EYT Lİ NEDEN SİGORTASIZ ÇALIŞMASIN ?
16 Mayıs 2024
EYT bir çok kimse için hazırlıksız bir dönemde geldi, bazılarının kanunun aradığı gün sayısından yüzlerce fazla gün sayısı varken bazıları tam en az aranan gün sayısından emekli oldu.
Emekli olmadan önceki çalışma sürelerinin bazılarının günleri iptal ediliyor.
Bunların başında çalışmadığı halde bir işyerinden sigortalı gösterilmek geliyor. Bu iş genelge şöyle oluyor, bir tanıdık sizi sigortalı yapalım diyor veya siz böyle birine diyorsunuz. Sigortanız başlıyor siz işe filan gitmiyorsunuz, ücrette almıyorsunuz ama üstelik sigortaya yatacak primi kadar parayı da birilerine veriyorsunuz. Gün geliyor işveren diyor ki ben bu adamları çalıştırmadım. Prim borcumu silin. SGK denetmeni, kontrol memuru yahut diğer denetim mercileri devreye giriyor ve çalışma fiili değildir, bildirimlerin iptaline diyor.
Peki sonra ne oluyor örneğin siz 5.450 gün ile aylık almaya başladığınız böyle bir işyerinden 60 gününüz silindi. Aylığınız iptal edilecek hemde baştan itibaren iptal edilecek aldıklarınızı geri vereceksiniz, eğer emekli aylığı aldığınız dönemde işyeriniz, şirket ortaklığınız gibi bir durum varsa birde Bağ-Kur lu sayılıp birikmiş prim borcu ile karşı karşıya geleceksiniz.
Bu işlerin dava ile düzelme imkanı olanlar için daha davadan sonuç alma süreleri çok uzun 4 yıl gibi, sonra bu aylıklar ne zaman kesilir, hizmet ne zaman iptal edilir bilemezsiniz, bunu ne zaman hissedebilirsiniz, bunların ilki sizi bir SGK görevlisi ifadeye çağırır şu işyerinde çalıştınız mı diye sorduğunda, (bazen size ulaşamadıklarında sizi dinleyemeyebilirler) veya SGK hizmet cetvellerinde hizmetlerin solunda Ş ve K harfleri var ise bir uyarıcı kabul edebilirsiniz. Hizmeti sorgulamak lazım.
En üzücü olan işler şunlar siz gerçekten çalışıyorsunuz, ama sizi çalıştıran kişi bütün çalışanları başka bir yerden sigortalı gösteriyor. Gösterilen yerde siz gerçekten çalışmadınız ama ilgili bir başka yerde çalıştınız. Gerçekten çalışılmış olmasına rağmen bildirilen yer ile ilgi kurularak işlemleri düzeltmek mümkün elbet ama dava ile ve uzun bir süreç içerisinde. Başka dolaylı yöntemlerde uygulayarak sonuç almaya çalışıyoruz.
Pıratik olan şu siz bu işi yaptınız, içinde oldunuz ve ne kadar süre kimin işyeri biliyorsunuz. En iyisi yıllar sonra dert büyüyünce uğraşmak yerine,
Eksik olabilecek, iptal edilebilecek süreler kadar çalışma yapın, gerçekten çalışarak eksik olabilecek günler hatta fazlasını tamamlayın.
Emeklisiniz emekli olarak bir başka işyerinde 2 tür çalışma yapabilirsiniz, bunlardan ilki aylığınızı kestirip çalışma, yani 01 kodu ile hiç emekli olmamışlar gibi bildirim ve eksik gün denecek kadar bu şekil çalıştıktan sonra yani aylık almadan çalışarak yeniden aylık için başvuru yapabilirsiniz, bu daha güvenli ama emekli aylığı kadar bir az mali imkan söz konusu olacak.
Diğeri de şöyle gün gelecek SGK iptal işlemi yapacak borç çıkarak, o halde hem aylık alır hem eksik süre kadar çalışırım. Eksik 1 yıl ise 1 yıl 2 yıl ise 2 yıl 10 gün ise 10 gün emekli olarak 2 kodu ile yani SGDP sosyal güvenlik destek primine tabi çalışır prim yatırırım. Gün gelir SGK aylığımı iptal ederse o zaman günlerin tamamlandığı tarihten aylığımı başlatabilir. 10 yıl değilde 1 yıl, 6 ay ,2 sene borçlu kalırım. Oda eski borç olacağı için çok tutmaz. Üstelik gün eksiğinin tamamlandığı ilk tarihten başlar aylığınız. 5 sene böyle çalıştınız diye 5 yılın tamamında aylıktan mahrum olmazsınız.
Ama sosyal güvenlikçi olarak özlediğimiz şey, tüm çalışma sürelerinin ve kazançlarının kayda tabi olmasıdır. Tavan aylıkların 60 bin liralarda seyrettiği günümüzde en az aylıklar 10 binlira, aylıkların yüksek olması çalışırken tüm günlerde sigortalı olmaya ve gerçek ücretimizin SGK ya bildirilmesine bağlı.
Yaşlı iken hem geliriniz, kazancınız azalıyor hemde elde avuçta kalan bir tek emekli aylığını güvenle korumak, 60-70-80 yaşında bu işlerle uğraşmamak bana daha sevimli geliyor.
Boş zamanınızda aylığım eksik mi telaşı kadar aylığım iptal edilir mi diye de bilenlere bir kontrol ettirmekte fayda var.
