Çeyiz Parası Haksızlıkları
Ali Bey, eşim Bağ-Kur’dan çeyiz parasını almak istediğinde böyle uygulamaları olmadığını söylediler. Dilekçe ile başvurmak istiyoruz ama hangi kanun maddesine dayanarak böyle bir talepte bulunacağımızı bilmiyoruz. Bu konuda yardımcı olabilirseniz sevinirim. Recep Çelikkan
Recep bey, epey zamandır yazmak istediğim bu konuda bana fırsat yarattınız, sosyal güvenlik sistemimizde çalışanın vefatı sonrası dul kalanlara (erkek veya kadın) dul aylığı bağlanmakta ve geride kalan çocuklara da (erkek veya kadın) yetim aylığı bağlanmaktadır ayrıca hak ediyorlarsa ana-babasına da aylık verilmektedir.
Kamu sosyal güvenlik kurumlarından SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı arasında bazı şartlar aylık verilenlerin bayan olanlarından bazılarına evlenmeleri halinde kendilerine “Çeyiz Parası” olarak bilinen toplu para verilmekte olup bu toplu para dul erkekler ile yetim erkek çocuklarının evlenmesi halinde verilmemektedir.
SSK’nın sadece yetim kıza vermekte olduğu çeyiz parasını Bağ-Kur ne yetim kıza ne de dul kadına vermezken, T.C. Emekli Sandığı hem dul kadına hem de yetim kıza ve ölenin anasına bile vermektedir. Siz ve diğer okurlarımız için konu aşağıdaki gibi ayrıntısıyla incelenmiştir.
A-Memurun Anasına Bile Evlilik Teşviği
5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 90 ıncı maddesi gereğince,
“Evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının on iki aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenir.
Bunlardan evlenme tarihinden itibaren on iki aydan önce boşananlarla evliliğin butlanına veya feshine karar verilenlere yeniden aylık bağlanması halinde, ödenmiş bulunan evlilik ikramiyesinin on iki aydan eksik süreye ait kısmı tahsil edilinceye kadar aylıkları ödenmez.”
Yukarıdaki madde metninde bahsi geçen 12 aylık tutarı daha 31.12.1999 tarihine kadar 24 aylık tutarı kadarı idi ama 4447 Sayılı Kanun ile 12 aya indirildi.
Madde metninden de görüldüğü üzere memurun ölümü sonrasında T.C. Emekli Sandığı’ndan aylık bağlanan kızına, eşine ve anasına çeyiz parası verilmektedir.
B-SSK’lının Sadece Yetim Kızına
506 Sayılı Kanun’un ek 12 inci maddesi gereğince,
“Sigortalının ölümünden dolayı aylık ve gelir almakta olan hak sahibi kız çocuklarına evlenmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı evlenme yardımı olarak verilir.
İki yıl içerisinde meydana gelen boşanma veya dul kalma halinde bu süre için tekrar aylık veya gelir ödenmez.”
Madde metninden de görüleceği üzere SSK, T.C. Emekli Sandığı’nın aksine sadece yetim kıza çeyiz parası vermektedir ama verilen para 24 aylık tutar kadar olduğundan T.C. Emekli Sandığının verdiğinden fazladır.
C-En Gariban Bağ-Kur’lu
T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi bir memur vefat ettiğinde geride kalan ve aylık alan, eşi, kız çocuğu ve anası evlendikleri takdirde çeyiz parası adı altında 12 aylık maaşlarını peşin alabiliyorlar ve benzer şekilde SSK’lı bir yetim kız da evlendiği takdirde almakta olduğu yetim aylığının 24 katını çeyiz parası olarak alabilirken, Bağ-Kur’lu dul, yetim evlendiği takdirde aylığı kesiliyor ama çeyiz parası bile alamıyor.
