Akşam Gazetesi-Sosyal güvenlik reformuna ne oldu? – 15 –Emekli İkramiyesi Nasıl Hesaplanır?

19 Nisan 2007

Sosyal güvenlik reformuna ne oldu? – 15

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurlarda daire başkanı ve üzeri, askerler için yarbay ve üzeri, öğretim üyeleri için doçent ve üzeri unvanlarında bulunanlara ayrıca makam tazminatı, görev tazminatı ile bir kısmına da temsil tazminatı verilmektedir. Verilen bu tazminatlardan T.C. Emekli Sandığı keseneği alınmadığı halde emekli olunduğunda bu tazminatlar bir kuruş bile indirime tabi tutulmadan yani ABO oranıyla çarpılmadan aynen ödenmektedir

Amasya SSK hata yapmış siz 49 değil 47 yaşında emekli olursunuz

Ali Bey, 07.05.1983 günü 14839020 sigorta sicil numarası ile SSK’lı oldum. O yıllarda doğum tarihim 12.01.1968 olduğu halde daha sonra mahkeme kararıyla büyüttüm ve 1964 yaptırdım. Ne zaman emekli olurum diye Amasya SSK Müdürlüğü’ne sorduğumda, işe girişinizde 18 yaşından küçük olduğunuzdan 07.05.1983 işe giriş tarihiniz dikkate alınmadan 18 yaşı ikmal ettiğiniz 12.01.1986 sigortalılık başlama tarihine göre 49 yaşında en az 5300 günle emekli olursunuz diye yazı gönderdiler. Sizin yazılarınıza bakıyorum 18 yaşın önemi yok diyorsunuz. Peki ben ne zaman emekli olacağım? İbrahim İster-Mersin

İbrahim Bey, 08.09.1999 günü resmi gazetede yayınlanan 4447 sayılı Kanun ile bu Kanun’un bazı maddelerinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesinden sonra 23.05.2002 günü Resmi Gazete’de yayımlanan 4759 sayılı Kanunlara kadar emeklilik için erkeklerin 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 gün sayısını tamamlamaları yeterliydi. Ancak bu kanunlarla emeklilik için üçüncü bir şart olarak yaş şartı da getirildi ve işe giriş tarihine göre de kademelendirildi. İşe giriş tarihi diyorum sigorta başlangıç tarihi demiyorum zira 4447 ve 4759 kanun ile bu kanuna uygun olarak SSK’nın yayınladığı 12-99 Ek Sayılı Genelge’de aynı şekilde sigortalılık başlangıç tarihi değil işe giriş tarihi dikkate alınarak sigortalıların emeklilik yaşlarını belirleme ilkesi getirmiştir. Buna göre ister 18 yaşından küçük olsun ister büyük hiç fark etmez, siz 07.05.1983 işe başlama tarihiyle 47 yaşında en az 5150 gün sayısıyla SSK’dan emekli olacaksınız. Amasya SSK Müdürlüğü’nün size gönderdiği 20.12.2006 tarih ve 37491 sayılı yazılarında hata var. Yaş tashihi (düzeltmesi) işine gelince evet ilk işe girişinizdeki 12.01.1968 doğum tarihiniz dikkate alınacaktır. Bu arada SSK hizmet cetvelinizin üst kısmında işe giriş tarihiniz 07.06.1983 yazıyor o da hatalı ilk prim ödeme gününüz 07.05.1983’tür.

Hizmetlerinizi canlandırabilirsiniz

Ali Bey, 07.05.1954 doğumluyum, 05.10.1983 günü de sigortalı oldum. 867 gün sigortalı olarak çalıştıktan sonra evlenerek işten ayrıldım. Ayrılırken de sigortamı öldürüp parasını SSK’dan aldım. Şimdi öldürdüğüm sigortamı geri ödemek istiyorum kabul edilirse tahminen ne kadar para öderim? Daha sonra da isteğe bağlı SSK’ya prim ödemek istiyorum, 1080 günü tamamlamak için mutlaka bir işyerinde çalışmak zorunda mıyım? Bu bilgilere göre ben ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? Birsen Öztürk

Hanımefendi, evlilik toptan ödemesi şeklinde aldığınız 867 günlük primleri yıllık yüzde 5 faiziyle bugün geriye ödeyebilirsiniz ki buna SSK Kanunu hizmet ihyası (canlandırması) demektedir. Yani o gün kaç para aldıysanız üzerinden geçen her yıl için yüzde 5 faiz hesaplayıp geri ödeyeceksiniz. İsteğe bağlı SSK’lı olabilmek için gereken 1080 günü tamamlamak için sigortalı olarak bir işveren tarafından SSK’ya bildirilmeniz şart. Yukarıdaki bilgilerinize göre de 3600 günü tamamladığınız anda SSK’dan emekli olursunuz.

