FORUM-BAĞ-KUR BORÇLARININ YENİDEN HESAPLANMASI….

7 Mart 2006

         BAĞ-KUR BORÇLARININ YENİDEN HESAPLANMASI….

            22.02.2006 günü TBMM’de kabul edilen, 5458 Sayılı Kanun Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak 04.03.2006 gün ve 26098 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Buna göre, nisan ve mayıs ayı içinde Bağ-Kur ve SSK’ya olan borçlarınızı yeniden hesaplattırıp taksitlendebileceksiniz. Cumartesi günü sizlere SSK borçlarının nasıl yeniden hesaplattırılacağını açıklamıştık, bugün ise Bağ-Kur borçlarınızı nasıl hesaplayacağınız açıklayacağım.

 

            HANGİ BAĞ-KUR’LULARIN BORÇLARI YENİDEN YAPILANDIRILIYOR?

            Madde metninden de görüleceği üzere;

            -1479 Sayılı (Normal) Bağ-Kur Kanunu’na göre sigortalı olanların,

            -2926 Sayılı (Tarım) Bağ-Kur Kanunu’na göre sigortalı olanların,

            31.03.2005 gününe kadar tahakkuk etmiş olan prim ile sosyal güvenlik destek primi borçları, bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren iki ay içerisinde Bağ-Kur’a yazılı olarak başvurmak şartıyla yeniden hesaplanıp, taksitlendirilecektir.

            -Ayrıca, 01.04.2005 gününden bugüne kadar geçen dönem için ise ana para+gecikme zammı hesabıyla hesaplanan borçlar da taksitlendirmeden yararlanabilecektir.

 

            BORÇ YENİDEN NASIL HESAPLANACAK?

            Hesaplamada uygulamadan yararlanacak olan ve 31.03.2005 gününe kadar tahakkuk etmiş ama ödenmemiş her ayın borcu ayrı ayrı hesaplanacaktır. Buna göre sigortalının geçmiş yıllarda bulunduğu basamağa göre ödemesi gereken primlerin ana parasına borcun ödeme süresinin bitiminden (yani takipeden ayın sonundan) 31.12.1998 tarihinde kadar uygulanan oranlara göre gecikme zammı hesaplanacak ve daha aynı ana paraya 01.01.1999 tarihinden sonraki dönem için gecikme zammı yerinde DİE’nin açıkladığı TEFE (ÜFE) oranları kadar artırılacaktır.

            01.04.2005 günü ve sonrasından yapılandırma kanunun yürürlük tarihinden önceki ayın sonuna kadar geçen dönemde tahakkuk eden borçlar (prim, sosyal güvenlik destek primi) için ise TEFE(ÜFE) oranları uygulanmayacak ve halen yürürlükte olan gecikme zammı hesabıyla hesaplanacak borçlar da taksitlendirme uygulamasından yararlanabilecektir.

 

 

Toptan Eşya Fiyat (Üretici Fiyat) Endeksi
Yıl/Ay	Ocak	Şubat	Mart	Nisan	Mayıs	Haziran	Temmuz	Ağustos	Eylül	Ekim	Kasım	Aralık	Toplamı
1999	3,6	3,4	4	5,3	3,2	1,8	4	3,3	5,9	4,7	4,1	6,8	50,1
2000	5,8	4,1	3,1	2,4	1,7	0,3	1	0,9	2,3	2,8	2,4	1,9	28,7
2001	2,3	2,6	10,1	14,4	6,3	2,9	3,3	3,5	5,4	6,7	4,2	4,1	65,8
2002	4,2	2,6	1,9	1,8	0,4	1,2	2,7	2,1	3,1	3,1	1,6	2,6	27,3
2003	5,6	3,1	3,2	1,8	0	0	0	0	0,1	0,6	1,7	0,6	16,7
2004	2,6	1,6	2,1	2,6	0	0	0	0,8	1,8	3,2	0,8	0,1	15,6
2005	0	0,11	1,26	1,21	0,2	0	0	1,04	0,78	0,68	0	0	5,28
2006	1,96												1,96

Not:TEFE (ÜFE) oranı eksi olanlara hesaplamaya dahil edilmemiş sadece (0) olarak yazılmıştır.

