Ali Tezel ;
[email protected]
[email protected]
Emekli ikramiyesi (Kıdem Tazminatı) kaldırılır mı?
Son günlerde sistemli bir biçimde basına memurlar için emekli ikramiyesinin, işçiler için de kıdem tazminatının kaldırılacağına dair haber uçuruluyor. Buna ilişkin hazırlıkların da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda bir ekip tarafında yürütüldüğü özellikle belirtiliyor. Aslında bundan yıllarca evvel de emekli ikramiyesi kaldırılmıştı. Ne zaman derseniz 1960 darbesinden hemen evvel 28.02.1959 tarihli 7242 Sayılı Kanun ile emekli ikramiyesi ödenmesine son verilmişti. Gerek emekli ikramiyesini ve gerekse kıdem tazminatını kaldırmak isteyenlerin içinde tuzu kuru bürokratlar bile var. Bu işe dayanak olarak da Avrupa Birliği ülkelerinde ikramiye ve Kıdem Tazminatı’nın olmadığını öne sürüyorlar. O zaman şu soruları sormak geliyor; hemen aklıma, asgari ücret de, en düşük memur aylığında, emekli aylıklarının düzeyinde AB kriterini ile esas alacak mısınız. Mesela en az 1.5 milyar (800 Euro) asgari ücret verecek misiniz? En düşük memur aylığını 2 milyara (1.200 Euro) çıkaracak mısınız? Emeklilerimize yurtdışına seyahat edebilecek kadar emekli aylığı verecek misiniz? Bunlara evet dediğiniz vakit alın ikramiyeyi, alın kıdem tazminatını… Ama şimdi üç otuz para verip sosyal patlamalar olmasın diye (eşeğin sırtından önüne doğru uzatılan ot tutturulmuş sopa gibi) emekli olunca sana Kıdem Tazminatı, ikramiye vereceğim, hayal ettiğin evi, arabayı, küçücük bahçeyi o zaman alırsın diyeceksin sonra vazgeçtim sana hayal bile çok diyeceksin… Bu hali ile ikramiye ve Kıdem Tazminat’ını kaldırmayı düşünenlere sesleniyorum, memurun ve işçinin elinde sadece hayalleri var o hayallerini de elinde alırsınız kaybedecek birşeyi olmayan bireyler haline getirirsiniz ona göre…
——————————————————————————–
Mirası reddedene de dul/yetim aylığı verilir
Ali Bey, biz üç kardeşiz ve geçen ay babamızı kaybettik. Babamın uzun yıllardır varolan ticarethanesinden dolayı bankalara ve piyasaya aşırı miktarda borcu çıktı. Tüm mallarımızı satsak yine de borcu kapatamıyoruz. Bu arada babam Bağ-Kur emeklisi idi ve benden sonraki iki kız kardeşim evli değiller ve çalışmıyorlar. Şimdi biz mirası reddedersek babamızdan dolayı kız kardeşlerime Bağ-Kur aylık bağlamaz mı? Yani borçlardan kurtulup, Bağ-Kur’dan yetim aylığı hakkı hariç olmak üzere diğer mirasları reddebilir miyiz? İsmi Mahfuz-Tire
Sayın okurum, miras hukukumuza göre her biriniz (varsa anneniz bile) babanızın vefatından sonraki üç ay içinde mirası reddetme hakkına sahipsiniz. Mirası reddetmeniz bir ön şarta bağlı da değildir. Ayrıca mirası red ile dul/yetim aylığına hak kazanma arasında bir ilişki yoktur. Buna göre, mirası reddettiğiniz takdirde bile evli olmayan ve çalışması ve sosyal güvencesiz kız kardeşlerinize Bağ-Kur yetim (varsa annenize dul) aylığı bağlar.
——————————————————————————–
Emekli de işçidir
Ali Bey, size birkaç sorum var yanıtlarsanız memnun olurum.
1-SGDP’li olarak çalışan emeklilere de 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 27. maddesine göre iş arama izini verilebilir mi?
2-Biliyorsunuz iş arama izini ücretli izin niteliğindedir? Bunun ücretini işçiye vermek sureti ile bu işlemi gerçekleştirmiş olabilir miyiz?
Yani ihbar öneli örneğin 2 hafta (14 gün) ise iş arama izni tutarı gün olarak ne kadar ise bunu ihbar öneline ekleyip ihbar tazminatı bordrosuna ekleyip ödeyebilir miyiz? Hamdi Doğrusöz Hamdi Bey, ister emekli olsun ister emekli olmasın hizmet akdi ile çalışan işçilerin hepsi 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olduklarından aynı haklara sahiptirler. Emeklilik, İş Kanunu ile alakalı değil sosyal güvenlik kanunları ile ilgili bir terimdir. Buna göre SGDP’li olarak çalışan emeklilere de ihbar öneli süresi boyunca her gün veya toplu olarak iş arama izni verilmelidir. Ancak sonraki sorunuzu tam anlayabilmiş değilim, iş arama izni ihbar öneli verilen yani ihbar tazminatı verilmeyen işçiler için geçerlidir. İhbar öneli verilmeden derhal işten çıkarılan işçilere ihbar öneli verilmediği için ihbar tazminatı verilmektedir. Bu nedenle ihbar öneli (süresi) yerine tazminatı ödenmiş bir işçiye ayrıca iş arama süresi için ücret
ödenmesi gerekmez.