---

Kısa…kısa…

Bayram Bülbül-Düzce- 25 yıl prim ödeyip 13’üncü basamaktan prim ödediğiniz Bağ-Kur’da sizinle hem aynı basamakta olup hem de aynı süre prim ödemiş olanlar arasında fark olması emekli aylığı hesaplama yönteminin 2000 yılında değiştirilmesindendir. Zira, sizin eşitiniz olup da 2000 öncesinde emekli olanların emekli aylıkları her ay enflasyon oranı kadar artırılırken, emekli aylığının hesabında kullanılan ve her yıl ocak ve temmuz ayında enflasyon oranı kadar artırılması gereken gelir tabloları hep enflasyon oranından düşük arttırıldı.

Fatma Kaya-1995 ile 1999 yıllarında dört yıl SSK’lı olarak çalışan ve daha sonra askerde vatani görevini ifa ederken vefat eden oğlunuz için askerlik borçlanması da yaparak 5 yıllık sigortalılık süresiyle 900 gün sayısına ulaşabilirseniz size oğlunuz üzerinden aylık bağlanır. Ancak, sizin herhangi bir şekilde sosyal güvenlik şemsiyesi dışında olmanız şartı da var. Şayet, askerlik borçlanmasıyla oğlunuzun 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 günü olduysa ve sizin sosyal güvenliğiniz de yoksa SSK aylık da bağlamıyorsa, önce Çalışma Bakanlığı’na şikayet edin yine de sonuç alamazsanız iş mahkemesinde dava açın. Faksınızda neden aylık bağlamadıklarını veya oğlunuzun sigorta sicil numarasını yazmadığınız için ben araştıramadım.

Ayten Türkmen-T.C. Emekli Sandığı mensubu müteveffa babanızdan kızları olarak, memur değilseniz veya memur emeklisi değilseniz her ikiniz de yetim aylığı alabilirsiniz. SSK’dan, Bağ-Kur’dan veya Almanya’dan emekli olsanız dahi bu yetim aylığı T.C. Emekli Sandığı tarafından ödenir.

Mustafa Tezekli-İst.-Vefat eden babanız üzerinden SSK’dan dul aylığı alan annenizin yanında bir de babaanneniz de aylığa katılınca, annenizin dul aylığında herhangi bir indirim olmaz, anneniz yanlış hatırlıyor. Bu nedenle babaanneniz vefat edince de annenizin dul aylığında bir artış

meydana gelmez.

Hüseyin Yiğit-Derince-2002 yılında emekli olduğunuz kamu kurumundan, kamu kurumunda iken borçlanıp-ödediğiniz askerlik süreleri için tarafınıza kıdem tazminatı ödenmesi gerekirdi. Ancak, memuriyet sürenizi istifa ile sonuçlandırdığınız için o kısma kıdem tazminatı ödenmesi tartışmalıdır. Kıdem tazminatı alacakları konusunda 10 yıllık zamanaşımı var olduğundan 2012 yılına kadar dava

açmanız gerekir.

Aydın Yılmaz-07.03.1967 doğum tarihiniz, 17.10.1983 işe giriş tarihinizle 47 yaşında yani 07.03.2014 günü en az 5150 gün sayısı ile SSK’dan emekli olursunuz.

Deniz Gümüş-01.10.1978 doğum tarihiniz, 01.10.1995 sigorta başlangıç tarihinizle 55 yaşında en az 5750 gün sayısı ile emekli olursunuz. Şayet askerliğinizi 1995’ten yani sigortalı olmadan önce ifa ettiyseniz, borçlanıp bir yaş daha erken emekli olabilirsiniz.

Yarın: Emekli ikramiyesinin hesaplanması

Ali TEZEL