Akşam Gazetesi–Mehmet Zekai Özcan ateşten gömleği giyer mi?–Kıdem tazminatını SSK değil işverenler öder–Özel hastane çalışanları erken emekli olamaz–Yabancıların da tüm primleri ödenir–
16 Ağustos 2007
Bu yazı dün hazırlandı ve sanırım bugün Başbakan Recep Tayip Erdoğan hükümet listesini Cumhurbaşkanına sunacak. Bu köşenin en yakın ilgi duyduğu bakanlık olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı için de Ak Parti Ankara Milletvekili Mehmet Zekai Özcan’ın ismi geçiyordu. Her vekilin gönlünde bakanlık yatıyordur ama şu ara bu bakanlık ateşten gömlek. Zira, SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı 5502 sayılı Kanun ile kurum olarak kapatıldı ve hepsinin yerine de SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) kuruldu ve halen kuruluşunu tamamlayabilmiş değil. Öte yandan, bu üç eski sosyal güvenlik kurumunun uyguladığı beş ayrı sosyal sigorta kanunu ise tekleştirilemedi. Çünkü, TBMM tarafından kabul edilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun çok önemli maddeleri Anayasa Mahkemesi tarafından ya iptal edildi ya da yürürlüğü durduruldu. Öte yandan İMF ile devam eden ilişkimizde bizim tarafımızdan taahhüt edilen bu reform kapı gibi önümüzde duruyor. Yukarıda bahsettiğimiz sosyal güvenlik reformunun iki (5502 ve 5510) Kanununun da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kurulan alt komisyon başkanlığını yapan Mehmet Zekai Özcan 2 yıl boyunca emek verdi. Yine Özcan, SSK’da 27 yıl mühendislikten, yönetim kurulu üyeliğine, genel müdürlüğe, başkanlığa kadar bütün görevlerde bulunmuş tecrübeli bir bürokrat ve yönetici. Bu arada önümüzde duran bir THY grevi ve süregelen toplu görüşmeler de var. Bakalım, Mehmet Zekai Özcan veya hangi Ak Parti’li bu bakanlıktaki ateşten gömleği giyecek.
Kıdem tazminatını SSK değil işverenler öder
Sitenizi ve yazılarınızı takip ediyorum bize çok faydalı bilgiler veriyorsunuz, elinize sağlık. Ben Aralık 1993’te SSK’lı oldum, bugün itibari ile ödenen prim gün sayım 4279, halen çalışıyorum. 1971 doğumluyum, kadınım. Eşim ve çocuğumla birlikte yurt dışına göç etmeye karar verdik. Bu konuyla ilgili iki sorum olacaktı:
1. Yurtdışında da çalışırsam (Kanada) oradaki çalışmalarımı burada saydırabilir miyim? Ya da isteğe bağlı olarak primlerimi dışarıdan mı ödemem gerekir? Eksiğimi nasıl tamamlayabilirim? Hangisi daha avantajlıdır?
2. SSK’nın sayfasından emeklilikle ilgili şartları sorguladığım zaman, kalan hizmet sürem 6 yıl, 3 ay, 22 gün görünüyor fakat kalan prim gün sayım 1396. Oysa her ay 30 günlük prim ödemek suretiyle bu 1396 günü 3 yıl 9 ayda tamamlayabiliyorum. Prim ödeme günü dolmuş ise ne hak ediliyor, kalan sürede ne bekleniyor? Kıdem tazminatımı prim günüm dolunca SSK’dan talep edebiliyor muyum? Emekli maaşım yaş haddi dolunca mı bağlanıyor? Cemile Kar
Sayın okurum, 1993 yılındaki işe başlama tarihiniz 23 mayıs 1993 ve öncesi ise 49 yaşında en az 5600 gün sayısı ile 24 mayıs 1993 ve sonrası ise 50 yaşında en az 5675 günle SSK’dan emekli olursunuz. Kanada ile aramızda sosyal güvenlik anlaşması var ve isterseniz ordaki günleri de birleştirerek yurtdışı kısmi emekli aylığı alabilirsiniz. Öte yandan şimdiki 506 sayılı Kanun gereğince SSK’ya isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek de gün sayınızı tamamlayabilirsiniz ki ben bunu öneririm çünkü kısmi aylık az olur isteğe bağlı ödeme ile tam aylık alırsınız. Öte yandan 2008 yılında yürürlüğe gireceği ifade edilen sosyal güvenlik reformu şayet dedikleri gibi yürürlüğe girerse bu kere anlaşmalı ülke olan Kanada’da çalışma sürelerinizde SSK’ya isteğe bağlı prim ödemeniz yasaklanacak. Yanlış bir bilgilendirmeyi de düzeltelim SSK emekli ettiği sigortalılarına veya hak sahiplerine kıdem tazminatı veya ikramiye gibi bir şey ödemez sadece emekli aylığı öder. Kıdem tazminatlarını çalıştığınız ve 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesinde yazan hallerde işten ayrılmanız halinde işverenleriniz yanında çalıştığınız patronlarınız öder. SSK sadece bazı hallerde işverene verilmek üzere kıdem tazminatını hak etmiş yazılarını sizlere verir. Bu arada siz şu an bir işverene bağlı olarak çalışmıyorsanız kıdem tazminatı isteme-alma hakkınız da olmaz.