Vekil İmamın Borçlanması
Ali bey, vekil imamlık görevlerinin emekliliğe esas olacağı yönündeki yazınıza göre hareket ettim. Fakat hakimlikçe ilk celsede reddedildi. Böyle bir yazı yok sen kendiliğinden mi uyduruyorsun diyerek talebimi hiçe saydılar. 1967 yılından 1977 yılına kadar fahri olarak Aydın İli Kuyucak İlçesi Çobanisa Köyünde imam olmaması nedeniyle imamlık yaptım. İmamlık yaptığım yıllarda köy camii cemaatinin katkıları ile maaşımı aldım. Ben bu şekilde mahkemeye yeniden müracaat etsem kabul olunur mu? Bu durumda müruru zaman var mı? Yasa halen yürürlükte midir? O yıllara ait köy muhtarlığı azaları mevcuttur. Bunları şahit göstersem dava açabilir miyim? Bu yönde tarafıma açıklayacak bilgi verilmesini istemekteyim. Recep Mızrak-Kuyucak
Sayın okurum, yazınızda mahkemeye verdim ilk celsede reddettiler diyorsunuz sonra da mahkemeye versem kabul olur mu diyorsunuz. Bahsettiğiniz yazım vekil imamlık yapanların T.C. Emekli Sandığı’na borçlanması ile alakalıdır ve öncelikle elinizde olan belgelerle birlikte T.C. Emekli Sandığı’na borçlanma için dilekçe göndereceksiniz. T.C. Emekli Sandığı talebinizi reddederse veya 60 gün içinde cevap vermezse bu kere idari yargıda dava açacaksınız. Davanızın esası 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun ek 47 inci maddesidir. Bu maddenin sizinle ilgili yerleri aşağıdaki gibidir.
“…Köy,kasaba ve mahalle camilerinde dernek,vakıf veya köy bütçesinden ücret alarak imam hatiplik yapanlar;
Bu görevlerde geçmiş süreleri için 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa 20/5/1976 tarihli ve 2012 sayılı Kanunla Eklenen Ek Maddesinin (d) fıkrasının 2 nci bendinde yer alan esas ve oranlara göre borçlandırılırlar.
Köy,kasaba ve mahalle camilerinde yapılan hizmetlerin borçlandırılabilmesi için ilgililerin bu görevleri müftülükçe verilmiş bir belgeye istinaden yapmış olmaları ve ücretlerinin dernek,vakıf veya köy bütçesinden ödendiğinin defter veya bordro,bu olmadığı takdirde vergi dairesi kayıtlarına istinaden müftülüklerce verilmiş ve mahalli mülki amirlerce onanmış belgelerle tevsik etmiş olmaları şarttır.
Şu kadar ki;Bu fıkrada adı geçen belgelerin tevsiki mümkün değilse,ilgilinin,diyanet işleri başkanlığını temsilen ilgili müftülük hasım gösterilmek suretiyle açılan dava sonunda hizmet süresini belirleyen ve yetkili sulh hukuk mahkemesince verilmiş olan bir karar yeterli sayılır…”
Okurlar Cevaplar
Selami Doğan-Malatya-Bağ-Kur’a devam ederseniz, SSK prim günü ve öderseniz askerlik süreniz dahil 9000 gün (25 tam yıl) ile Bağ-Kur’dan emekli olursunuz. Bundan sonra SSK’ya geçer ve geçtikten sonra en az 1260 gün SSK’ya prim ödemeniz ve askerlik sürenizi borçlanmanız halinde SSK’dan emekli olursunuz.
Saynur Karakaya-Yaşınız konusunda artık kanun değişti yapacak bir işlem yok.
Kemal Bademci-Kemal bey nüfus cüzdanınız ile birlikte en yakın Ziraat Bankasına gidip tasarrufu teşvik numaranız ile almanız gereken paraları görebilirsiniz. Emekli cüzdanınız ile de paranın tamamını alabilirsiniz.
Seçim Mermer-02.12.1955 doğum tarihi ve 20.07.1989 başlangıcı ile 54 yaşında (02.12.2009) kısmi aylık ile emekli olabileceğiniz gibi var olan 5144 gün ile zaten 20.07.2009 günü tam aylık ile SSK’dan emekli oluyorsunuz.
Güngör Göze-Bağ-Kur’dan sonra yeniden başladığınız SSK’ya en az 1260 gün (3,5 yıl) prim ödemek şartıyla SSK’dan emekli olacaksınız.
