Akşam Gazetesi–Sosyal güvenlik reformuna ne oldu?-9 –Eski ve yeni sistem aylıklarının birleşmesi
13 Nisan 2007
Eski ve yeni sistem aylıklarının birleşmesi
Sizlere önce eski sistemle daha sonra da yeni sistemle emekli aylığının hesaplamasını açıkladık. Şimdi de bu iki sistemden gelen aylıkların birleştirilmesi gerekmektedir. Birleştirilen kısmi aylıklar emeklinin alacağı emekli aylığını belli edecektir
Eski Sistem Kısmi Emekli Aylığı X 31.12.1999 öncesi prim ödeme gün sayısı
Toplam prim ödeme günü
Bulunan eski kısmi aylık ile yeni kısmi aylık toplanarak sigortalının tahsis talep yılının ocak (2007) ayındaki aylığı bulunacaktır. Bu şekilde bulunan aylık, 2007 Şubat ödeme döneminden başlanarak, tahsis talep yılının Ocak ayı ile aylık başlangıç tarihi arasında geçen her ödeme dönemi için bir önceki ayın TÜFE artış oranı kadar artırılarak, aylık başlangıç tarihi itibarıyla sigortalının kendisine ödenecek aylığı bulunacaktır.
Yeni Sistem Kısmi Emekli Aylığı X 01.01.2000 sonrası prim ödeme gün sayısı
Toplam prim ödeme günü
Örnek hesaplama
Örnek 1-
Murat Kotan
01.03.1961 doğumlu olan ve 17.10.1979 sigorta başlangıçlı Murat Kotan’ın toplam prim ödeme gün sayısı 7924’tür. Bu gün sayısının 2580 günü 2000 ve sonrasına, 5344 günü ise 31.12.1999 öncesine aittir. 1990 ve 1999 yıllarına ait ortalama yıllık kazancı 440.810.000-TL.olan bu rakama göre (TABLO 2’den) bulunan göstergesi 15175 olan bu sigortalının 2000 ve sonraki yıllara ait çalışma günleri ve kazançları aşağıdaki gibi olup bütün prim ödemeleri en yüksek kazanç rakamları üzerindendir.
Emekli aylığı hesabında dikkat edilecek noktalar
1-Birleştirilen hizmetler
2829 sayılı Kanun’a göre SSK hizmetleriyle birleştirilen diğer sosyal güvenlik kurumlarına (Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı vb.) tabi hizmetlere ait kazançların, 506 sayılı Kanunun 78 inci maddesi gereğince kazancın ait olduğu tarihteki azami sınırı aşan kısımları dikkate alınmayacaktır. Bu kazançlarda, T.C. Emekli Sandığı keseneğine esas aylığı, Bağ-Kur ve diğer sandıkların ise aylık veya yıllık olarak bildirdikleri miktarlar esas alınarak, varsa aynı takvim yılındaki SSK hizmetlerine ait kazançlarla toplanarak, tahsis talep yılı itibariyle güncellenecektir.
2-Aylıkların Alt Sınırı ve Karşılaştırma
4447 sayılı Kanunla öngörülen alt sınır aylıkları sadece yeni sisteme göre aylık bağlanacaklara uygulanacaktır.
Buna göre;
Eski sisteme veya karma sisteme göre aylık bağlanacaklara 506/96 ncı maddenin önceki alt sınır (%70) aylıkları uygulanacaktır.
Bu da iki aşamalı uygulanacaktır.
Birinci aşamada;
Eski sisteme göre bulunan Aralık 1999 Eski Tam Aylığı (ETA),
Aralık 1999 itibariyle aylıkların alt sınırı olan 12.000 X 9475 X 0,70 = 79.590.000-TL.’nin altında ise bu rakam yani 79.590.000-TL. ETA olarak dikkate
alınacaktır.
İkinci aşamada;
ETA Tüfe ve GH’ler ile 2007 yılı ocak ayına güncellendiğinde bu alt sınır aylığının hem yıllık TÜFE’lerler arttırılmış hem de aylık TÜFE’lerler arttırılmış rakamından az olamaz.
Bu nedenle; Aralık-1999 ayındaki eski asgari aylıklar, Ocak/2000 ödeme döneminden başlanarak, her ödeme döneminde bir önceki ayın TÜFE artış oranı kadar artırılarak asgari aylık mukayeselerinde kullanılacaktır ki bugün için
79.590.000-TL. rakamı aylık TÜFE’lerle 502.37 YTL.dir.