——————————————————————————–
Engelli memurun emekliliği
Ali Bey, 1992 yılında memur olarak işe başladım ve %45 oranında raporum var. Ancak memuriyete sakat kadrosu ile başlamadım ve raporumu daha kurumuma vermedim. Benim size sorum emekliliğimin en erken hangi sosyal güvenlik kurumundan sağlanacağıdır. Zira, memuriyetten ayrılmayı düşünüyorum. Memurluğa devam ile bundan sonra SSK’ya geçmem arasında hangisi bana daha avantaj kazandırır?
Ali Yücesoy-Kocaeli
Ali Bey, 5434 Sayılı Kanun’un 39’uncu maddesine 13.11.1981 tarihinde eklenen (j) bendi gereğince, ‘Sakatlıkları sebebiyle ilgili mevzuat uyarınca göreve alınanlardan en az 15 yıl fiili hizmeti bulunanlar istekleri üzerine;’ emekli olabilirler. Ayrıca, yine 5434 Sayılı Kanun’un Ek Geçici 22 inci maddesine göre de; ‘Sakat olup sakatlarla ilgili mevzuattan yararlanmaksızın ve 25.08.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu’nun 25’inci maddesine göre tescili yapılmaksızın T.C.Emekli Sandığı’na tabi görevlere giren ve bedensel ve zihinsel yeteneklerindeki eksiklik nedeniyle çalışma güçlerini en az % 40 oranında yitirdiği sağlık kurulu raporu ile belgelenen ve 15 yıl ve daha fazla fiili hizmeti olanlar da 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 39’uncu maddesine, 13.11.1981 tarih ve 2559 sayılı kanunla eklenen (j) fıkrası hükmünden yararlanırlar.’ Hükümleri vardır.
Fakat, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü her iki maddeyi çok dar yorumlamaktadır. Sandık sadece kamuya sakat kadrosu ile memur olanları 15 yıl ile emekli etmekte ama Ek Geçici 22’nci maddeyi daha da çok dar yorumlayarak hiç kimseyi emekliliğe sevk etmemektedir. Bu nedenle sadece sakat kadrosunda çalışanlar 15 yıllarını tamamlayınca T.C. Emekli Sandığı’nca emekli edilmektedirler. Sizin gibi sakat raporu olan ama sakat kadrosunda olmayanları erken emekli etmemektedir. Bana göre bu dar ve hatalı yorum için siz ve sizin durumunuzda olanların idari yargıda davalar açarak mücadele etmesi gerekmektedir. SSK’ya gelince, siz bundan sonra memuriyetten istifa edip SSK’lı bir işe girerek en az 3.5 yıl (1260 gün) prim ödemek ve bu prim ödeme süresi içinde defterdarlıktan vergi indirim belgesi almak şartıyla emekli olursunuz.
——————————————————————————–
Okurlara cevaplar
Ercan Evren-Denizli-Son yedi yıllık (2520 günlük) fiili prim ödeme süresi (boşta geçen süreler sayılmaz) içinde en çok hangi kuruma prim ödemişseniz/öderseniz o kurumdan emekli olursunuz.
Salim Uslu-Bursa-Bağ-Kur ve SSK toplamında 5000 gün sayısı ile (ödediğiniz askerlik dahil) SSK’dan 04.08.2005 günü emekli olursunuz.
Emriye Arat-Ank.-Eşiniz dolayı dul aylığı almakta iken SSK’dan yetim aylığı almanıza kanun gereğince imkan yok ama TBMM’den çıkması beklenen bir kanun var o zaman alabileceksiniz. Bunun için siz ve sizin durumunuzda olanların siyasilere mektup, faks ve diğer iletişim araçları ile iletişime geçmesi yerinde olur.
Sefa Yağmur-SSK ve Bağ-Kur toplamında 9000 günü (25 tam yılı) tamamlamak şartıyla 46 yaşından sonra Bağ-Kur’dan emekli olabileceksiniz. 25 tam yılı tamamlayınca vergi mükellefliğinize son vermedikçe prim ödemeye son veremezsiniz.
Bekir Gökbulut-Ank.-44 yaşında en az 5000 gün sayısı ile emekli olacaksınız.
Hayrettin Kenber-Ödediğiniz primler ile 56 yaşında yani 19.02.2006 günü Bağ-Kur’dan emekli olacaksınız.
Hakkı Gübüt-Çorum-Sosyal güvenlik başlangıcınızdan önce ifa ettiğiniz 20 aylık askerlik sürenizi ödemeniz nedeniyle başlangıcınız 20.08.1980 olmuş. Buna göre de 20.08.2005 günü en az 5000 gün ile SSK’dan emekli olursunuz.
S.Sinan Sönmez-Elinizdeki vergi indirim belgesi ile dilediğiniz zaman emekli olursunuz.
Muzaffer Bayram-Kayseri- İstediğiniz karar, Yargıtay 10’uncu Hukuk Dairesi’nin 2004/354 esas ve 2004/938 karar sayılı ve 17.02.2004 günlü kararıdır.
Hüseyin Küçükkahraman-Bağ-Kur’un 1995/11 sayılı genelgesi gereğince vergi kaydınızdan sonraki oda kaydı nedeniyle adınıza çıkan borçları sildirebilirsiniz. Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya 1260 gün daha prim ödemeniz şartıyla SSK’dan emekli olmanız daha erken olur.
