HABERTÜRK-İşçi babaya doğum izni yok, memur ve gazeteci babaya var

4 Eylül 2009

İşçi babaya doğum izni yok, memur ve gazeteci babaya var

 

Eşiniz doğum yaptı, baba oldunuz bu durumda bir baba bir eş olarak, yavrunuzun ve eşinizin yanında olmak en doğal hakkınız…

Ancak, İş Kanunlar öyle demiyor baba olarak memur iseniz Devlet Memurları Kanunu gereğince 3 gün ücretli izin hakkınız var…

Gazeteci olarak 5953 sayılı Kanuna (siz 212 diyorsunuz) bağlı iseniz bu kere 3 gün izin hakkınız var…

İşçi iseniz denizci iseniz sizin doğum yapan eşinizin yanında olma hakkınız yok… Size eşiniz doğum yaptı diye ne devlet ne de özel sektör izin vermek zorunda değil…

 

Sayın Ali bey önceli olarak çalışmalarınızda başarılar diliyorum. Biz çalışanlara göstermiş olduğunuz kolaylıklardan ve yönlendirmelerinizden dolayı da ayrıca teşekkür ederim.
Benim size bir sorum olacaktı, ben özel sektörde hizmet veren bir şirkette 5 yıldır çalışmaktayım. eşim temmuz ayı sonunda doğum yaptı. eşim doğum yaptığı için şirketimden doğum izni talep ettim, fakat bana erkeklere doğumda izin kullandırılmadığını ve hiç bir kanunda ve kuralda eşi doğum yapan erkeğin doğum izninin olmadığını söylediler. Gerçektende benim böyle bir kanuni hakkım yok mudur ? Eğer böyle bir kanuni hakkım var ise lütfen hangi kanun maddesinde yer aldığını belirtirseniz sevinirim. Ben de bu kanun maddesine dayanarak şirketimden hak talep edebilirim. Ahmet Akay

 

 

Ülkemizde çalışma mevzuatı çeşit çeşittir ve her mevzuata göre de farklı farklı hak ve borçlar verilmiştir.

***Memurlar için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu

***Askerler için 926 sayılı TSK Personel Kanunu

***YÖK mensupları için 2547 sayılı YÖK Kanunu

***İşçiler için 4857 sayılı İş Kanunu

***Gazeteciler için 5953 sayılı Basın-İş Kanunu

***Denizciler için 854 sayılı Deniz-İş Kanunu

vardır. Her birinde de sosyal haklar, ekonomik haklar farklı düzenlenmiştir.

***İşçilere doğum izni yok

Sayın okurum, özel sektörde çalıştığınıza göre 4857 sayılı İş Kanunu gereğince çalışma hak ve borçlarınız belli edilmektedir. Ancak, ne hikmettir ki sizin gibi 4857 sayılı Kanuna göre çalışanlara, eşleri doğum yapınca izin hakkı tanınmamıştır. Yani, sizler eşiniz doğum yaparken yanında olma hakkı olmayan, doğan çocuğunu anında kucaklama hakkı olmayan insanlar olarak görülüyorsunuz.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesinde, evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin sürelerinin yıllık iznin hesabında çalışılmış gibi sayılacağı belirtilmiştir.

Bağlı olduğunuz 4857 sayılı Kanun’un hiçbir yerinde doğum izninde bahsetmemektedir bu durumda da (hizmet akdinizde veya varsa Toplu İş Sözleşmesinde bu hak verilmemişse) işvereninizin insiyatifine kalıyorsunuz, işveren ister doğum izni verir, ister vermez.

***Denizcilere de yok

Tıpkı işçiler giib 854 sayılı Deniz İş Kanunu kapsamında çalışan gemi adamlarına da eşleri doğum yaptığı için izin hakkı tanınmamıştır. 854 sayılı Kanun’un 42 inci maddesinde,

“Evlenmelerde üç güne, ana ve babanın, karı ve kocanın, kardeş ve çocukların ölümünde iki güne kadar…” mazeret izninde bahsetmiş ama eşin doğum yapması telaffuz edilmemiştir.

