ALİ TEZEL YOUTUBE'DA SORULARINIZI CEVAPLIYOR

Akşam Gazetesi – SGK ölmek için acele edin 1 Ekim’i beklemeyin diyor–1 Ekim’den önce işinizi bırakın sağlık karneniz parasız olsun–Yetim aylığı alanın sağlık karnesi de olur

18 Eylül 2008

SGK ölmek için acele edin 1 Ekim’i beklemeyin diyor


1 Ekim günü SSK’nın uyguladığı 506 ve 2925, Bağ-Kur’un uyguladığı 1479 ve 2926 Kanunları tamamen bitecek, Emekli Sandığı’nın uyguladığı 5434 sayılı Kanun ise kısmen devam edecek. Aynı gün 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SS ve GSS) Kanunu yürürlüğe girecek.

1- Dul-yetim (Ölüm) aylığına hak kazanma şartları



  • SSK’lılarda: Halen geçerli olan kanuna göre, en son SSK’lı olarak çalışmış birisinin vefatı halinde, geride kalanlarına dul ve yetim aylığı verilebilmesinin şartı, en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve bu süre içinde 900 gün prim ödenmiş olmasıdır. Şayet, ölüm tarihinde 5 yıllık sigortalılık süresi veya 900 gün prim ödeme şartından biri veya her ikisi tamamlanmamış ise askerlik süresi veya yurtdışı çalışma (ev hanımlığı) sürelerinin borçlanılması ile bu sürelerin tamamlanma imkanı vardır.



  • Bağ-Kur’lularda: Halen geçerli olan kanuna göre, en son Bağ-Kur’lu olarak çalışmış birisinin vefatı halinde, geride kalanlarına dul ve yetim aylığı verilebilmesinin şartı, en az 5 yıllık yani 1800 günlük prim ödeme süresinin olmasıdır. Bağ-Kur, keyfine göre bu güne kadar vefattan sonra (dul ve yetimlerin) askerlik borçlanmasını kabul etmemekte ama olay iş mahkemelerine intikal ettirildiğinde 2S kuralı ile “seve seve” dul ve yetimlere borçlanma ile 1800 güne tamamlanma imkanı verilmektedir.



  • Emekli Sandık’lılarda: Halen geçerli olan kanuna göre, en son kamu görevlisi olarak çalışmış birisinin vefatı halinde, geride kalanlarına dul ve yetim aylığı verilebilmesinin şartı, en az 10 yıllık yani 3600 günlük prim ödeme süresinin olmasıdır. Süre 10 yıldan az ama 5 yıldan fazla ise çocuklara 25 yaşını geçmemek şartıyla okudukları sürece yetim aylığı verilirken, eşe ise muhtaç-malül olması şartıyla dul aylığı verilmektedir.

    2- 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu sonrasında…



  • Ekim 2008 günü SS ve GSS Kanunu yürürlüğe girince bu üç farklı uygulama teke indirilecek olup, Kanun’da şu şekilde yer almıştır. “En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,” olması şartıyla geride kalan dul-yetimlere aylık verilecektir.

    Kanun metninin içindeki, eski adıyla SSK’lılar yeni adıyla 4/a’lılar için getirilen “her türlü borçlanma süreleri hariç” ibaresine dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu düzenleme ile SSK’lı bir çalışan 900 günü yokken vefat ederse veya 5 yıldan az süre ile vefat ederse geriden kalan dul eşi ile yetim çocuklarına SGK aylık vermeyecektir.

    Biz bu durumu biraz da çözüm olsun diye, “Ölüm bu kime ne zaman geleceği belli olmaz geride kalacak eşinizi (erkek-kadın fark etmez) ve çocuklarınızı veya ana-babanızı düşünüyorsanız ve SSK’ya ödenmiş 900 gününüz de yoksa askerlik borçlanmalarınız ile varsa yurtdışı borçlanmalarınızdan 900 gün kadarını borçlanıp 1 Ekim 2008 günü gelmeden ödemekte fayda var” demiştik.

    3- SSİY yönetmeliği, kural 1 Ekim’den sonra ölenlere diyor

    5510 sayılı Kanun’un bazı uygulamalarına yön vermek için çıkarılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği (SSİY) bu kuralı biraz değiştirmiş. SSİY’nin “506 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 6’ncı maddesinin 8’inci fıkrasına göre; “…(8) Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine Kanunun 32’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre ölüm aylığı bağlanmasında aranan en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup toplam 900 gün prim ödeme gün sayısı şartlarının tespitinde, Kanunun yürürlük tarihinden önce yapılan her türlü borçlanma süreleri de dikkate alınmaz.”

