HABERTÜRK-BREZİLYA’da Her işyeri sendikalı olmak zorunda

5 Şubat 2010

Her işyeri sendikalı olmak zorunda

 

Yanlış duymadınız her işçi değil ama her işyeri bir işveren sendikasına üye olmak zorunda. Çok da güzel bir sistem kurmuşlar, her işveren sendikası da o işkolunda yetkili bir işçi sendikası ile sözleşme yapmak zorunda…

 

 

***İşçiler değil ama işverenler sendikalı olmak zorunda

Her işçi sendikalı olmak ve sendikaya üye olmak zorunda değil ama her işçi çalıştıran  işyeri bulunduğu işkolunda bir işveren sendikasına üye olmak zorunda, her işveren sendikası da bir işçi sendikası ile mutlaka toplu iş sözleşmesi yapmak zorunda. Yapılan toplu iş sözleşmesi de bütün sektöre uygulanıyor. Yani bizde ara sıra yapılan TEŞMİL gibi ama öyle işverenler höt deyince hükümetleri geri adım atmadığı teşmiller gibi. Hatırlayacaksınız  geçen yıl bankacılık sektörü için Akparti Hükümeti Teşmil kararı almış ama sonra İMF’den ve bankalardan gelen tehditler sonrasında bir ay geçmeden Teşmili geri çekmişti. İşte Brezilya’da öyle değil. Her sektörde mutlaka ülke çapında uygulanan bir TİS (Toplu İş Sözleşmesi) var.

Mesela, özel okullar Özel Okul Sahipleri Sendikasına üye olmak zorunda, Özel Okul Sahipleri Sendikası’da o işkolunda kurulu olan öğretmenler sendikası ile sözleşme yapmak zorunda.

 

 

Hastaneler bedava ilaçlar cepten

 

Brezilya’da devlet-kamu hastaneleri  bedava ama devlet veya sosyal güvenlik kurumu ilaç parasını ödemiyor, fakirler hariç herkes cebinden para ödeyerek ilaç alıyor. Bu arada eczaneler de üç büyük dünya devi eczane zinciri iş yapıyor…

 

 

 

***Kamu Hastaneleri bedava

Brezilya halkına tüm kamu hastaneleri bedava, herhangi bir ücret ödemeden dileyen dilediği zaman kamu hastanelerine gidebiliyor. Bu arada çok sayıda özel hastane de var. Ülkenin gelir dağılımında bazı gruplar için uçurumlar olduğu için nüfusun yüzde 10 kadarını oluşturan geniş zengin aileler özel sağlık sigortası yaptırdıkları gibi genelde de özel hastanelere rağbet ediyorlar.

Ancak, hastanelerde muayene olduktan sonra bizdeki gibi Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmesi olan bir eczaneye gidip ilaçlarınızı bedava veya bir miktar katkı payı vererek alamıyorsunuz. Bütün ilaçları cebinizden karşılamak zorundasınız.

Bu arada gelir durumu çok düşük olup da ilaçlarını kendi paraları ile alamayacak durumda olanlar için ise bizdeki gibi Yeşil Kart benzeri bir uygulama var. İlaçlarını devlet alıyor.

 

***Zincir eczaneler var

Brezilya’da her önüne gelen eczane açamıyor. Eczane açmak için önce eczacı olmak gerekiyor ama ülke çağında üç büyük dünya devi eczane zinciri var. Eczacılık Fakültesini bitirdikten sonra ya gidip kendiniz bir eczane açabilirsiniz veyahutta eczane zincirlerinin birine eczacı olarak işe başlayabilirsiniz. Kendiniz eczane açarsanız alacağınız ilaçların miktarı fazla olmayacağı için zincir eczanelerin dev alımları ve büyük fiyat indirimleri karşısında rekabet etmeniz biraz güç olabilir.

 

***Yabancıların iş kurması da çalışması zor

Brezilya, Brezilya’lılarındır genel kuralı ile hareket ediyorlar. Yabancıların iş kurması da işçi olarak çalışması da zorlu kurallara bağlanmış. Ülke bizdeki gibi her gelene hadi iş kur veya hadi çalışma izni vereyim demiyor. Öncelikle 2 yıl boyunca hiçbir yabancının Brezilya işyerlerinde çalışmasına veya iş kurmasına izin vermiyorlar. Fakat, nakit 50 bin doları Brezilya Bankalarına kote ederseniz, çalışma izni veya oturma iznini hemen alabiliyorsunuz. Yabancıların işyeri açması ise daha da zorlaştırılmış, öyle yabancı sermaye gelsin de nasıl gelirse gelsin demiyorlar.

Mesela, bizim Türk Hava Yollarının Brezilya temsilciliğine izin vermedikleri için halen Brezilya’daki Türk Hava Yolları şubemiz hiç alakamız olmayan bir Brezilya’lı üzerine açılmış durumda.

