2000 yılında emekli olanların aylığı artar mı

Birkaç gazetede 2000 yılında Adana’da SSK’dan emekli olan bir vatandaşın açtığı dava sonrasında emekli aylığını arttırması konu ediliyor ve binlercesi de bize soruyor, biz de mahkemeye verelim mi? Aylığımız artar mı?

Ali bey, gazetelerde Adanalı bir SSK emeklisinin Ekim 2000 yılında emekli olduğu ve SSK maaşının eksik bağlandığı bununla ilgili mahkemeye dava açarak geçmişe yönelik kendisine hak ettiği eksik maaşı ve faiz ödendiğine dair haberin 2000 yılından sonra emekli olan tüm SSK’lıları kapsayacağı söyleniyor bununla ilgili düşüncelerinizi bu kararın başka kimleri kapsayacağı konusunda sadece size güveniyorum. Bizi doğru bilgilendirir misiniz? Osman Boztepe

SSK’da Emekli Aylığının Hesabı

Esasen çok karmaşık olan emekli aylığı hesaplama sistemini olabildiğince basitleştirerek sizlere anlatmaya çalışacağım.

***1999 yılına kadar Gösterge ve Katsayı vardı

08.09.1999 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 4447 sayılı Kanunla Sosyal Sigortalar Kurumunda emekli aylığı hesaplamasında köklü değişiklikler olmuştur.

–4447 Sayılı Kanunla, aylıkların hesaplanmasında 1978 yılından beri uygulanmakta olan katsayı esasına dayalı gösterge sistemi kaldırılarak, yerine   TÜFE ve GH oranlarına göre sigortalıların güncelleştirilmiş prime esas      yıllık kazançlarının esas alınması öngörülmüş ve aylık bağlama oranının belirlenmesine ilişkin hükümler de yeniden düzenlenmiştir.

–4447 ile getirilen aylık bağlama sistemi sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2000 tarihinden sonra olanlara uygulanacağından, 31.12.1999 günü öncesinde çalışmaları bulunanların aylıklarının hesabında, eski ve yeni aylık hesaplama sisteminin birleşiminden oluşan karma bir sistem getirilmiştir.

–Bu değişiklik ile 31.12.1999 tarihine kadar geçerli olan katsayı ve gösterge sisteminden ile 01.01.2000 den itibaren kazançların güncellenmesi uygulamasına geçilmiştir ama 31.12.1999 günü öncesinde çalışmaları için eski sistem ve eski formül (olan Formül: Gösterge X Katsayı X ABO ) kullanılacaktır.

***Eski gösterge 1999 öncesine göre bulunur

31.12.1999 tarihine kadar geçerli olan sistem ile geriye doğru son 10 yılın (veya son beş yılın) kazançları bağlanacak emekli aylığında dikkate alınırken, 01.01.2000 den sonraki uygulama ile sadece son 10 veya 5 yılın ortalaması uygulamasından vazgeçilerek 2000 yılı ve sonrasındaki tüm yılların kazançlarının ortalaması dikkate alınması uygun görülmüştür. Ancak, yeni sistem tam olarak sadece 01.01.2000 den sonra işe girenler için geçerli olacak olup, 31.12.1999 tarihinden önce işe girmiş olanların emekli aylıklarının karma sistem ile belirlenmesine başlanmıştır. BU sebeple de önce göstergesi belli edilir, bunun için, 

1999,1998,1997,1996,1995,1994,1993,1992,1991,1990 yıllarının kazançlarına göre önce Üst Gösterge (Süper Emekli) Tespit Tablosu’na göre üst göstergesi bulunur.

Bulunan, gösterge yukarıdaki formüldeki gibi 31.12.1999 günü geçerli olan memur maaş katsayısı (12000) ile çarpılır.

***Eski aylık güncelleniyor

–Eski formül ile 31.12.1999 günündeki memur maaş katsayısı olan 12000 ile hesaplanan eski aylık sonraki yıllarına TÜFE ve Gelişme Hızı (GH) oranı kadar artırılacaktı ki mesela şu andaki uygulamada 31.12.1999 günündeki rakamlara göre hesaplanan aylık 8.451999 güncelleme katsayısı ile 01.01.2008 gününe sonra da 2008 ve 2009 güncelleme katsayıları ile de 2010 yılı ocak ayına taşınmaktadır.

***Güncel memur maaş katsayısı kârlı değil

Sadece 2000 yılında memur maaş katsayı artışı, yasayla gelen TÜFE + GH artış oranı fazladır, diğer yıllarda ise TÜFE + GH oranı memur maaş katsayısındaki artıştan fazladır. 2000 yılında TÜFE+GH artışı yüzde 5,9 iken, 2000 yılındaki memur maaş katsayısındaki artış ise yüzde 15 ile yüzde 31 oranlarındadır. 2001 yılında TÜFE+GH artışı yüzde 57,7 oranında iken memur maaş katsayısındaki artış oranı yüzde 52’dir. Yine şu anda 12000 memur maaş katsayısından hesaplanan aylıkların TÜFE+GH ile artış oranı yüzde 940 iken bugün geçerli olan 31.12.2009 günü geçerli olan 0,05592 memur maaş katsayısına oranı yüzde 466’dır.

 05592

***Karar yasaya uygun değil

Gazetelerde görünen Adana İş Mahkemesinden çıkan karar, 2000 yılı ekim ayında emekli olan kişinin emekli aylığı formülündeki 12000 memur maaş katsayısı yerine 15760 katsayısının kullanılmasına kararlaştırmıştır. Ancak, bu karar yasa metnine uygun değildir. Kararı aynen onayan Yargıtay’ın ilgili dairesi de bu kararından her zaman dönebilir. Bu sebeple biz de dava edelim mi diye soranlara dava etmelerini tavsiye edemem. Zira, davanın reddedilmesi riski her zaman var.