Habertürk’ün başarısı Madencilerin ailelerini sevindirdi

10 Haziran günü Zonguldak Valisi madenden halan çıkarılamayanların yakınlarına SGK’nın aylık-gelir bağlaması için gaiplik kararı vermeli demiştik. Haberimizden sonra Valilik gaiplik kararı işlemine başlattığı gibi SGK’da geride kalanlara dul-yetim aylığı bağlama işlemini de devam ediyor..

***Zonguldak olayı ilk değil

1992 yılında Zonguldak Kozlu’da bulunana Uzun Mehmet ocağında patlama ve yangın çıkmış, 264 kişi yer altında kalmıştı. Patlama sonrasında 150 kişinin cenazesi çıkarılmış ama 114 kişinin cenazesi çıkarılamadığı gibi yangının bitmesi için ocak ağzı tamamen kapatılmıştır. Zamanın Zonguldak SSK Bölge müdürü Avukat Ataman Altan, birisi Bülent Santepe olmak üzere iki müfettiş görevlendirmiş ve olayı tespit ettirip, müfettiş raporlarını Valiliğe gönderip, valilikten gaiplik kararı istemiştir. Valiliğin verdiği gaiplik kararından sonra da toplam 1444 dul ve yetime SSK gelir-aylık bağlamıştır.

Öte yandan yeraltında kalan 114 kişinin cenazeleri de, yangının 5 yıl sonra sönmesinden sonra ocağın açılmasını müteakip çıkarılabilmişti.

***Olayı ilk biz gündeme almıştık

Duyarlı okurlarımızdan Vedat İlki’nin sormasından sonra biz de gazetemiz Habertürk’de 10 Haziran 2010 günü “Zonguldak’ta yer altında kalan 2 kişi için Vali “gaip” kararı vermeli- Ölümü kesin gözüyle olanlar ile uzun süreden beridir kayıp olanlar için bazen mülki amirler bazen de mahkeme gaip (kayıp) kararı vermesi halinde, bu kişiler vefat etmiş gibi işlem görür ve geride kalanlarına aylık-gelir bağlanır.

Yeraltında kaldığı kesin olan iki kişi için Vali “Gaip” kararı alırsa geride kalanları da mahkeme ile en az 2 yıl beklemekten kurtulurlar…” demiştik.

Şimdi haberimizden ve tavsiyemizden sonra SGK sitesinde duyurduğu bilgi ile dul ve yetimlere aylık-gelir bağlama işlemine başlamış.

***Gaiplik ölümden zordur 

Gaiplik yani kayıplık ölümden zordur. Vefat eden yakınınız varsa en azında akıbetinin ne olduğunu bilirsiniz, istediğiniz zaman mezarını da ziyaret edersiniz. Hatta vefat sonrası gerek miras hukuku gerekse de sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan haklarınızı da alırsınız. Ancak, bir yakınınız kaybolmuşsa ya da kendisinden uzun süre haber almadığınız zaman yıkılırsınız. Bu yıkıntı altında kalırken elbette hayat çarkları acımasızca dönmeye devam eder. Geçim sıkıntısı omuzlarınıza çöker. Bu yakınınızın artık bir mezarı dahi yoktur. Umutlu bekleyişiniz sürer bir gün kapı çalacak o kişi içeriye girecek diyerek. Belki çevrenizde de bu   durum da bulunanlar vardır.

***Zonguldak’ta yer altında kalan kişiler

Zonguldak’ta meydana gelen maden kazasında 30 kişi yeraltında kalan 28 kişinin cenazeleri bulundu, resmi olarak ölüm belgeleri düzenlendi ama 2 kişi halen çıkarılamadı ve ölüm belgeleri de ortada yok. Şimdi geride kalanları için zorlu bir süreç başladı. Hem manen hem de maddeten zor durumdalar.

Normal ölüm belgesi düzenlenenlerin geride kalanlarına, ölüm olayı iş kazası sonucu meydana geldiğinden önce ölüm geliri sonra da 1800 günleri (veya 900 ile 5 yıllık süreleri) varsa ölüm aylığı bağlandı, bağlanacak. Bağlanan bu gelir/aylıktan çok olanın tamamını az olanın da yarısı alacaklar.