Özel hastane çalışanları erken emekli olamaz
Ali Bey, öncelikle çalışmalarınızda kolaylıklar diler, yardımcı olduğunuz herkes adına teşekkür ederim. Ben nette araştırma yaparken bir röntgen teknisyeninin emekliliği ile ilgili bir yazınızı okudum. Hastanelerde çalışan röntgen çalışanlarının, fiili hizmet zamlarının emeklilik yaşını geri çektiğini anlatmışsınız. Ben 16 yıldır özel bir hastanede röntgen teknisyenliği yapıyorum. Normal şartlarda 01.09.1991 işe girişimle, 2020’de 48 yaşında emekli maaşı almaya hak kazanacağım. Benim öğrenmek istediğim özel hastanelerde de fiili hizmet zammı hakkım var mıdır? Bu arada her yıl düzenli olarak 1 ay şua izni kullandım. Pınar Şardağ
Sayın okurum, bugünkü kanunlarımız gereğince sadece devlet memuru olup da şua yani ışınlara maruz kalarak çalışan röntgencilere fiili hizmet zammı verilmektedir. Özel hastanelerde çalışıp da primleri SGK’ya devredilen SSK’ya ödenen röntgen çalışanları için herhangi bir ilave hak veya süre verilmemektedir. Ancak, 2008 yılında yürürlüğe gireceği belirtilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince sizlere de bu hak verilecektir ama geçmişe yönelik bir şey değil. Yani kanun yürürlüğe girdikten sonraki yıllar için ilave sigortalılık süresi ile prim ödeme günü kazanacaksınız.
Yabancıların da tüm primleri ödenir
Özel Rehabilitasyon Merkezimize gerekli çalışma iznini almış olan yunan uyruklu personelimizi işe başlatacağız.Yunanistan ile aramızda sosyal güvenlik anlaşması olmadığından bu personel kısa vadeli sigorta kollarından prim ödeyecektir. Kendisi dilekçeyle uzun vadeli sigorta kollarından prim ödemeyi talep edecektir. Biz bu noktada ay başından itibaren uzun vadeli sigorta kollarına ait primi ödemeye başlamayıp giriş olduğu ayı da uzun vadeli sigorta kolları ödesek ne olur. Bu personeli giriş yaptıktan sonra polis karakolu, emniyet müdürlüğü ve çalışma genel müdürlüğüne yazdığımız bir dilekçeyle iadeli taahhütlü postayla bildirmemiz yeterli mi? Mustafa Fikri Arslanap
Mustafa bey, yabancı uyruklu çalışanınız için kısa ve uzun vadeli sigorta diye bir şey yok normal çalışanlar gibi primlerini ödeyeceksiniz Çünkü, 06.08.2003 günü Resmi Gazetede yayınlanan 4958 sayılı Kanun’a kadar yabancı uyruklular öncelikle kısa vadelileri öder isterlerse uzun vadelileri de öderlerdi ama artık 2003 yılından itibaren durum değişti. Bütün sigorta kolları için prim ödeyeceksiniz ama işsizlik sigortası konusunda mütekabiliyet esası var ve Yunanistan’da işsizlik sigortası varsa ve Türklere de uygulanıyorsa bu kişiye işsizlik sigortası uygulanacak. Çalışma izni aldık dediğiniz bu kişiyi SSK’ya işe giriş bildirgesi vermeniz yeterli.
Kısa Kısa Kısa
Erkan Demirez-01.07.1992 işe başlama tarihi ve 16.06.1977 doğum tarihine göre elinizde vergi indirim belgesi varsa 16 yıllık sigortalılık süresiyle 34 yaşından sonra en az 3760 gün sayısı ile emekli olursunuz.
Mehmet Girgin-13.11.1986 işe başlama tarihi ile şayet memur iseniz 9000 günü tamamlamak şartıyla 49 yaşında emekli olursunuz. İşçi iseniz bu kere 5300 günle yine 49 yaşında emekli olursunuz.
Sait Karaca- O tarihlerde T.C. Emekli Sandığı’ndan dul-yetim-ana-baba aylığı almanın şartı 15 yıl idi daha sonra 10 yıla indi ve halen 10 yıl. Ancak, 5 yılı olanın muhtaç eşi ile okuyan çocuklarına aylık veriliyor.
Abdullah Soyuk-Babanız üzerinden Bağ-Kur’dan dul aylığı alan anneniz dedeniz üzerinden de SSK’dan yetim aylığı alabilir. Hemen SSK’ya müracaat edin.
Hacı Öksüz-1987 de meslek lisesi öğrencisi iken başlayan staj süresi sigortanız emeklilik için başlangıç sayılmaz. Daha sonra ilk normal işe başlama tarihiniz olan 01.12.1989 sosyal güvenlik başlangıcınız olup 52 yaşından ve 01.12.2014 gününden sonra en az 5675 gün sayısı ile SSK’dan emekli olursunuz. Prim gününüz eksik olursa askerlik sürenizi borçlanın.
Sabri Ceylan-Askerliğinizi 1986 yılından önce ifa etmişseniz borçlanmanız halinde başlangıcınız 01.08.1984 olacak ve 01.08.2009 günü SSK’dan emekli olursunuz. Denizci (2A veya 3A) olarak SSK’ya en az 3600 gün bildirilmişseniz hemen emekli olursunuz.
Yavuz Sekir-Bağ-Kura devam ederseniz 9000 gün sayısı ile 55 yaşında Bağ-Kur’dan veya SSK’ya geçerseniz 53 yaşında en az 5600 günle SSK’dan emekli olursunuz.
Ahmet Dülger-Askerliğinizi 1982 den önce ve 20 ay yapmışsanız borçlanmanız halinde başlangıcınız, 01.03.1981 olacak ve bu durumda hemen emekli olacaksınız hatta hepsini bile borçlanmanız gerekmez.
Ayşe Kurnaz-Hollanda’dan emekli müteveffa babanız üzerinden aylık talep edebilmeniz için 18 yaşından küçük olmanız gerekir ama istiyorsanız SSK Başkanlığı Yurtdışı İşçi Hizmetleri Daire Başkanlığı-Ankara adresine dilekçe gönderin.
