HABERTÜRK–Genel Sağlık Sigortası ile Sağlık Yardımı haklarınızı biliyor musunuz? (1)
27 Temmuz 2009
Genel Sağlık Sigortası ile Sağlık Yardımı haklarınızı biliyor musunuz? (1)
Ülkemizde 1 Ekim 2008 günü kısa adı GSS olan Genel Sağlık Sigortası uygulanmaya başlandı. Genel sağlık sigortası sistemi gereğince ülkede yaşayanların tümünün GSS sigortalısı olması sağlanması ile vatandaşların tümünün eşit sağlık hizmeti alması amaçlanmıştır. Ancak gelinen noktada bu amaca ulaşılamamıştır…
Şu an da kamu görevlileri, milletvekilleri, askerler GSS kapsamı dışındadırlar sadece SSK ve Bağ-Kur’lular ile tüm emekliler GSS kapsamındadırlar.
Kimler GSS’li oldu? Kimler GSS dışında?
Genel Sağlık Sigortası sistemi tıpkı Özel Sağlık Sigortaları sistemine benzemektedir ama aralarından önemli bir fark vardır. Özel Sağlık Sigortalarına giriş kişinin isteğine bağlı iken GSS’ye giriş Kanun’da yazılı olanlar için zorunludur. Bu arada bu zorunluluktan sürekli veya belli bir süre ile muaf tutulan kesimler de vardır.
***Milletvekilleri GSS kapsamı dışında…
GSS ile hemen hemen bütün T.C. vatandaşları GSS’li olacağı gibi ülkemizde 1 yıl veya daha fazla ikamet eden yabancı ülke vatandaşları da ilk yılın tamamlandığı andan itibaren GSS’li olacaktır. Nüfusun tamamı GSS’li olacak diyoruz ama bazı gruplar istisnai olarak GSS kapsamı dışındadırlar. Bunlar;
§Milletvekilleri,
§Ülkemizde 1 yıldan daha az süreli kalan yabancılar yani turistler,
§Olağanüstü hal bölgesindeki güvenlik ve MİT mensupları,
tamamen GSS dışındadırlar.
Turistler hariç milletvekillerinin (eski vekiller dahil) ve eş-çocuklarının sağlık giderleri genel bütçeden ödenecektir.
***Şimdilik kapsam dışında olanlar
Ülke nüfusun tamamı GSS’li olacak ama bazı kesimler GSS’ye ileriki yıllarda dahil edilecektir.
Aslında yasal olarak GSS kapsamı içinde olan ama geçici süre ile GSS dışında tutulan kesimlerde aşağıdaki gibidir…
-Memurlar,
-Askerler,
– YÖK’e bağlı çalışanlar,
-Yeşil kartlı fakirler,
-Özel banka ve Borsa sandıklarına bağlı çalışanlar,
Yukarıda sayılan kesimlerden, kamu görevlileri için 5510 sayılı Kanun’un geçici 12 inci maddesi ile 3 yıl içinde GSS kapsamına alınacak dendiği gibi 506 sayılı Kanun’un geçici 20 inci maddesine göre kurulmuş olan özel banka-borsa sandıklarının iştirakçileri ile emeklileri ise sandıkları SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu’na) devredilince GSS’li olacaklardır.
***Kimler prim ödemeden GSS’li olacak?
5510 sayılı Kanun gereğince,
**Tüm emekliler ve yakınları yani emeklinin eşi, okumuyorsa 18 yaşına okuyorsa 25 yaşına kadar bakmakla yükümlü olduğu çocukları,
**Yeşil kartlılar,
**Kamu görevlileri yani memurlar, askerler, YÖK mensupları,
**Milletvekilleri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler,
hariç olmak üzere herkes GSS primi ödeyecek. GSS primi çalışanlar için daha doğrusu eski SSK’lı yeni 4/A’lı, eski Bağ-Kur’lu yeni 4/B’liler için kazançların yüzde 12,5’u kadardır. Bunlar dışında kalan çalışmayanlardan ise alınacak prim oranı kazançlarına göre yüzde 12 olacaktır yani;
1-Çalışanlardan işyerlerinden aldıkları brüt ücrete göre alınacak yüzde 12,5 oranındaki GSS primi
2-İsteğe bağlılar ile çalışmayanlardan gelirlerine göre yüzde 12 oranındaki GSS primi, alınarak sağlık yardımı verilecektir.
