2011’de Sağlık Sistemimizi ne bekliyor 3

Stajyer öğrencilere ve çıraklara SGK sağlık yardımı Torba Kanunu bekliyor

Esasen, SGK 5510 sayılı Kanun gereğince lise ve üniversite stajyerleri ile çıraklara sağlık yardımı vermek zorundadır. Ancak, SGK’nın hukukbilmezleri kanunu hatalı yorumlayıp sağlık yardımı vermiyorlar. Şimdi de Plan Bütçe’de görüşülen Torba Kanun içine buna ilişkin hüküm koyuyorlar. Torba Kanun’da metin aynen çıkarsa çıraklar ve stajyerler ile İŞKUR meslek edindirme kursuna katılanlar da 2011 yılında sağlık yardımı alabilecekler….

***Stajyerler ve çıraklar hastalık (GSS) sigortasına tabidir

30 Eylül 2008 günü yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince, normal sigortalılardan yüzde 11 hastalık, yüzde 20 emeklilik ve yüzde 1,5 ile 7 arasında işkazası meslek hastalığı primi alınırken, meslek lisesi öğrencilerinden asgari ücretin yarısı üzerinden yüzde 4 prim alınır ve kendilerine iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası yardımları yapılırdı. Yani, stajyer öğrenciler ile çıraklar hastalandıklarında SSK sağlık yardımları verirdi.

Uygulamanın yasal dayanaklarından birisi , 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 25 inci maddesidir ve halen de yürürlüktedir. Ayrıca, madde içinde 506 sayılı Kanuna yapılan atıflar (yürürlükten kaldırılmayan hükümleri saklı kalmak kaydıyla), 01/10/2008 tarihinden itibaren 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu”nun ilgili maddelerine yapılmış sayılmaktadır.

***Stajyer ve çıraklar 4/A’lı olarak GSS’lidir

Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5 inci maddesine göre de; “…b) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır ve bu bentte sayılanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar”

denmektedir ki bu iki yasa maddesine göre gerek çırakların, gerekse lise ve üniversite stajyerlerinin okullarınca primleri ödendiği sürece SGK’dan sağlık (hastalık) yardımları alma hakkı vardır. Tıpkı geçmiş yıllarda hastalık (yüzde 11) ödenmediği halde nasıl Kanunla sağlık yardımı verilmesi gerekiyorsa şimdi de GSS (yüzde 12’5) ödenmediği halde yasal sebeplerle verilmesi gerektiği gibi…

Son olarak da 5510 sayılı Kanun’un Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulamalarında kapsamı  açıklayan 60 ıncı maddesine göre de; ”… 4 üncü maddenin birinci fıkrasının; (a) ve (c) bentleri gereğince sigortalı sayılan kişiler,…” otomatikman GSS sigortalısıdırlar ve 5510/5 gereğince de çıraklar ve stajyerlerde de bunlar arasında sayıldıklarından SGK’nın şu an yaptığı uygulama hatalıdır ve hak gaspı yapmaktadır.

SGK yazısında 5510 sayılı Kanun’un kimlere sağlık yardımı verileceğini ifade eden 60 ıncı maddesinde çıraklar ve stajyer öğrenciler lafzı geçmiyor gibi komik bir de gerekçe yazmış ama o madde de işçi, esnaf, emekli kelimesi de geçmez.

60’ıncı madde yukarıda belirtildiği üzere 4/A’lı olanlara sağlık yardımı verilmesi gerektiğini açıkça yazar, stajyer ve çıraklar da primleri ödendiği müddetçe 4/A’lıdır ve sağlık yardımı alma hakları var.

Sonuç olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu, 5510 sayılı Kanun gereğince sigortalı olmak ve adlarında okullarınca prim ödenmek durumunda olan stajyer sigortalılara sağlık yardımı vermeyeceğiz diyor ama Kanun verilecek diyordu.

***Torba Kanun’a ilave yaptılar

Kanunu hatalı yorumlayarak çırak ve stajyerlere sağlık yardımı vermeyen SGK, yaptığı öneri ile Torba Kanunu’na hüküm ilave ettiriyor ve çıraklar ve stajyerler ile İŞKUR’un meslek edinme kursuna tabi olanlara da sağlık yardımı verecek. Ayrıca, sağlık yardımı vermek için İŞKUR’dan ve okullardan ilave sağlık primi de tahsil edecek.

İşi bilen fazla ücreti geri alıyor

Sayın Tezel, Emekli Sandığı güvenceli annemi, Göztepe’de özel bir hastaneye KBB muayenesine götürdüm. Vezne görevlisi, 12 TL yasal keseneğin annemin emekli maaşından ay be ay mahsup edileceğini, muayene ücreti olarak da 40 TL ödememiz gerektiğini söylediler. Ödemeyi yaptım ve fark faturasını istedim, cevaben “ Kurum farklarına fatura veremiyoruz” cevabı aldım. Görevliye; “ Hem SUT uygulamalarına hem de Maliyeye karşı kusur işlediklerini, SUT uygulamalarında ilgili hekimlik branşına karşılık gelen miktarın azami ( Branş sözleşmeleri en çok 24 TL) %70 ine kadar alınabileceğini, kaldı ki hastanenin hangi klasta olduğunu bildiren tabelanın da herkesin görebileceği yere asılmadığını ikazen bildirerek faturamın tanzimi istedim. Uzun uğraşlardan sonra hastane yetkilileri zaten bildikleri ve hakkını aramayan vatandaştan GASP ettikleri  26 TL’yi iade ederek kendilerinin A klas basamağından %70 borçlandırma ile fatura kesildiğini ve özürlerini bildirdiler. Faturamı ve benden fazla alınan para mı da alarak hastaneden ayrıldım. Bundan sonra annemin kanunsuz tahsilattan kurtulacağını ümit ediyorum. Yardımınızı beklediğim husus şudur; Kayınvalidem de yaşlı ve kronik hastalıkları olan birisi ve  SGK ile sözleşmeli Göztepe Medikal Park hastanesinde geçmiş dönemlerde bir sürü fark paralar ödeyerek tedaviler oldu. Bu hastane ise son derece pervasız, hem 90 TL muayene farkı alıyor bir de üstüne faturayı da kesmem demiyor, tanzim edip veriyor. Ben geçmişe ait faturalardaki haksız aldıkları parayı, hastaneye yazı yazarak geriye talep edeceğim ancak, yazı dizinizdeki yazınızda bu farkların SGK tarafından artık ödenmediği ve vatandaşın mahkeme kapılarına gönderilerek, bürokrasiye teslim edileceği hususu yer almaktaydı. Eğer hastane bana GASP ettiği farkları ödemezse ve  mahkemeye gitsem, bana SGK’nın özel hastaneler ile yapmış olduğu tip sözleşmenin tam metnini vermeniz mümkün müdür? Gerekçe olarak mahkemeye bunu sunmamın, mağduriyetimi gidermede çok faydalı olacağı kanaatindeyim. Mehmet Avar

Sayın Avar, sizi gerçekten tebrik ederim. Birinci hastanede hakkınızı aramış ve fazla alınanları geri almışsınız. Diğer hastanede geçmişte ödedikleriniz için de aynısını yapabilirsiniz. Benden istediğiniz tip sözleşmeleri 2009 ve 2010 Sağlık Uygulama Tebliği’nin eklerinde bulabilirsiniz. İnternetten bulmak isterseniz bu işi harika bir şekilde yerine getiren, www.saglikaktuel.com isimli web sayfasında bulabilirsiniz. Önce SUT’ları indirin sonra da SUT eki belgeleri açın.