bağlı sigorta ile ödeyebilmeleri öngörülmüştür. Yani, işverenleriniz bundan böyle sizler için (yüzde 25 değil) yüzde 13,5 ile yüzde 19 arasında değişen oranda kısa vadeli sigorta primlerini ödeyecekler, emeklilik primini işveren ödemeyecek ama sizler emekli olmak istiyorsanız, kendi emeklilik primlerinizi isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyeceksiniz. 4-İşçisiniz ama patron gibi geç emekli olacaksınız Emeklİlİk primlerini yüzde 20 oranında siz cebinizden isteğe bağlı olarak ödeyeceksiniz ama bu şekilde ödenen isteğe bağlı sigorta primleri eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b sigortalılığı olarak dikkate alınacağından SSK’lı (4/a’lı) gibi değil Bağ-Kur’lu gibi emekli edilmeniz mevzu bahis olacaktır. Yani 5000 günle değil 9000 günle emekli edileceğiniz gibi ileride emekli olduğunuzda 400-450 YTL gibi emekli aylığınız olacak. İşte bu nedenle bana sorarsanız sizler sakın isteğe bağlı prim ödemeyin daha doğrusu 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı sigortalı olup emeklilik primi ödemeyin, ödeseniz bile 3,5 yıldan çok ödemeyin yoksa SSK’dan emeklilik hakkınızı kaybedersiniz. 5-Kıdem tazminatı asgari ücretten hesaplanacak Şayet bu arada “Kıdem Tazminatı Fonu” da getirilirse alacağınız kıdem tazminatlarınız da tıpkı SSK’ya asgari ücretten prim ödendiği gibi Fon’a da asgari ücret üzerinden ödenecek ve ilerde Fon’dan kıdem tazminatınızı istediğinizde size asgari ücret üzerinden para verecekler. Keza, SSK’ya primleriniz asgari ücret üzerinden ödendiği için ileride emekli olduğunuzda da emekli aylıklarınız düşük olacağı gibi alacağınız kıdem tazminatları da düşük olacaktır. Herkesin ve devletin (SGK’nın) da bildiği üzere sizlere yurtdışında 1500 Amerikan Doları veya üzerinden ödeme yapılıyor ama iş primlerinizin ödenmesine gelince asgari ücretten ödeniyor. Kıdem Tazminatı Fonu’na da işverenler sizler için SGK’ya bildirdikleri ücretin yüzde 3 veya 4’ü oranlarında prim ödeyeceklerinden daha az prim ödeme adına kazançlarınızı asgari ücret göstereceklerdir. Kısa..Kısa.. emeklilik yaşınızı (aylık ve ikramiyenizi) evinizde bekleyebilirsiniz. |
