HABERTÜRK-Bağ-Kur’un (SGK’nın) işi hep vatandaşa tuzak

13 Nisan 2009

Bağ-Kur’un (SGK’nın) işi hep vatandaşa tuzak

Sizlere aşağıdaki iki adet Bağ-Kur (SGK) uygulaması vereceğim her ikisini de okuduğunuzda göreceksiniz ki Bağ-Kur (SGK) hangi halde vatandaşın aleyhine uygulama yaparım düşüncesi ile hareket etmektedir.

 1-Yaş büyütmesi ve emekliğe etkisi

Ali bey, 1979 yılında SSK’lı olarak işe girdim (184 gün çalıştım) ve işe girdiğimde nüfus cüzdanında yazan doğum yılım 1963 idi. Babam beni küçük yazdırdığından yaştaşlarımla askere gitmek için İzmir Asliye Hukuk Mahkemesine 1980 yılında dava açtım ve dava 03.03.1981 günü kesinleşti ve doğum yılımı 1961 olarak düzeltti. 20 aylık askerden geldikten sonra da bu kere işyeri açtım ve 27/03/1984 günü de Bağ-Kur’a kaydoldum.  O günden beri de bağımsız çalışıyorum. Daha sonra 2007 yılı Şubat ayında Bağ-Kur’a emeklilik için müracaat ettim ve kabul edilerek emekli aylığı almaya başladım ama aralık 2007 de Bağ-Kur bana bir yazı gönderip emekli aylığımı kesti, sebep olarak da yaş büyütmesi yaptığımı gösterdi. Şimdi de 2009 yılının şubat ayında yeniden emekliliğe müracaat ettim bu kere de önüme 9 milyar borç çıkardılar, borcunu ödemeden emekli etmeyiz diyorlar. Şerif Ali Aktürk

 

 Sizin emekli olduğunuz 2007 yılında geçerli olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’nun 66 ıncı maddesine göre; “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında, sigortalıların ve hak sahibi çocuklarının sigortalının bu Kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, sigortalının bu Kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra doğan çocuklarının da nüfusu kütüğüne ilk olarak yazılan doğum tarihleri esas tutulur…” kuralı geçerlidir.

 Ancak, bu kurala (lafzi yoruma) göre Bağ-Kur sizin emekli aylığınızı kesemez çünkü,  siz 1984 yılında Bağ-Kur’lu olmuşsunuz ve yaş büyütmenizi de 1981 yılında gerçekleştirmişsiniz. Maddede de “ bu Kanun..” dediği 1479 sayılı Kanundur.

 Öte yandan, sizin yaş büyütmesi yaptırdığınız 1981 yılında emeklilik şartları içinde yaş şartı olmadığından, o yıllarda 2007 yılını düşünüp erken emekli olmak için yaşını büyütmüş de olamazsınız.

 Şimdi birileri diyebilir ki tamam bu kişi 1984 yılında yaşını büyüttükten sonra Bağ-Kur’lu olmuş ama 1979 yılında SSK’lı olarak sosyal güvenlik sistemine girdiğinden, 2829 sayılı Hizmetlerin Birleştirilmesi hakkındaki Kanun gereğince sosyal güvenlik sistemine girdikten sonra yaşını büyüttüğünden (ruhi yorumla) Bağ-Kur aylığı kesmekte haklıdır diyebilir.

 O zaman bunu diyenlere ikinci konumuzla cevap vereceğim.

  2-Bağ-Kur’dan malülen emeklilik eziyeti

Ali bey, 1967 doğumluyum ve 1986 yılında SSK’lı olarak işe başladım 1300 gün SSK primi ödedikten sonra elim bir trafik kazası geçirdim ve iki bacağımı kaybettim. Bu nedenle de bana iş veren yer olmadı ben de üç tekerlekli bir araba ile çakmak gazı doldurup ekmeğimi çıkarmaya başladım ve vergi mükellefi olarak 1996 yılından beridir Bağ-Kur’luyum. Bir dostum bana malülen emekli olma hakkım olduğunu söyleyince Bağ-Kur’a dilekçe verdim bana gelen cevapta, siz Bağ-Kur sigortalısı olmadan önce kaza geçirdiğinizden malülen emekli olamazsınız diyorlar, itiraz edip 2829 sayılı Kanun gereğince sosyal güvenlik başlangıcım olan 1986 yılında SSK’lı iken sağlam olduğumu söyledim ama bu bizi ilgilendirme Kanunumuza göre Bağ-Kur’lu olmadan sakat olmamanız gerekirdi dediler. İsmi Mahfuz

1479 sayılı Kanun’un 28 inci maddesine göre,

“Madde 28 – Bu kanunun uygulanmasında çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen sigortalı malul sayılır.

