Forum-Fazla Mesai Uygulaması- Şirket Ortağı Olan SSK Emeklisi
13 Ocak 2006
Fazla Mesai Uygulaması
Ali bey, işimiz ihracata mal hazırlamak ve sık sık mal yetiştirmek için fazla mesai yaptırmaya gereksinim duyuyoruz. İşçilerimizi işe alırken fazla mesai yapmayı kabul etmeyeni işe almıyoruz ve hizmet akdinde, fazla mesai yapmayı kabul ettiğine ilişkin bir madde ekliyoruz. Ancak yine de bazı işçilerimiz fazla mesaiye bazen gelmiyorlar. Bu konuda ne yapabiliriz? Teoman Evren
4857 Sayılı Yeni İş Kanunu’ndan sonra hazırlanan yönetmeliklerden biri olan İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği 06.04.2004 günü resmi gazetede yayımlanmıştır. 4857 Sayılı Kanun ve bahse konu yönetmeliğe göre; haftalık çalışma süresi en çok 45 saattir ve aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Haftanın iş günlerinden birinde kısmen çalışılan işyerlerinde, bu süre haftalık çalışma süresinden düşüldükten sonra, çalışılan sürenin çalışılan gün sayısına bölünmesi suretiyle günlük çalışma süreleri belirlenir ve günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz.
Ayrıca; aynı gün İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği de resmi gazetede yayımlandı. Bu yönetmeliğe göre;
“Fazla çalışma: İş Kanununda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmaları,
Fazla sürelerle çalışma: Haftalık çalışma süresinin işçi ile işveren arasında yapılan sözleşmede 45 saatin altında belirlendiği durumlarda bu çalışma süresini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalardır.
Fazla çalışmanın her saati için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen tutarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Fazla sürelerle çalışmalarda her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir. Fakat her halukarda, her bir işçinin fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz.”
Yönetmeliğin, “Fazla Çalışma Yaptırılacak İşçinin Onayı” başlıklı 9 uncu maddesine göre,
“Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırmak için işçinin yazılı onayının alınması gerekir. Zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda yapılan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için bu onay aranmaz.
Fazla çalışma ihtiyacı olan işverence bu onay her yıl başında işçilerden yazılı olarak alınır ve işçi özlük dosyasında saklanır.”
Görüldüğü üzere işçileri işe alırken Hizmet Akdinde işçi fazla mesai yapmayı kabul etmiştir gibi yazılan bir ibare sadece ilk yılı kapsamaktadır ve yukarıda da belirtildiği üzere daha sonraki her yıl işçiden fazla mesai için muvafakat alınması gerekmektedir. Konuyla ilgili aşağıda bir de Yargıtay kararı veriyorum.
Kutu… Kutu…Kutu…Kutu…Kutu…Kutu…
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
YARGITAY İLAMI
ESAS NO :2005/1438
KARAR NO :2005/32567
MAHKEMESİ :İzmir 3. İş Mahkemesi
TARİHİ :23.12.2004
NO :115-1123
DAVA :Davacı, Kıdem ve kötüniyet tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme davayı reddetmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukat tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
1. Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Davacı işçinin bizzat davalı tanıklarının ifadelerinden çalışma süresi içerisinde üç kez düşük yaptığı anlaşılmaktadır. Davacının 18.19 ve 20.11.2003 tarihlerinde fazla mesaiye kalmaması nedeniyle kendisinin uyarıldığı, son kez 30.12.2003 günü yine fazla mesaiye kalmaması nedeniyle 31.12.2003 tarihinde hizmet aktinin feshedildiği uyuşmazlık konusu değildir.
Her ne kadar fesihten üç yıl önce yapılan iş sözleşmesinde fazla mesai yapmayı kabul ettiği hükmü bulunmaktaysa da, 4837 sayılı Kanunun 41. , Fazla Çalışma ve Sürelerle Çalışma Yönetmeliğinin 9. maddesine göre yasanın 42. maddesinde düzenlenen zorunlu nedenlerle fazla çalışma halleri dışında fazla mesai yaptırılabilmesi için işçinin her yıl başında onayının alınması gerekmektedir. Somut olayda dayalı işçiden böyle bir onay alındığını kanıtlayamadığından, belirtilen tarihlerde fazla çalışmaya gelmeyen davacının akdinin işverence feshi haklı nedene dayanmamaktadır. Bu nedenle kıdemin ve ihbar isteklerinin kabulü gerekirken yazılı şekilde reddedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06.10.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.
Kutu… Kutu…Kutu…Kutu…Kutu…Kutu…
Şirket Ortağı Olan SSK Emeklisi
2001 yılında SSK’dan emekli oldum ve işyerinden aldığım kıdem tazminatı ile eşim, kızım ve ben bir şirket kurduk. Etrafımdakiler bana bu nedenle Bağ-Kur’a prim ödemem gerektiğini söylüyorlar ama ben SSK emeklisiyim ne işim var Bağ-Kur’la… Ali Tekeli
Sayın okurum, 08.09.1999 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 4447 Sayılı Kanun ile 1479 Sayılı Bağ-Kur Kanunu’na eklenen ve 22.01.2004 günü de değiştirilen Bağ-Kur’un Ek 20 nci maddesi gereğince,
“…
Diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan, 24 üncü maddenin (I) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları ayı takip eden ay başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, bu Kanunun 50 nci maddesine göre belirlenen onikinci gelir basamağının %10’u oranında sosyal güvenlik destek primi öderler. Sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekenlerden bu Kanunun yayım tarihinden önce aylık bağlananlar Kanunun yayımını, daha sonra tekrar gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ise mükellefiyetin başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorundadırlar. Bu süre içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlar ile Kurumca tespit edilemeyenlerden sosyal güvenlik destek primi, 53 üncü maddeye göre hesaplanarak tahsil edilir…” demektedir.
Bu madde gereğince, Bağ-Kur’a her ay 12 inci basamağın gelir tutarının %10’u kadar her ay sosyal güvenlik destek primi ödemeniz gerekiyor.
