Üstad selamlar, izninizle bir sorum olacak. İşverenimin 1991-1992 doğumlu iki çocuğuna sigorta yapmamızın İş Kanunu açısından bir sakıncası olur mu? Çünkü kanunda 15 yaş altı çalıştırılamaz ve okullarını aksatmayacak şekilde kişisel gelişimlerini sağlayacak şekilde çalıştırılabilir gibi çelişen iki madde var. Ayrıca, sakıncası olmazsa bundan sonraki çalışma hayatlarında yeni sosyal güvenlik yasası açısından bir artısı olur mu? Çünkü bulunduğum yerde herkes sigorta numarası tescil ettirme çabasında. n D. Acar

Sayın okurum, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 71’inci maddesi gereğince, “Onbeş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler…” Ancak bu madde gereğince 15 yaşından küçük çocuğun hafif işlerde çalışabileceğine dair doktor raporu alınması şarttır. Bilindiği üzere her yasağın bir yaptırımı da vardır bu maddeye uymayıp bir işveren olarak mesela 12 yaşında bir çocuğu çalıştırsanız ne olur diye sorarsanız, durumun tespiti halinde işverene kanunun 104’üncü maddesi gereğince para cezası verilir. Olayın sosyal güvenlik boyutuna gelince, bilindiği üzere 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 01.01.2007 günü yürürlüğe girecektir. Bu Kanun’un yürürlüğe girmediği bugünlerde 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince, (2006 yılı sonuna kadar) bir erkek işe girerse 60 yaşında en az 7000 gün sayısı ile bir bayan işe girerse 58 yaşında yine 7000 gün sayısı ile emekli olur. Şayet, 5510 Sayılı Kanun’un yürürlüğe gireceği 01.01.2007 gününden sonra bir erkek işe girerse 60 bir bayan ise 58 yaşında ve en az 7100 sayısı ile emekli olabilir. 5510 Sayılı Kanun’un ibaresi ise aynen aşağıdaki gibidir. “1) 01/01/2007 ila 31/12/2007 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 7100 gün olarak, 2) 01/01/2008 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 7100 güne 100 gün eklenmek suretiyle 9000 günü geçmemek üzere,” emekli olurlar. Sonuç olarak, işvereninizin çocuklarını bu sene sigortalı yaparsanız 7000 gün sayısı ile seneye yaparsanız 7100 gün sayısıyla, 2008’de sigortalı olurlarsa 7200 gün sayısı ile emekli olurlar. Bu arada 58 veya 60 yaş şartı değişmiyor.

KISA…KISA…KISA…

Gülden Esen– 30.11.1957 doğumlu olup 21.11.1994 sosyal güvenlik (Bağ-Kur) başlangıcı olan anneniz, Bağ-Kur’a isteğe bağlı olarak prim ödemeye başlarsa toplamda 15 tam yılı (5400 günü) tamamlamak şartıyla yani 10 yıl 7 ay daha prim ödemekle 56 yaşından sonra emekli olur. Bundan sonra SSK isteğe bağlısına prim ödeme hakkı yok zira SSK’da 1080 günü olmayan isteğe bağlı SSK’lı olamaz. Ancak bir işyerinde SSK’lı olarak çalışıp, 5 yıl 7 ay prim ödeyip toplamı 10 yıla (3600 güne) çıkarmak şartıyla SSK’dan 56 yaşında (30.11.2013) günü emekli olur.

Sencer Başaran- Antalya- 12.04.1961 doğum tarihi ve 01.01.1983 işe başlama tarihinden önceki 20 aylık askerlik sürenizi borçlanmanız nedeniyle başlangıcınız 20 ay geriye giderek, 01.05.1981 olmuş olup, var olan 6280 gün sayısı ile 46 yaşında yani 12.04.2007 günü emekli olursunuz.