Şu kadar ki, bu Kanuna tabi sigortalılığın başladığı tarihte malul sayılacak derecede hastalık veya arızası bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı, bu hastalık veya arızası nedeniyle malullük sigortası yardımlarından yararlanamaz…”.  

İşte bu madde içindeki “bu Kanuna tabi…” kelimeleri ile başlayan cümleye göre Bağ-Kur’lu olmadan önce var olan malüliyet (sakatlık-özürlülük) hali için Bağ-Kur sigortalılarını malülen emekli etmemektedir. Bu bana göre sosyal güvenliğin ruhuna aykırıdır ama maddenin lafzi yorumuna uygundur.

 Bağ-Kur’un (SGK’nın) kriteri vatandaşa eziyet

Yukarıda her iki uygulamayı gördünüz, her ikisinde de madde içindeki yazılı kural 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’na tabi olmadan önceki duruma göre uygulama yapılacağından bahsediliyor.

İlk olayımızda kişi SSK’lı olduktan sonra ama Bağ-Kur’lu olmadan evvel yaşını büyüttüğünden Bağ-Kur kendisinin emekli aylığını kesemez, kesmemelidir. Olay yargıya intikal ettiğinde mahkemeler ve özellikle de Yargıtay gerekli cevabı verecektir diye umut ediyorum.

Öte yandan, ikinci olayımızda kişi SSK’lı olmadan evvel sağlam ama Bağ-Kur’lu olmadan evvel malüldür bu durumda lafzi yoruma göre malülen emekli edilmesi Bağ-Kur açısından sorundur ama bunun da sosyal güvenliğin ruhuna uygun olmadığı hemen herkesin vicdanını sızlattığı da ortadadır.

Fakat en ilginç yanı, Bağ-Kur her ikisinde de her zamanki kuralını ortaya koymuş vatandaşın işini görmek yerine eziyet etmek asıldır diyerek uygulama yapmasıdır.

 

Ne Zaman Emekli Olacaklar?

Suat Kızılkaya-Malülen emeklilik ile özürlü emekliliği ayrı şeylerdir birbirleriyle alakası yoktur. 1980 yılı doğum tarihiniz, 1998 yılı sigorta başlangıcınız ve var olan yüzde 40’lık raporun ile SSK’dan 18 yıl ve 4080 günle ile emekli olacaksınız ki bu da 2016 yılına tekabül eder.

 

Turan Almas-G.Antep-01.01.1968 doğum tarihiniz, 27.09.1992 işe girişinizle 53 yaşında en az 5600 günle SSK’dan emekli olursunuz bu arada askerliğinizi 1992’den evvel yapmışsanız borçlanırsanız 52 yaşında en az 5525 günle olursunuz.

 

Sevgi Güneş-İst.-19.05.1980 doğumunuz, 17.11.2003 sigortalı işe girişinizle normal şartlarda 58 yaşında en az 7000 günle emekli olabileceğiniz gibi 4500 günle 60 yaşında da emekli olabilirsiniz. Ancak, halen devam ettiğiniz isteğe bağlı Bağ-Kur’a devam ederseniz  bu kere 58 yaşında 9000 günle veya 5400 günle 60 yaşında emekli olursunuz. SSK’dan emekli olabilmek için son 3,5 yılı bir işyerinde çalışarak prim ödemeniz yeter.

 

Dilara Egeli-Gebze-05.05.1969 doğum tarihiniz, 01.07.1987 işe girişinizle SSK’dan 44 yaşında en az 5225 günle emekli olursunuz. Ancak dikkat edin, son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödeme gün sayınızın içinde Bağ-Kur (veya isteğe bağlı Bağ-Kur) prim ödeme gününüzü 1260 günden az olması gerekir. Bu nedenle de 1 Ekim 2008 sonrasında isteğe bağlı da 540 günü sakın tamamlamayın.

 

Şükran Payaslı-İst.-22.07.1962 doğum tarihiniz, 30.06.1989 Bağ-Kur başlangıcınız ve aralıklarla 3070 günlük prim ödemenizden sonra 01.12.2006 günü başladığınız SSK sigortasında en az 1260 gün prim ödemek ve Bağ-Kur ile birlikte de en az 5375 günü tamamlamak şartıyla emekli olursunuz. SSK emeklisi olan eşiniz veya siz hanginiz erken vefat ederseniz geride kalan her iki aylığı da alır bunun için evlenmemek yeterlidir ve kadın erkek ayrımı yoktur. 1990 ve 1999 yıllarında gerçekleştirdiğiniz doğumları SGK genelgesi gereğince borçlanma hakkınız yok. SSK’dan emekli olmak sizin için daha erken ve daha avantajlıdır.