    SGK bu düzenleme ile Kanun’un yürürlük tarihi olan ekim başından sonra ölen sigortalıların geride kalanlarının yapacakları borçlanma taleplerini dikkate almayacak ama 30 Eylül 2008 günü ve öncesinde vefat edenlerin yakınları ise borçlanabilecek.









    1 Ekim’den önce işinizi bırakın sağlık karneniz parasız olsun

    Ben 18 yaşından büyüğüm ve halen sigortalı olarak bir işyerinde çalışmaktayım. Ancak işten ayrılmayı düşünüyorum. Babam da Emekli Sandığı’ndan emekli. Yeni sosyal güvenlik yasasına göre 18 yaşından büyük kız çocukları babaları üzerinden sağlık hakkında yaralanabilmek için her ay ekstra para ödenmesi gerekiyormuş ve bunun başlangıç tarihi 1 Ekim’miş. Eğer ben 1 Ekim’den önce işten ayrılır sigortalı olma durumum sona ererse bu ekstra parayı ödemeden babam üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanabilir miyim? Zeynep Akgül

    Hanımefendi, dediğiniz ve bu köşeden de defalarca yazıldığı üzere 1 Ekim’den sonra okumayan kız çocuklarından 18 yaşını dolduranlar için ailenin gelir durumuna göre GSS yani Genel Sağlık Sigortası primi alınacak. GSS primi ödenmezse tedavi olma imkanları da olmayacak. Öte yandan 1 Ekim 2008 gününden önce 18 yaşını tamamlamış ve ana-babası üzerinden sağlık yardımı alan kızlar ise durumlarında değişiklik oluncaya (evleninceye, işe girinceye) kadar bu hakları devam edecektir. İşte bu nedenle tıpkı düşündüğünüz gibi 1 Ekim 2008 günü gelmeden işinizi bırakır ve SGK’dan babanız üzerinden sağlık karnesi alırsanız. Karneyi kullanmaya reformdan sonra da devam edebilirsiniz.









    Yetim aylığı alanın sağlık karnesi de olur

    Ali Bey benim sorum şu, annem eşinden ayrılmış dul olarak yaşıyor. Ayrıldığı eşinden hiçbir gelir ya da başka bir hizmet almıyor. Annem babasından kalan maaşla geçimini sağlıyor. Babasından kalan maaşı alabiliyor fakat babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanamıyor. Birkaç kez sigorta çalışanlarına sorduk ama bizi tatmin edecek cevap alamadık. Bizi bu konuda aydınlatır mısınız? Ayrıca annem babasının üzerinden sağlık hizmeti alamıyorsa babasından kalan maaş kesilmeden biz çocukları üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanabilir mi? Adnan K.

    Beyefendi, evli olmadığı için babasından yetim aylığı alan anneniz nereden yetim aylığı alıyorsa oraya müracaat edip sağlık karnesi alabilir. Bu karne ile alacağı ilaçlara yüzde 10 oranında katkı payı ödeyecektir. SGK’dan yetim aylığı alırken çocukları üzerinden sağlık karnesi alamaz, şayet alabilseydi ilaçlar için yüzde 20 katkı payı öderdiniz. Yapmanız gereken aylık aldığınız kurumun emeklilik servisine gidip sağlık karnesi çıkartmaktır.









    Kısa…kısa…



  • Şerife Gemlik-Raporluyken de istifanızı yani feshi ihbarınızı başlatabilirsiniz. Bu arada evlilik nedeniyle iş bırakılacak ve kıdem tazminatı istenecek ise bu durumda önceden bildirmeniz gerekmiyor. Yani evlilik nedeniyle işi bırakmak için 2, 4 veya 6 hafta önce bildirmeniz gerekmez. Aynı gün noterden ihtarnamenizi gönderip işinizi bırakabilirsiniz. Bu arada kıdem tazminatı ile 1 Ekim’de yürürlüğe girecek Sosyal Güvenlik Reformu ilişkisi yok. Reform gelecek diye kıdem tazminatı kalkmıyor.



  • Apdil Güngörmez-1479 Sayılı Bağ-Kur Kanunu ile 506 sayılı SS Kanunu gereğince alınan aylıklara SSK ve Bağ-Kur ile nafaka borçları hariç olmak üzere hiç kimse haciz getiremez. 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu’nun ilk halinde bu uygulama kaldırılmıştı ama sizlerden gelen talep ve yapılan haberler sonrasında yeniden bu uygulama getirildi. Haciz

    • ALİ TEZEL YOUTUBE'DA SORULARINIZI CEVAPLIYOR