Akşam Gazetesi–Okulda ve çıraklıkta yapılan sigorta emekliliğe sayılmaz — İmamlık süresini borçlanabilirsiniz
5 Mayıs 2007
Çok sayıda okurumuz meslek liselerinde okurken işletmelere staja gidildiğinde veya çıraklık eğitim merkezlerinden alınan SSK başlangıçlarının emekliliklerine ne gibi etkileri olduğunu sormaktadır.
Meslek liselerinde eğitim gören öğrenciler okullarında gördükleri teorik öğretimlerini, pratikte de öğrenebilmek adına işletmelerde zorunlu olarak staja gönderilmektedirler. Bunun yanında çıraklık ve mesleki eğitim görenler de buna benzer şekilde çırak ya da kalfa sıfatıyla işletmelerde çalışmaktadırlar.
3308 Sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu gereğince 20 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler yüzde 5 ila yüzde 10 arasında olmak kaydıyla işletmelerinde meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptırırlar.
3308 Sayılı Kanun’un 25. maddesine göre; “Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.
Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır. Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanunu’nun
33’üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin yüzde 50’si üzerinden Bakanlık bütçesine konulan ödenekle karşılanır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 23, 24, 35 ve 42’nci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı Kanun’a göre işgöremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli işgöremezlik gelirine esas olacak günlük kazançların tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret dikkate alınır.”
Görüldüğü üzere, staj süresince işletmeler öğrencilere asgari ücretin en az yüzde 30’u kadar ücret ödemek zorundadır, öğrencilerin sosyal güvenliği de okullarınca (Milli Eğitim Bakanlığı’nca) sağlanır ve bu kişilere kısa vadeli sigorta kolları dediğimiz, iş kazaları-meslek hastalıkları ve hastalık sigortası kollarından sigorta sağlanır, uzun vadeli sigorta kolları dediğimiz yaşlılık-malullük-ölüm sigorta primleri ödenmez. Yani buradan yatırılan primler emekliliğe esas değildir ve emeklilik için başlangıç sayılmaz ama bu kişiler aynı sigorta sicil numarasını kullanmaya devam ederler.
SSK ve Bağ-Kur’lular 3.5 dolar ödeme yaparlar
Sosyal güvenlik kuruluşlarınca döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için tahakkuk ettirilecek prim, kesenek ve karşılık borcu tutarı 3,5 dolardır. Ancak, T.C. Emekli Sandığı’nca yapılacak borçlanmalarda ilgililerin memuriyet derece ve kademelerine göre Türk parası karşılığı dolar tespit edilir ki bu rakam bugün için 6-7 dolar civarındadır.
İmamlık süresini borçlanabilirsiniz
Ben, 01.05.1953 doğumluyum, 1972-1981 arasında 9 yıl köy imamlığı yaptım. O zaman kadro yoktu, Köy İhtiyar Heyeti kararı ile işe başladım ve ücretim muhtarlık tarafından ödendi. Bu arada askerlik süremi de borçlanmadım. Bu süreleri şimdi borçlanabilir miyim? Ali Tömeken
l Sayın Okurum, 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun Ek 47. Maddesi gereğince;
T.C.Emekli Sandığı iştirakçilerinden, herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmadan;
a) Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı mülhak vakıf camilerinde görev yapan ve ücretlerini bu genel müdürlükten alanlar,
b) Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı camilerde kadrolu daimi mezun imam hatip ve müezzin – kayyımlara vekalet edenler,
c) Köy, kasaba ve mahalle camilerinde dernek, vakıf veya köy bütçesinden ücret alarak imam hatiplik yapanlar;
Bu görevlerde geçmiş süreleri için 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu’na 20/5/1976 tarihli ve 2012 sayılı Kanunla Eklenen Ek Maddesi’nin (d) fıkrasının 2’nci bendinde yer alan esas ve oranlara göre borçlandırılırlar.
Köy, kasaba ve mahalle camilerinde yapılan hizmetlerin borçlandırılabilmesi için ilgililerin bu görevleri müftülükçe verilmiş bir belgeye istinaden yapmış olmaları ve ücretlerinin dernek, vakıf veya köy bütçesinden ödendiğinin defter veya bordro, bu olmadığı takdirde vergi dairesi kayıtlarına istinaden müftülüklerce verilmiş ve mahalli mülki amirlerce onanmış belgelerle tevsik etmiş olmaları şarttır.
Ancak borçlanmak isteyen bu belgeleri bulamazsanız sizin Diyanet İşleri Başkanlığı’nı temsilen ilgili müftülüğü hasım göstererek yetkili sulh hukuk mahkemesinde dava açmanız gerekir. Unutmamak gereken bir hususu da hatırlatayım bu sürelerinizi ve askerliğinizi borçlanabilmeniz için öncelikle T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi yani kamu görevlisi olmanız gerekir.