SSK’da halen en düşük aylık olan 502.37 YTL. ye ayrıca 20,09 YTL. sosyal destek ödemesi (SDÖ) ve 4,69 YTL. sosyal yardım zammı (SYZ) ilave edilerek ödenmektedir. 2007 yılı ocak ayından itibaren;
Sorularınıza cevaplar
Vurulan babasından oğlunuza aylık verilir
2003 yılında eşimden ayrıldım ve rahmetli baba
mın SSK maaşından yetim aylığı almaktayım. 7 yaşında bir oğlum var. Geçtiğimiz ay ayrıldığım eşim faili meçhul bir cinayete kurban gitti. Ayrıldığım eşimin ailesi çocuğumun velayeti istiyor. Sebep de ölen kocamın SSK’sından çocuğa maaş bağlanacağı yönünde beyanlarıdır. Ali Bey sizden istediğim; çocuğuma maaş bağlanıp bağlanamayacağının mümkün olup olamayacağını sizden öğrenmektir. Bir de ben tekrar evlenirsem, evlenme yardımının kaç aylık maaş olur? F.Kaya
l Hanımefendi, vurularak öldürülen 1976 doğumlu eşinizin tarafıma gönderdiğiniz SSK sicil numarasına göre 2000 yılında işe girişi 352 günü var adı Murat Akıllı olarak geçiyor sanırım yanlış sicil numarası göndermişsiniz. Benim araştırmalarıma göre eşinizin sigorta sicil numarası 1701199402007. Bu numaraya göre Murat Kaya’nın 1556 günü var. Gün sayısı 900 günden fazla olduğundan oğlunuza babası üzerinden yetim aylığı bağlanır. Ancak bunun için çocuğunuzun velayetini vermeniz gerekmez, nüfus müdürlüğüne gidip oğlunuz için vukuatlı nüfus kayıt örneği alıp, askerlik borçlanmasını ödeyip SSK’ya müracaat etmeniz yeterlidir. Üstelik velisi-vasisi olarak bu başvuruyu sizin yapmanız gerekir. Evlenirseniz 24 yetim aylığı tutarında çeyiz yardımı alırsınız.
Emekliye doğum sağlık yardımı var
ALİ Bey, 02.04.2007 tarihinde emeklilik hakkı doğan kişinin eşi hamile ve mayıs-haziran aylarında doğum bekleniyorsa sağlık sigortasından faydalanabilir mi? Emeklilik dilekçesi verince sağlık yardımlarından işlemler süresince faydalanamaz mı? Bize öneriniz nedir? Fatih Yeşilyurt
2003 yılı ağustos ayında Resmi Gazete’de yayınlanan 4958 Sayılı Kanun’a kadar SSK emeklilerinin veya eşlerinin doğum yapabileceği düşünülmediğinden, emeklilere veya eşlerine doğum yardımı verilmemekteydi. Ancak, bahsettiğim değişiklikten sonra ister SSK’dan emekli bayan veya SSK emeklisi erkeğin eşi doğum yaparsa SSK’dan sağlık yardımları alma hakkı var. Emeklilik işlemlerine gelince, emeklilik için gereken şartları taşıyorsanız, SSK’ya emeklilik dilekçesi verilmesini takip eden ay başından itibaren emekli sayılırınız. Emeklilik işlemleri de 15 gün ile 4-5 ay arasında bitebilir. Sürenin uzaması farklı illerde veya farklı sosyal güvenlik kurumlarında çalışmalarınızın olması ile alakalıdır. Ancak, emeklilik işlemleriniz süresince de SSK ile on-line bağlantılı olan ve vizite kağıdı istemeyen hastanelerde eşinize doğum yardımları aldırabileceğiniz işyerinizden alacağınız altı aylık vizite kağıdı ile de bunu temin edebilirsiniz.
Kısa…kısa….
..Fahrettin Özdemir-Hollanda’dan malülen emekli olup 1976 yılındaki 220 günlük SSK çalışmanızla isterseniz kesin dönüş yapmadan SSK’ya müracaat edip yurtdışı kısmi emeklilik aylığı alma hakkınız var. Alacağınız yurtdışı kısmi emeklilik aylığı yaklaşık 20 YTL. kadar olur ama SSK’dan sağlık karneniz olur. Öte yandan yurtdışı sürelerinizi borçlanıp tam aylık alabilmek için mutlaka Türkiye’ye kesin dönüş yapmak zorundasınız.
Yarın: Örnek hesaplamalar ve sorularınıza cevaplar
