HABERTÜRK-Günsüz işe giriş dava gerektirir
17 Kasım 2011
Günsüz işe giriş dava gerektirir
2004 öncesi yıllarda işveren, işçisi için işe giriş bildirgesi verir, her ay kaç kişi çalıştırdığını ve kaç para ödediğini SSK’ya bildirip primleri öder, sonra da her 3 veya 4 ayda bir dönem bordrosu ile primleri kimler için ödediğini listelerdi. Bordo vermemenin cezası olmadığından çoğu kez işverenler primleri öder ama bordro vermezdi.
Merhaba Ali Bey, yazılarınızı takip etmeye çalışıyorum. Gerçekten çok faydalı bilgiler veriyorsunuz. Bunun için ayrıca teşekkür ederim. Benim yakın bir aile dostumun bir sorunu var. Onu size aktarmak istiyorum.
– 1980 İlk işe giriş yapılmış ancak prim yatıp yatmadığını bilmiyorum.
– 1980 – 1988 yıllar arası hiç prim yatmamış.
– 1988’de bir kaç ay prim yatmış SSK’ya.
– 1990 – 1997 yıllar arası Bağ-Kura prim yatırılmış.
– 1997 – 2007 yıllar için 6111 sayılı kanuna göre borçlandırılmış ancak borç ödenmemiş.
– 1997 – bu güne kadar SSK’ya prim yatıyor.
Bu kişinin 1980 yılında ilk işe girişi yapıldığı halde 8 sene boyunca prim yatmadığı için ilk işe girişini 1988 olarak hesaplanıyormuş SGK tarafından. Bu durum ne kadar doğrudur? Uygulama tam olarak nasıl yapılıyor. Nurettin Albayrak
Sayın okurum, yakınınızın 1980 yılında işe girişi var ama SSK hizmet cetvelinde gün ve kazanç görünmüyorsa buna “günsüz işe giriş” adı verilir. Bu durumun iki sebebi olabilir ya işvereniniz o tarihlerde var olan Aylık Sigorta Prim Bildirgesi ve Dört Aylık Sigorta Dönem Bordrosunu verdi ama her iki belge arasında mutabakatsızlık var olduğundan SSK işleme almadı veya çalışma gün ve kazançlarınızı gösteren Dört Aylık Sigorta Dönem Bordrosu verilmedi. Eğer, birinci alternatifteki gibi mutabakatsızlık var ise ilk işe giriş bildirgesi verilen SSK Sigorta Müdürlüğü’nün arşivinde değil, mutabakatsız dönem bordroları, eski adıyla bordro kontrol servisinin bir köşesinde bekliyordur ve siz bu servisten araştırtıp sonuca gidebilirseniz mahkemeye gerek yok.
Eğer bu yoldan sonuca ulaşamazsanız iki seçeneğiniz var. Ya hemen ilk işe giriş gününüz için hem SSK’yı (istiyorsanız hem de işvereninizi) iş mahkemesinde dava edip bir günlük hizmet tespit davası açacaksınız. Dava açmazsanız bu kere 1988 yılı başlangıç kabul edilir.
Karşılaştığınız durum sizin gibi pek çok insanın başına gelen bir olay olduğu için konuyu biraz açacağım.
Bir işveren, işçi aldığı zamandan sonra olmak kaydıyla (o zamanki kanunlar gereğince) 1 ay içinde SSK’ya işe giriş bildirgesi ile bildirmek zorundaydı ve her ay aylık sigorta prim bildirgesi ve her üç ayda bir (o zamanlar) üç aylık dönem bordrosu ile SSK’ya çalışanını bildirmek zorundaydı, ama 1993 yılına gelinceye kadar bu belgelerin verilmemesinin (özellikle sizin işinizi bozan dönem bordrosunun) cezası ya hiç yoktu ya da çok düşüktü. Bu nedenle de işverenler bir işçisi emekli oluncaya kadar SSK’ya dönem bordrosu vermezdi.
Ancak, burada SSK’nın da hatası var; işe girişi bildirilen (ki o zamanlar çalıştıktan sonra bildiriliyordu) sigortalının dönem bordrolarının SSK’ya verilip, verilmediğini araştırması gerekir ve eksiklik varsa kendi kanunu (506 Sayılı Kanun, 78-79’uncu maddeler) gereğince işverenden istemesi ve işverenin de vermemesi halinde resen (kendisi) düzenlemesi gerekirdi.
Yani, işveren işe giriş bildirgesi veriyor, ama dönem bordrosunda gün ve kazanç bildirmediği için SSK bu işe girişi geçerli saymıyor. Aslında 506 Sayılı Kanun’un 79. maddesi gereğince en azında işe giriş günü için işverenden gün ve kazanç bildiren dönem bordrosu istemeli, işveren vermezse resen düzenlemeli. İşverenin ve SSK’nın görevlerini yapmamalarının vebali çalışanlara çektiriliyor.
YARGITAY’IN GÖRÜŞÜ
Ne var ki Yargıtay bu konuda SSK gibi düşünmüyor ve işe giriş bildirgesinin verildiği günü sigortalılık süresinin başlangıcı saydığı gibi, işe giriş bildirgesinin verilmiş olması nedeniyle en az bir günlük çalışmanın var olduğunu kabul etmeye devam etmektedir. (Yarg.10. Huk. Dai. 5259/5152, 20.06.1995)
ZAMANAŞIMI SÜRESİ
Genel olarak, 506 Sayılı Kanun’un 79’uncu maddesine göre açılacak olan “Bir Günlük Hizmet Tespit Davası” işinizden ayrıldığınızı yılı takip eden yılbaşından itibaren beş yıl içinde açılmalıdır. Beş yıl geçtikten sonra açılacak davalar, hak düşürücü süre geçtiği için hemen reddedilmelidir. Ancak, yine Yargıtay bu konuda siz sigortalılardan yana tavır koymuş ve işe giriş bildirgesi verilmiş, ama dönem bordrosu verilmemiş olaylarda bu beş yıllık zamanaşımı süresinin geçerli olmayacağı kararını vermiştir.