***Kayıplar için “Gaiplik Kararı” şart

Bahsettiğimi kayıpları yakınları onların SGK emeklilik veya sürekli  iş  görmezlik  gelirinden hak sahibi olduklarında bu durumlarını nasıl ispat etmeleri gerekecek? İşte burada karşımıza Gaiplik Müessesi  çıkıyor.

***Zonguldak Vali’si konuya el atmalı

Yukarıda gaiplik kararının mahkeme ile ele alınmasından bahsettik bir de Medeni Kanun gereğince ilin en büyük mülki amirinin de imzasıyla kişiler gaip ilan edilebilir.

Medeni Kanun’un 31 inci maddesine göre; “Bir kimse ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektirecek durumlar içinde kaybolursa, cesedi bulunamamış olsa bile gerçekten ölmüş sayılır.” hükmü yer almaktadır. Buna “ölüm karinesi” adı verilir. MK m. 44’te ise “Bir kimse, ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumlar içinde ortadan kaybolursa cesedi bulunamamış olsa bile, o yerin en büyük mülkî amirinin emriyle kütüğe öldü kaydı düşülür” hükmü yer almaktadır.

Somut olayda, yeraltına indiği kayıtlarda belli olan ama cenazelerine ulaşılamayan iki kişi için hiç mahkemeye bile gerek kalmadan Zonguldak valisinin alacağı bir karar ile “gaip” ilan edilebilir ve geride kalanları da en azından miras ve sosyal güvenlik haklarına kavuşarak bir nebze de olsa acılarını hafifletebilirler.

***Sosyal Güvenlik Hukuku’ndan durum 

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sonrasında düzenlenen ve 28.09.2008 günü Resmi Gazetede yayınlanan tebliğe göre;

“…5) Sigortalının yargı kararıyla gaipliğine karar verilmesi halinde, hak sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarla yapılacak toptan ödemeler ve genel sağlık sigortasına ait alacakların zaman aşımı süresi, gaipliğe ilişkin kararın kesinleştiği tarihte başlar.

Hükmü ile hak sahiplerine maaş bağlanmasına karar verilmiştir. “ denilmektedir.

***SGK web sayfasından duyurdu

Haberimizden sonra “SGK’nın web sayfasındaki duyurusu” aşağıdaki gibidir.

“BAZI BASIN-YAYIN ORGANLARINDA YER ALAN KAYIP MADEN İŞÇİLERİNİN AİLELERİNE MAAŞ BAĞLANAMADIĞINA DAİR HABERLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA

Türkiye Taşkömürü Kurumu Karadon Kömür Ocağında 17/5/2010 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucunda vefat eden ancak henüz göçükten çıkarılamayan Sigortalılarımız Engin Düzcük ve Dursun Kartal’ın hak  sahiplerine, gelir ve aylık ödenmesinde bir gecikme yaşanmaması ve hak sahiplerinin mağdur olmamaları bakımından gerekli prosedürlerin ödeme tarihlerine kadar yetişeceği göz önünde bulundurularak, Kurumumuzca gelir ve aylıkların Haziran ayında ödenmesini sağlamak amacıyla, Engin Düzcük’ün hak sahiplerine 21/5/2010 tarihinde, Dursun Kartal’ın hak sahiplerine de 27/05/2010 tarihinde gelir ve aylık bağlama işlemleri ihtiyaten yapılmıştır. Sigortalılarımız Dursun Kartal’ın hak sahiplerine 23/6/2010 tarihinde Engin Düzcük’ün hak sahiplerine ise 26/6/2010 tarihinde ölüm gelir ve aylıkları PTT aracılığıyla ödenecektir.

Ayrıca, Zonguldak Valiliğince Dursun Kartal’ın nüfustan düşürülme işlemi tamamlanmış, Engin Düzcük’ün nüfustan düşürülme işlemi de sonuçlanmak üzeredir. Kurumumuzca herhangi bir gecikmeye ve mağduriyete neden olunmadan sigortalılarımızın hak sahiplerine gelir ve aylıkları bağlanmıştır.”