Veli Tanır- Sosyal güvenlik kurumları Türk vatandaşı olmayanların yurtdışı çalışmalarını borçlandırmadıkları gibi sonradan Türk vatandaşı olanların da Türk vatandaşı olmadan önceki çalışma sürelerini borçlandırmamaktadırlar. Siz de 10.08.2001 işe başlama tarihi ile Bağ- Kur’dan 60 yaşında 25 tam yıl ile veya 62 yaşında 15 tam yıl ile emekli olabilirsiniz.

Nadir Dikicigil– Eşinin ölümünden dolayı Bağ-Kur’dan dul aylığı alan anneniz aynı zamanda ölen annesi üzerinden SSK’dan yetim aylığı da alabilir.

Işıl Güneş- Hanımefendi, 13.8.1959 doğum tarihiniz ve 01.06.1983 işe başlama tarihiniz ile 3600 gün sayısı ile 56 yaşında yani 13.08.2015 emekli olursunuz. Şayet prim ödemeye devam eder de 5000 günü tamamlarsanız bu kere herhangi bir yaşa bağlı olmadan 5000 günü tamamladığınız gün emekli olursunuz. Alacağınız emekli aylığı bugünün rakamları ile 498 YTL’dir.

İbrahim Akgül- Sigortalı işe girişi 1952 yılı olarak var ama prim ödeme gün sayısı görünmüyor ise iki şekilde emekli olunabilir. Ya 1952 yılındaki işe giriş tarihi için en az bir günlük hizmet tespit davası açacak ve sonra yurtdışı borçlanması yapıp 3600 günle emekli olacaksınız veya şimdi yurtdışı borçlanması yapıp 3600 günle emeklilik için müracaat edeceksiniz. SSK işe girişinde gün yok diye emeklilik talebini reddederse bu kere reddedilen emeklilik işlemi için iş mahkemesinde dava açacaksınız davayı kazanınca aylıkları birikmiş olarak toptan alacaksınız.

Neriman Güngör– 01.02.1966 doğum tarihi, 01.03.1986 işe başlama tarihi ile var olan 2550 günü 3600 güne tamamlamak şartıyla 58 yaşında veya 5075 gün sayısı ile 5075 günü tamamladığınız gün herhangi bir yaşa bağlı olmadan emekli olursunuz. Primleri tabandan ödemenizi tavsiye ederim.

Müsaade Ulus- 1947 doğumlu anneniz 1993 yılı eylül ayı başlangıcı ile 2008 yılı eylül ayında en az 3600 gün sayısı ile emekli olur.

Ahmet Demir- Anneniz hem müteveffa babanızdan dolayı dul aylığı hem de kendi çalışmasından dolayı Bağ-Kur’dan emekli aylığı alabilir herhangi bir yasadışılık yok. Yetimlerin aylıktan düşmesi nedeniyle annenizin dul aylığı artmamış ise SSK’ya dilekçe gönderin.

Fatma Conger– 01.08.1970 doğum tarihi, 01.12.1986 işe başlama tarihi ve var olan 6767 gün sayısı ile var olan rahatsızlığınız nedeniyle defterdarlıktan vergi indirim belgesi alırsanız hemen emekli olabilirsiniz. Rapor oranınız yüzde 40 ve daha fazla ise 2007 yılından sonra vergi indirim belgesine gerek olmadan da emekli olursunuz. Rapor oranınız yüzde 40’dan az ise bu kere 43 yaşında yani 01.08.2013 günü emekli olacaksınız. Dediğiniz gibi 20 yılı tamamlayacağınız 01.12.2006 günü SSK’dan kıdem tazminatı alır yazısı ile işyerinden tazminatınızı alıp, işinizden ayrılabilirsiniz. Daha sonra düşük aylıkla da olsa bir işe girseniz emekli aylığınız artar ama asla azalmaz.

Not defteri

23-39 yaş arasında olan çocuksuz kadınlara en az iki kez tüp bebek denemesi yapma hakkı 2007 yılında başlıyor.