 

 

            Örnekler;

            Örnek 1:

            Ocak 2000 ayı için 12 inci basamak sigorta primi 22.880.310- TL. ve 17.100.233-TL. sağlık primi olarak toplam 39.900.543-TL. prim borcu bugün için birikmiş gecikme zammı 223.421.168 TL. olup ana para ile gecikme zammı toplamında borç tutarı 263.321.711-TL. olmuştur. Yeni kanun gereğince aynı borç yeniden hesaplanacaktır. Hesaplama yapılırken ocak 2000 ayı primine ödenen gecikme zamlarının tamamı silinecek ve yerine TEF (ÜFE) kadar artış uygulanacaktır. Buna göre ana para olan 39.900.543- TL. o günden şubat ayında kadar geçen süre için toplam  %161,34 olan TEFE (ÜFE) kadar artırılarak, 104.276.079-TL. olacaktır. Eski toplam borç ile yeni borç karşılaştırıldığında indirim oranının %61 olduğu görülecektir.

 

            Örnek 2:

            Ocak 2004 ayı için 10 uncu basamak sigorta prim borcu olarak 95.815.383-TL. ve sağlık prim borcu olarak da 95.815.383-TL. olmak üzere toplam 191,63-YTL. birikmiş ana para borcu ile bu borca bugüne kadar işlemiş, 111,47 YTL. gecikme zammı ile birlikte toplam 207,28 YTL. borcu olan Bağ-Kur sigortalısının yeni kanun gereğince borcunun gecikme zammının tamamı silinecektir. Daha sonra yeni kanun gereğince TEFE (ÜFE) oranları kadar ana para artırılacaktır. Ocak 2004 den günümüze TEFE (ÜFE) oranlarının toplamı %20,4 kadardır buna göre yeni borç, 115,35 YTL. olacaktır. Eski hesaplama ile 207.28 YTL. olan borç yeni kanun ile 115.35 YTL. ye inecektir.

 

 

        PEŞİN ÖDEYENE TAKSİTLENDİRME FAİZİ YOK

           

            SSK veya Bağ-Kur’a olan borçlar yeniden hesaplandıktan sonra peşin ödenirse ayrıca taksitlendirme faizi yok ama 60 aya kadar taksit imkanından yararlanılırsa yüzde 6 yıllık faiz var.

 

            ÖDEME ŞEKİLLERİ VE TAKSİTLENDİRMEDE FAİZ

            Yeni kanuna göre yeniden yapılandırılmış olan borcun tamamının, yeniden yapılandırma için Kanunda öngörülen başvuru süresinin sona erdiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, borç peşin ödenmiş sayılacaktır.

 

            Yeniden hesaplanan borç, borçlunun talebine ve seçimine göre 60 aya kadar taksitlendirilebilecektir. Borç;

            -On iki aylık sürede ödenirse yıllık % 4,

            -On iki ayı aşan ancak yirmi dört ayı aşmayan sürede ödenirse yıllık % 5,

            -Yirmi dört ayı aşan sürede ödenirse yıllık % 6,

            oranında taksitlendirme farkı hesaplanarak ilave edilir ve taksit süresine bölünmek suretiyle aylık taksit tutarı bulunur.

           

            DÖRT TAKSİT ÖDE SAĞLIK KARNESİNİ AL

            Kanuna göre,

            1479 ve 2926 sayılı kanunlar kapsamında Bağ-Kur’lu olan ve borçları yeni Kanuna göre yeniden yapılandırılan sigortalılar veya bunların hak sahipleri; toplam borçlarının % 25’ini peşin veya dört taksidini cari ay primleri ile birlikte ödemeleri durumunda sağlık sigortasından yararlandırılıcaklardır.

 

 

            TAKSİTLENDİRMEDEN VAZGEÇİLEBİLİR

            Başlangıçta taksitle ödeme yolu seçilip daha sonra taksitlendirilen borcun kalan kısmının peşin ödenmek istenilmesi halinde, uygulanan taksitlendirme farkının kalan aylara isabet eden kısmı indirilerek bakiye borç miktarı tahsil olunur.

 

            ÜÇ KERE ÜST ÜSTE ÖDEMEME HALİ

            Ödemelerin belirtilen rakamlar üzerinden ve ödeme zamanlarında yapılması esastır ve taksit veya cari aya ilişkin ödeme yükümlülüklerinin eksik yerine getirilmiş olması halinde, ödeme yükümlülüğü ihlal edilmiş sayılır. Borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında üç defadan fazla veya taksitlendirme süresi içinde tahakkuk edecek aynı mahiyetteki cari ay borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında üç defadan fazla yerine getirmemeleri halinde, yeniden yapılandırma hakkını kaybederler ve ödedikleri tutarlar Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kurun ilgili mevzuatı uyarınca borçlarına mahsup edilir.