İşsizler ve fakirler de GSS primi ödeyecekler
5510 sayılı Kanun gereğince; “Harcamaları, taşınır ve taşınmaz malları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar,” ( Bu aile; aynı hane içerisinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük ana ve büyük babadan oluşur.) prim ödemeyecek şimdilik bunlara Yeşil Kart verilecek olup ileriki yıllarda bunların primlerini devlet ödeyecek ve kendileri de GSS’li olacaklardır. Mefhumu muhalifinden (tersinden) gidersek aylık gelirleri asgari ücretin üçte birinden (231 liradan) çok olanlar SGK’ya GSS primi ödeyeceklerdir.
Yine 5510 sayılı Kanun’un geçici 12 inci maddesine göre ödenecek prim hesabı aşağıdaki şekildedir.
GSS gereğince de birlikte ikamet ettiğiniz ailenizin gelir durumuna göre daha doğrusu ailenin kişi başına düşen gelir durumuna göre ya prim ödeyerek GSS’li veya prim ödemeden yeşil kartlı olacaksınız.
Bunun için öncelikle bulunduğunuz daha doğrusu ikamete dayalı nüfus kayıt sisteminde kayıtlı olduğunuz ilçedeki Kaymakamlık yeşil kart bürosuna gidip, yeşil kart isteyeceksiniz.
Kaymakamlık Yeşil Kart Bürosu, ikameye dayalı nüfus kayıt sistemi gereğince kimlerle birlikte oturduğunuza bakacak ve gelirlerinizi belirleyip kişi başına bölecek…
***Gelir Testi Sonucuna Göre;
-Birlikte ikamet ettiğiniz ailenin geliri ve aile bireyi sayısına göre kişi başına düşen aylık gelir tutarı,
***231 liradan az ise yeşil kart alırsınız,
***231 ile 693 arasında ise ayda 27,72 lira,
***693 ile 1386 arasında ise ayda 83,16 lira,
***1386 liradan çoksa ayda 167 lira,
GSS (Genel Sağlık Sigortası) primi ödeyerek sağlık hizmeti alacaksınız. GSS primi ödeyerek sağlık yardımı alırken, devlet hastaneleri, üniversite hastaneleri ve SGK ile sözleşmesi özel hastanelere gidebilirsiniz.
Cahit Tatar-Şırnak-15.09.1998 günü Emekli Sandığı’ndan emekli olmuşsunuz. Bağ-Kur’a 7 yıl prim ödedim bunları geri alabilir miyim diye soruyorsunuz. Eğer, 7 yıllık Bağ-Kur süreniz 1998 yılından evvel ise 7 yılı Emekli Sandığı hizmetinize ilave ettirip şu an aldığınız aylığı arttırabilirsiniz. Yedi yıl 1998’den sonra ise emekli olarak Bağ-Kur’a sadece SGDP (sosyal güvenlik destek primi) ödemeliydiniz ve bu SGDP’leri geri alma veya emekli aylığına dahil ettirme hakkınız olmaz. Siz SGDP yerine normal Bağ-Kur primi ödemişseniz SGDP ile normal Bağ-Kur primleri arasındaki farkı alabilirsiniz.
Adnan Hafızoğlu-Acıpayam-01.01.1964 doğu tarihiniz, 01.06.1988 SSK işe girişiniz sonrasında 1996 yılında Hollanda’ya gidip sigortalı olmuşsunuz. Sonrasında da 2000 yılında Türkiye’ye dönüp, 2001 yılında işyeri açmışsınız. Buna göre Bağ-Kur’a devam ederseniz, daha önceki (yazmadığınız) SSK günleriniz ve borçlanıp öderseniz Hollanda günleri dahil en az 9000 gün sayısı ile Bağ-Kur’dan emekli olursunuz. Bağ-Kur emeklilik yaşınızı hesaplayamadım zira SSK prim ödeme günlerinizi yazmadığınız gibi sigorta-Bağ-Kur sicil numaralarınızı da yazmamışsınız. Bundan sonra SSK’ya geçer ve geçtikten sonra en az 1260 gün SSK primi öderseniz 51 yaşında en az 5450 günle SSK’dan emekli olursunuz. Yurtdışı kısmi emekli aylığı hakkınız da var ama detayları vermediğiniz o da hesaplanamadı.
Alper Yavuz-İst.-Bir şirkette işe girip devamlı çalıştığınız halde haziran 2009 ayında kendiniz işten çıktığınız halde 31.12.2008 gününe kadar ki kıdemi verdilerse önceki şirketin süresini vermişler. Normal şartlarda kendi işten çıkanın kıdem tazminatı ödenmez ama sizi 31.12.2008 günü diğer şirketten çıkarıp yeni kurdukları şirkete geçirdikleri için sadece eski şirket kıdemini ödemişler. Yasadışılık yok.