HABERTÜRK-Evde bakım parası için komşunuz da başvurabilir

21 Nisan 2009

Evde bakım parası

Ben, 23/04/1969 doğumluyum ve 1/05/1994 günü sigortalı oldum. 286 gün SSK günüm var. 01.01.1999 gününden bu yana Bağ-Kur’luyum, ne zaman emekli olurum? Bağ-Kur’dan veya SSK’dan ve hangisinden emekli olursam emekli maaşım yüksek olur.

Ayrıca, babam 2004’de alkolik sirozdan karaciğer nakli oldu. Annemi 2005’de kaybettik. Babam hem annemin SSK’sından hem de kendi Bağ-Kur emekli maaşını alıyor  ama ömür boyu ilaç kullanmak zorunda. Devlet bunun için bakım parası veriyormuş, babam bundan yararlanabilir mi ve ne kadar alabilir? Üzerine kayıtlı mal varlığı yok ve yararlanabilirse geriye dönük de alabilir miyiz? Fatih Hakan Afşar

 

 Sayın okurum, verdiğiniz bilgilere göre Bağ-Kur’a devam ederseniz 57 yaşında en az 9000 günle tam aylık alabileceğiniz gibi 58 yaşında en az 5400 günle kısmi aylık da alabilirsiniz. Bundan sonra SSK’lı olur ve olduktan sonra en az 1260 gün SSK primi öderseniz bu kere 54 yaşında en az 5675 günle tam aylık alabileceğiniz gibi 58 yaşında en az 3600 günle kısmi aylık da alabilirsiniz. Genelde her zaman SSK aylığı Bağ-Kura göre fazladır.

Babanızın durumuna gelince, babanız evde bir başkasının bakımına muhtaç durumda ise size evde bakım parası başvuru yapın diyebilirim.

 1.02.2007 günü TBMM’de kabul edilen 5579 Sayılı Kanun’la ülkemiz sosyal yardım sistemine yeni hak daha getirildi. Buna “Evde Bakım Parası” diyebiliriz. Bui kanuna göre, her ne ad al­tın­da olur­sa ol­sun her tür­lü ge­lir­le­ri top­la­mı esas alın­mak su­re­tiy­le; ken­di­le­ri­ne ait ve­ya bak­mak­la yü­küm­lü oldu­ğu bi­rey sa­yı­sı­na gö­re ken­di­le­ri­ne düşen or­ta­la­ma ay­lık ge­lir tu­ta­rı bir ay­lık net as­ga­ri ücret tu­ta­rı­nın üçte ikisinden da­ha az olan bakı­ma muh­taç özür­lü­le­re, res­mi ve­ya özel ba­kım mer­kez­le­rin­de yada ika­met­gah­la­rın­da bakım hiz­me­ti ve­ril­me­si devletçe sağlanacaktır.

Bu Kanun’un hemen ardından 23.10.2007 günü Resmi Gazetede “BAKIMA MUHTAÇ ÖZÜRLÜLERİN TESBİTİ VE BAKIM HİZMETİ ESASLARININ  BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK” yayınlandı. Yönetmeliğe göre;

 

Özürlülük sınıflandırmasına göre ağır özürlü olduğu belgelendirilenlerden; günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olduğu, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğu bakım raporu ile tespit edilenler bakıma muhtaç özürlü sayılmaktadır…

 

Babanız da yukarıdaki sayılanlara giriyorsa yani birisinin ona bakması gerekiyorsa bu tür bir raporu tam teşekküllü bir hastaneden alabilirsiniz.

 

Evde bakım parası için sadece vatandaşlar değil, valiler-kaymakamlar, sağlık kuruluşları, köy muhtarları, genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları, çevrelerinde bulunan bakıma muhtaç özürlüleri bakım hizmetlerinden yararlandırılması amacıyla il/ilçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine bildirebilirler.  Veyahutta  diğer kamu kurum ve kuruluşları, vatandaşlar, özürlülerin kendileri veya akrabaları da bildirimde bulunabilirler.

Özürlünün bildirimini müteakiben özürlü veya talep edilen hizmetler hakkında bildirimde bulunan kişi ile Sosyal Hizmetler il/ilçe müdürlüklerinde ön görüşme yapılır. Bakıma muhtaç özürlünün bakım hizmeti talebi doğrultusunda Bakım Hizmetleri Talep Formu düzenlenir.