Kısa…kısa…
Seyfi Aydınoğlu-Eşiniz, Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemek şartıyla 56 yaşında (05.01.2013 tarihinde) SSK’dan emekli olur. Normal emekliliği ise 5750 gün sayısı ile 01.12.2014 tarihinde yani daha geç doluyor.
Mert Kendirci-Kalp rahatsızlığınız nedeniyle, malulen emekli olabilmeniz için yüzde 60 oranı yetmez. 2/3 oranında yani en az yüzde 66,6 oranında olmalıdır. Şayet, işkazası sonrası bir işgücü kaybı ve rapor oranı olsaydı yüzde 60 oranı malulen emeklilik için yeterli olurdu. Bu arada yüzde 57 oranlı vergi indirim talebinizle dediğiniz gibi 18.09.1992 işe giriş tarihiyle 16 yıllık sigortalılık süresi ve 3760 günle emekli olursunuz. İfa ettiğiniz askerlik süresini ise borçlanma hakkınız var.
Sadık Kapancı-Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya 1260 (3.5 yıl) prim ödemek şartıyla SSK’dan 48 yaşında emekli olursunuz.
Metin Tekol-Eşiniz, aktif Bağ-Kur’lu olmasına sebep olan vergi kaydını (şirket ortaklığı veya dernek kaydı) sildirip, isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olabilir veya SSK’lı olarak bir işe de girebilir. Bağ-Kura devam ederse 20 tam yıl ile 54 yaşında emekli olabilir. SSK’ya geçerse yine 54 yaşında ama 5975 günle emekli olur.
Hüseyin Ogtan- Var olan 4000 küsur günle 57 yaşında (2009 yılında) emekli olursunuz, prim ödeme gün sayınızı 5300 güne çıkarırsanız bu kere normal emeklilikten 15.12.2010 günü emekli olursunuz ki bu daha da geç. Askerliği borçlanırsanız yaşlılıktan emekliliğiniz değişmez yine 57 yaşında emekli olursunuz ama 5300 günden emekliliğiniz askerlik süresi kadar öne gelir mesela 2 yıl askerlik yapmışsanız 15.12.2008 günü emekli olursunuz.
Vedat Kuriş-Anneniz, 10.01.1986 başlangıcı ile en az 5075 gün sayısı ile 10.01.2006 günü emekli olur var olan 4800 günle 2006 değil ama 54 yaşında (12.10.2009) günü emekli olabilir. Her iki durumda da alacağı emekli aylığı değişmez ama emekli olacağı tarih değişir.
Salih Kırak-Arabistan’da geçen çalışmalarınız için Bağ-Kur’a müracaat edin, reddederlerse İş Mahkemesi’nde dava açın.
Sadık Arslan-Bağ-Kur’a devam ederseniz toplam 9000 gün ile 52 yaşında emekli olursunuz. Bağ-Kur’dan ayrılıp SSK’ya geçerseniz toplam 5075 gün sayısı ile 46 yaşında SSK’dan emekli olursunuz.
Semiye Çalışkan-Var olan 5052 günle doğumunuz 23.05.1955 ve öncesinde ise 52 yaşında (2007 de) değil yani 24.05.1955 ve sonraki tarihlerde doğmuşsanız 54 yaşında (2009) SSK’dan emekli olacaksınız. Nüfus cüzdanınızda sadece yıl yazıyorsa kanun gereği 01.07.1955 doğumlu sayılacağınızdan 54 yaşında yani 01.07.2009 günü emekli olursunuz.
Mustafa Kan-Bağ-Kur sicil numaranızı 04.10.2000 tarihinden önce almışsanız, 1984 yılındaki vergi kaydınız ile Bağ-Kur başlangıcınızı 1984’e kadar geriye götürebilirsiniz. Bu durumda Bağ-Kur’dan 25 yıllık prim ödeme süresi ile 2009 yılından sonra emekli olursunuz.
Cafer Turgut-Babanızın, Almanya’dan sosyal güvenlik primlerini almış olması yurtdışı borçlanması için önemli değildir. Vefat eden babanız için yurtdışı borçlanması yapmak üzere müracaatınızı yapın, reddedilince iş mahkemesinde dava açın.
Murat Metin-Bağ-Kur’a devam ederseniz SSK prim günleri ve öderseniz askerlik de dahil Bağ-Kur’dan 25 tam yıl (9000 gün) ile emekli olursunuz. Yaşınızı doldurmuşsunuz.