 

***Seks turizmi istemiyorlar

Türkiye’den bakıldığında Brezilya samba ve futbol ülkesi olarak görüldüğü gibi bazıları için sabahtan akşama kadar caddelerinde seks turizmi yapılan, sambacı kızların dolaştığı ülke olarak görülebilir. Ancak durum hiç de öyle değil. Özellikle, önümüzdeki Dünya Kupası ve Olimpiyatları ev sahipliğini yapmasına karar verilen Brezilya’da seks turizmi merkezi olan bir çok mekan kapatılmış ve dağıtılmış. Seks olgusu İstanbul’dan çok fazla olmadığı gibi yer altına indiği için yabancılar için güvenli de değil.

Kadınları da öyle ince belli 90-60-90 değil geneli 80-90-120 gibi…

 

Dünyaca ünlü ve kilometrelerce uzunluktaki Copa Cabana plajları var ama denize girmek ayrı dert, çıkmak ise başka dert. Koca plajda en çok deniz içinde yüzen poşetlerden, pisliklerden denize kafanızı bile sokamıyorsunuz. Hatta poşetlerden başka bol sayıda prezervatifin de deniz üzerinde yüzdüğünü görmek sıradan bile değil.

 

***Rio Karnavalı ise sadece gösteriden ibaret ve iyi para kazanıyorlar. Rio’da bir gecekondu mahallesinin kenarında 700-800 metrelik bir gösteri alanı-caddesi var ve etrafında da dev tribünler yapmışlar. Yaklaşık 21 Samba okulu bu 800 metrelik alandan tıpkı bizdeki Cumhuriyet Bayramında okulların sırayla tören alanından geçmesi gibi oynayarak geçiyorlar. Birinci gelen ve dereceye giren Samba okullarına para veriyorlar ama en kötü tribünün  bile ücreti 100 dolardan başlıyor. 

 

***Etler bedava ekmekler ucuz

Brezilya, dünyanın en büyük et ve şeker üreticisi ve ihracatçısı. Etin kilosu sadece 3 lira, yanlış duymadınız bir promosyon anında koca bir dana butu 30-40 liraya almanız işten bile değil. Bu arada FOGO DE CHAO isimli et lokantası zincirleri var ki hayatımda yediğim en lezzetli etlerdi, hiç bu kadar çok et yememiştim. Büyük baş hayvanların çeşit çeşit yerlerinde etler çeşitli şekillerde ızgara edilmiş vaziyette devamlı surette etrafınızda 10’larca garson tarafından dolaştırılıyor. Tabağınızın yanına da bir tarafı kırmızı bir tarafı yeşil kart veriyorlar. Kartınız yeşilde ise her garson tabağınıza et koyuyor ta ki kartı kırmızıya çevirene dek bu işlem saatlerce devam edebiliyor.

Ekmek ise kilo ile satılıyor, ufacık birer lokmalık ekmekleri var ve marketten dilediğiniz kadar aldıktan sonra tarttırıp öyle kasaya gidiyorsunuz ama yine hayatımda hiç bu kadar lezzetli ekmek yememiştim diyebilirim.

 

***Honda hariç her çeşit otomobil üretiliyor

Ülkede Honda hariç olmak üzere, bilinen tüm markaların otomobil üretimleri var. Hatta halk arasın da bilinen adıyla Kaplumbağa Wolksvagen’ler ve eski tip Minibüsleri Brezilya’da hala üretilmeye devam edildiği gibi Brezilya’nın en pahalı otomobilleri. Öte yandan unutmadan hemen ekleyeyim, dünyada yolcu uçağı üreten üç ülkeden birisi de Brezilya ve sanırım yakında uçaklarını burada görürüz. Çünkü, Sanayi ve Ticaret Bakanımız Nihat Ergün, uçak fabrikasında incelemelerde bulundu ve uçakları da çok beğendi.

 

***Seçimleri elektronik

Resmi dili Portekizce olan Brezilya’da başkan, milletvekilleri, senatörler, valiler, belediye başkanları, eyalet ve şehir meclisleri üyeleri dört senede bir yapılan seçimlerle belirlenir. 110 milyon seçmenin katıldığı 2002 yılı seçimlerinde tüm bölgelerde elektronik seçim sandıkları kullanılmış ve başarılı sonuçlar elde etmişler.

1 milyonun üzerinde nüfuslu on üç şehri olan Brezilya’nın en büyük şehirleri São Paulo (10 milyon) ve Rio de Janeiro’dur (5,6 milyon) ve ülke içinde söylendiğine göre Sao Paulo’lular çalışır, Rio’lular da yer, içer, gezermiş. Buna ben de şahit oldum, Paulo’lu da her yerde fabrika varken, Rio sadece eğlence merkezli.