İstenecek belgeler ise şunlardır
Bakıma muhtaç özürlünün başvurusunda, bakıma muhtaç özürlüden, ailesinden veya yasal temsilcisinden aşağıdaki belgeler istenir.
a) Vukuatlı nüfus kayıt örneği,
b) İkametgâh belgesi,
c) Özürlü sağlık kurulu raporu,
ç) Yatılı ve sürekli bakımı için resmi veya özel bakım merkezine yerleştirilecek olan; 18 yaşını tamamlamamış bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı; 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı.”
d) Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve taahhüdü ile beyanın içeriğine dair belgeler,
e) İki adet vesikalık fotoğraf,
f) Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti,
g) Özürlünün vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı,
ğ) Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı,

Yukarıdaki (ç), (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde belirtilen belgeler, bakım raporunun hazırlanmasından sonra da verilebilir.

İnceleme ve tespitten sonra ödeme veya bakım yapılır

İl veya ilçe sosyal hizmetler müdürlüğüne bildirimi yapılan ve belgeleri tamamlanan özürlü ve ailesi hakkında, bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, özürlüyü ve ailesini ikametgâhında, ikametgâh adresinde yaşamıyorlar ise fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek, bakım raporunu hazırlar.

 

Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, özürlüye ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre özürlüye düşen gelir ile özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumu tespit edilerek özürlünün hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılır, varsa kanaat ve teklif belirtilir. Ayrıca gözlemlenen yaşam standardı ile beyan edilen gelir arasında farklılık görülmesi hâlinde, gelire ilişkin ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımında belirtilen tüm bireylerin gelirleri, toplam gelire dâhil edilir.

 

Bakım ücretleri
Bakıma muhtaç özürlülere verilecek bakım hizmeti karşılığında ödenecek ücret tutarları aşağıdaki gibidir.
a) Yatılı bakım merkezlerinden, günde yirmidört saat süreyle bakım hizmeti alan bakıma muhtaç özürlüler için iki aylık net asgari ücret tutarında,
b) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde sekiz saat süreyle tam gün hizmet alan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücret tutarında,
c) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde dört saat süreyle yarım gün bakım hizmeti alan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücretin yarısı tutarında,
ç) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 11 Md) Gündüzlü veya yatılı bakım merkezlerinde istihdam edilen bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç özürlünün ikametgâhında günde üç saat süreyle hizmet alan bakıma muhtaç özürlüler için bakım merkezine bir aylık net asgari ücret tutarında,
d) Akrabaları tarafından günde yirmidört saat süreyle bakılan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücret tutarında,
ödeme yapılır.

 

 Ne Zaman Emekli Olacaklar?

 

 

İsmail Özcan-Bolu-01.09.1996 sigorta girişinizden sonra 07.10.1997 günü başladığınız Bağ-Kur’a devam ederseniz, 19.11.1964 başlangıcınızla 56 yaşında en az 9000 günle Bağ-Kur’dan emekli olursunuz. En az 15 yıl prim öderseniz de 58 yaşında emekli olursunuz.

 

Gökhan Dabakoğlu-30.05.1963 doğum tarihiniz, 01.05.1982 sigorta girişiniz ve var olan 3222 gününüzü 3600 güne çıkarırsanız 58 yaşında emekli olabileceğiniz gibi 5075 güne tamamlarsanız yaşa bağlı olmadan hemen emekli olursunuz.

 

Apti Cambaz-Çanakkale-23.10.1952 doğumunuz, 01.02.1990 SSK başlangıcınız ve var olan 5600 günle 57 yaşında yani 23.10.2009 günü emekli olacaksınız.

 

Günay Çilli-K.Çekmece-Hanımefendi, 1985 yılından bugüne kadar 3600 gün Bağ-Kur primi ile emekli olabilmeniz için bunu 5400 güne (15 tam yıla) çıkarmanız gerekir. Bağ-Kur’dan 5400 günden azı ile emekli olma şansınız yok. Fakat bundan sonra 1260 gün (3,5 yıl) SSK’lı olarak bir işyerinde çalışırsanız 1260 günü tamamladığınız an SSK’dan emekli olursunuz.

 

Muharrem Mutlu-01.09.1948 doğumlu eşiniz hanımefendi, 01.07.1969 sigorta başlangıcı ile 3600 günü tamamlayınca emekli olur ama 1 Ekim 2008 gününden sonra ödediğiniz isteğe bağlılar Bağ-Kur’a sayılıyor. Bu nedenle 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı da en fazla 1230 gün kalın ve hemen çıkın. Doğum borçlanması için sigortalı çalışırken doğumun gerçekleşmesi veya işten çıktıktan sonraki 300 günün içinde doğumun gerçekleşmesi şarttır.