Bugün Gazetesi-Emeklilik Kararı İşverene Önceden Haber Verilmeli mi?
25 Temmuz 2006
Emeklilik Kararı İşverene Önceden Haber Verilmeli mi?
SSK’dan emekli olmaya hak kazanan bir çalışanın, emekli olmaya karar verdiği tarihten önce işverene haber vermesini gerektiren bir yasal süre var mıdır? Varsa bu süre ne kadardır ? Yoksa emekliliğe karar verilen tarihte işverene verilecek dilekçe ile emeklilik kararının bildirilmesi yeterli midir? Fevzi Tezcan
Beyefendi bu konuda yasal düzenleme olmadığı için konu yargı içtihatları ile çözüme kavuşturulmuştur. İş hukuku davalarına bakmakla görevli olan Yargıtay 9 uncu Hukuk Dairesinin bu konuya ışık tutan ve tamamını aşağıda verdiğim kararına göre işçilerin, kıdem tazminatını gerektirecek şekilde askerlik, kadın işçinin evlenmesi, emeklilik nedeni ile hizmet sözleşmesinin feshi halinde karşı tarafa önel verme zorunluluğu yoktur.
T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
Esas: 1997/14623, Karar: 1997/18913, Tarih: 12.11.1997
*Kıdem tazminatı (Emekli olmak suretiyle işyerinden ayrılmış olması – İhbar tazminatı talebi)
*İhbar tazminatı (İşten ayrılan işçinin ayrılmadan önce karşı tarafa önel vermesi gerekip gerekmeyeceği – Hizmet sözleşmesinin feshi)
*Hizmet sözleşmesi (Kıdem tazminatından yararlanabilmesi için yaşlılık sigortasından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat)
*Önel verme (Askerlik kadın işçinin evlenmesi emeklilik nedeni ile hizmet sözleşmesinin feshi halinde önel verme zorunluluğunun olmaması) 1475/m.14/3
Özet: Kıdem tazminatını gerektirecek şekilde askerlik, evlenme ve süreklilik nedeni ile hizmet akdinin feshi halinde karşı tarafa (işverene) önel verme zorunluluğu yoktur.
Dava: Davacı, kıdem tazminatı, gecikme faiz alacağının ödetilmesi; davalı ve karşı davacı ise ihbar tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, asıl davayı hüküm altına almıştır. Karşı davayı ise kıdem hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş ise de HUMK’nun 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Karar
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değil.
2- Davacı emekli olmak suretiyle işyerinden ayrılmış olup bu konuda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık bu şekilde işyerinden ayrılan işçinin ayrılmadan önce karşı tarafa önel vermesi gerekip gerekmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Dairemizin kararlılık kazanmış uygulamasına göre kıdem tazminatını gerektirecek şekilde askerlik, kadın işçinin evlenmesi somut olayda söz konusu olduğu gibi emeklilik nedeni ile hizmet sözleşmesinin feshi halinde karşı tarafa önel verme zorunluluğu yoktur. Bu bakımdan emekliye ayrılan davacı işçinin davalı bankaya önel vermeksizin işyerinden ayrılması nedeni ile davalı ve karşı davacı banka yararına ihbar tazminatının hüküm altına alınması hatalıdır.
3- 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14/3 madde uyarınca emeklilik nedeni ile işçinin kıdem tazminatından yararlanabilmesi için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır. Somut olayda davalı işveren davacının emekliye hak kazandığını 26 Ağustos 1996’da öğrenmiş olduğuna göre kıdem tazminatı faiz başlangıç tarihi olarak bu öğrenme tarihinin dikkate alınarak hüküm kurulması icap eder.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten bozulmasına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 12.11.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Kısa Kısa Kısa
Aslıhan Arıman-T.C. Emekli Sandığı’nın sebepsiz zenginleşme sebebiyle istediği 24.500 YTL.ye kanuni faiz dediğimiz bazı yıllar yüzde 30 bazı yılları 24 olarak uygulanan faiz uygulanacaktır. İlk başvuruda doğru bilgiler verdiğinizi ancak ve ancak başvuru belgenizle ispatlayabilirsiniz ki o da mahkemeye gönderilecek dosyanın içimde bulunur.
Ömür Şenel-Kazandığınız işe iade davası için tebrik ederim en azından hakkını arayan birisi olarak sergilediğiniz davranış gayet yerinde. Açtığınız fazla mesai davası için örnek karar verebilmem biraz zor ama Hakim Şahin ÇİL’in kitaplarında bu konularla ilgili ilginç karar örnekleri var.
Kadir Güney-Birden çok sosyal güvenlik kurumuna prim ödeyenler, boş geçen süreler hariç, son yedi yıllık yani 2520 günlük fiili prim ödemelerinde en çok prim ödediği kurumdan emekli olabilir. Babanızın son 2520 günlük sürede en çok prim ödediği kurum Tarım Bağ-Kur olduğundan, Tarım SSK’ya yaptığı başvurunun reddi gayet yasaldır. Tarım SSK’dan emekli olabilmek için yapmanız gereken 860 gün Tarım SSK’ya prim ödemenizdir ama bu yolu seçecekseniz acele edin 2007 den sonra Tarım SSK’ya başlamak imkanı yok.
Oktay Paslıoğlu-Hakkımdaki düşünceleriniz için gerçekten teşekkür ederim. SSK’dan emekli aylığının hesabı o kadar zor ve karmaşık bir işlem ki anlatamam. Anlatamam dedim ama 4 yıl kadar önce Akşam Gazetesinde konuyla ilgili 20 gün süren dizi yazısı ile ayrıca bir kitapçık verilmişti. Ancak olmaz diye bir şey yok SSK’nın yöneticileri ve idare edenleri isterlerse sadece beş dakika içinde emekli aylığının hesaplanması internet sitesine yerleştirilebilir. Zira, sizlerin emekli aylığı doneler girilerek bilgisayar aracılığıyla hesaplanıyor.
Vedat Paçal-Almanya’dan prim iadesi aldığınız için yurtdışı kısmi aylığı ile emekli olma şansınız yok.
Cİhat Undar- 07.01.1976 işe girişli bir erkek 55 yaşından sonra olma kaydıyla 3600 gün sayısı ile emekli olur. 3600 günü tamamlamak için askerlik süresini borçlanıp, isteğe bağlı SSK ödemeye başlayın.
Elif Turan- Nüfus kayıtlarında ay ve gün olmadan sadece doğum yılı yazılı olanlar emeklilik işlemlerinde o yılın ortasında yani 1 Temmuz günü doğmuş kabul edilirler. Bu durumda 01.07.1954 doğumlu kabul edilen anneniz, 3600 gün sayısını 23.05.2005 günü öncesinde tamamlamış ise 01.07.2006 günü 52 yaşında, 24.05.2005 günü ve sonrasında tamamlamış ise 54 yaşında 01.07.2008 günü SSK’dan emekli olur. Sizin için önemli olan doğum tarihi değil 3600 günü tamamladığınız gündür.