 

            ESKİ TAKSİTLENDİRMELERİ DEVAM EDENLER

            SSK veya Bağ-Kur’a olan borçlarını daha önceki 4956 veya 4958 Sayılı kanunlar gereğince 2003 yılında yeniden yapılandırıp, taksitlerini ödemeye devam edenler de, kalan borç tutarları için başvuru süresi içinde talep etmeleri halinde, yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanabilirler. Bu takdirde, daha önce yapılmış olan tecil ve taksitlendirme işlemi bozularak taksitlendirme şartlarına uygun olarak daha önce ödenmiş olan taksit tutarları, ilgili kurumların mevzuatına göre mahsup edildikten sonra kalan borçlar vadesinde ödenmemiş alacak kabul edilir.

 

            MAHKEMEYE SON VERMEK ŞART

            Yeni kanun gereğince borçlarını yeniden hesaplatmak isteyenlerin, SSK’ya veya Bağ-Kura yaptıkları itirazlardan ve yargı nezdinde sürdürdükleri davalardan feragat etmeleri ve ihtilaf yaratmamaları şarttır.

 

            BAŞVURMAYANA VE ÖDEMEYENE TEŞVİK YOK

            SSK’ya veya Bağ-Kur’a borçları olup da yeni kanun gereğince yasal süresi için de müracaat etmeyenler ve müracaat edip de şartları yerine getirmeyip taksitlendirme hakkını yitirenlere sağlanan üretim, yatırım ve benzeri devlet yardımları ile teşvik ve desteklerden, daha önce başlayıp devam eden nakdi olmayan teşvikler hariç, yararlandırılmazlar ve yararlanmaması gerektiği sonradan anlaşılanlardan da yapılan Devlet yardımı, teşvik ve destek ödemeleri kanuni faizi ile birlikte geri alınır. Söz konusu destek, teşvik ve Devlet yardımları, ilgili sosyal güvenlik kurumundan borçlara ilişkin bilgilerin temin edilmesinden sonra sağlanır.

 

 

            Kutu… Kutu… Kutu… Kutu… Kutu… Kutu… Kutu…

 

        HİZMETLERİ ÇAKIŞANLARA MÜJDE

            Özellikle, SSK ve Bağ-Kur arasında yaşanan en önemli sorun olan hizmetlerin iptali konusunda TBMM önemli bir kanunu genel kuruldan geçirdi. Kamuoyunda prim affı kanunu diye de bilinen, “Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” Çarşamba günü 22.02.2006 günü TBMM Genel Kurulunda kabul edilen 5458 Sayılı Kanunun 16 ıncı maddesi gereğince;

 

            “MADDE 16– 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanunlardan birine tabi sigortalı iken, aynı sürede bir diğer sosyal güvenlik kurumuna adına prim ödediği anlaşılan sigortalılardan, yersiz tahsil edilen prim asılları, sigortalı yada sahiplerinin talebi, T.C. Emekli Sandığı bakımından ayrıca kurumların da talebi halinde işsizlik sigortası primi hariç olmak üzere hizmetlerin çakıştığı sürede prim borcu aslına mahsup edilmek üzere en geç 6 ay içinde tabi olması gereken sosyal güvenlik kurumuna devredilir. Çakışan hizmet süresine ilişkin devredilen miktarın prim borcu aslını karşılamaması halinde, bakiye prim borcuyla ilgili kanun hükümlerine göre sigortalıdan veya 5434 sayılı Kanuna tabi kurumdan tahsil edilir. Sosyal sigorta kanunlarındaki sigortalılığın tespiti ile hizmetlerin birleştirilmesine ait hükümler saklıdır.

            Bu nitelikte olup bu Kanunun yürürlük tarihine kadar çalışan hizmet süreleri sosyal güvenlik kurumlarınca iptal edilmemiş olan sigortalılar da bu hükümden yararlandırılır.

 

            Bu madde ile daha önceleri bir çok kişinin başına gelmiş ve mağduriyetlere son verilmiştir. Sosyal güvenliğin zorunluluk ilkesi ile sosyal güvenliğin tekliği ilkeleri gereğince, Bağ-Kur’a prim ödemesi gerektiği halde uzun süre SSK’ya prim ödeyen veya SSK’ya prim ödemesi gerekirken Bağ-Kur’a prim ödeyen kişilere prim ödediği Kurum ödediği primleri faizsiz olarak geri veriyordu, prim ödemesi gereken kurum ise faizli olarak primleri talep ediyordu.

            Mesela, Bağ-Kur’lu olması gerektiği halde SSK’ya bildirilen birisi için SSK ödediği primlerin işçi paylarını faizsiz olarak geri veriyorken, Bağ-Kur ödemesi gereken primleri faizli olarak talep ediyordu.

            Enflasyonun yüksek olduğu ülkemizde bu durum 10 milyarları aşan zararlara ve mağduriyetlere yol açıyordu. TBMM tarafından yapılan düzenleme, buna son vermiştir.