***Kamu görevlileri çok şanslı

Gerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (md 104) gereğince, erkek memura, karısının doğum yapması sebebiyle isteği üzerine üç gün izin verilmesi yasal hakkıdır. Öte yandan ayrıca 10 güne kadar da mazeret izni kullanabilir. Bu izinlerin hepsi de ücretlidir yani memur izinde olsa dahi ücretini alır.

926 sayılı TSK Personel Kanunu’nda doğum için özel düzenleme yoktur ama gerek Kanun gerekse de TSK İzin Yönetmeliği gereğince 15 güne kadar ücretli mazeret izni kullanma hakları vardır.

2547 sayılı YÖK Kanunu gereğince de öğretim üyelerine aynı Devlet Memurlarına verilen izin hakları tanınmıştır. Yani öğretim üyeleri de eşleri doğum yapınca 3 gün ücretli izin kullanabilirler.

***Gazetecilere de 3 gün doğum izni var

Gazeteciler aslında 5953 sayılı Basın- İş Kanunu’na tabidirler ama genelde kendileri 212 sayılı yasa diye tabir ederler ki 212 sayılı yasa 5953 sayılı ana kanunda önemli değişiklikler yapan bir tadil yasasıdır. Üstelik 212 sayılı Yasa 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında darbe yapanların gazetecileri yanlarına çekmek için 4 Ocak 1961 günü çıkardıkları Kanundur. Rahmetli gazeteci Burhan FELEK önderliğindeki gazetecilere, gazete patronlarının direnişine rağmen çok sayıda hak veren bir düzenlemedir.

Konumuza dönecek olursak, 5953 sayılı Basın-İş Kanunu’nun 212 sayılı Kanun ile 1961 yılında değiştirilen 19 uncu maddesine göre;

“Her altı günlük fiili çalışmayı mütaakıp gazeteciye bir günlük ücreti dinlenme izni verilmesi mecburidir. Gazetecinin vazifesi devamlı gece çalışmasını gerektirdiği hallerde hafta tatili iki gündür.

Birinci fıkra hükmü dışında gazeteci, çocuğu dünyaya geldiği zaman üç; eşi veya çocuğu, anası veya babası öldüğü zaman dört; çocuğu evlendiği, kardeşi, büyük anne veya büyük babası veya torunu öldüğü zamanlar iki gün olağanüstü ücretli izine hak kazanır. Bu izinler senelik izinden sayılmaz…”

***Sonuç olarak;

Çalışanlardan bir kısmına baba olmanın tadına varması ve eşinin, evladının yanında bulunması için ücretli izin verilirken, diğer kısmına ise hiç izin verilmemesi hukukun uygun bulacağı bir durum değildir. Bu nedenle en kısa süre için işçi ve denizci babalara da eşleri doğum yaptığında izin verilmeli hem de ücretli izin verilmelidir.

 Soru-Cevap

SORU :

Ali bey, ben size sigorta ile ilgili  bir şey danışmak istiyorum. Yardımcı olursanız çok sevinirim. 0601200130769 sigorta numaralı olarak işe 2001 yılında başladım. 247 iş günü sigorta primlerim yatırıldı. Ancak daha sonra işten kendi isteğimle ayrılmak zorunda kaldım. Adıma yatırılan prim toplamının adıma geri iadesini ben SSK’dan talep edebilir miyim? Bunun için ne yapmam gerekiyor? Necla Gürbüzlü

 

CEVAP:

Sigortaya yatırılan primlerin geri ödemesini ancak ve ancak emeklilik yaşını tamamladığınız zaman emeklilik için yeterli gününüz yoksa talep edebilirsiniz.  Buna da toptan ödeme adı verilmektedir. Siz, 2001 işe girişinizle 58 yaşında en az 7000 gün sayısı ile veya 60 yaşında en az 4500 gün sayısı ile emekli olursunuz. Şayet, 60 yaşına geldiğinizde 4500 gününüz yoksa ödenen primleri SGK’dan geri isteyebilirsiniz. Bunun dışında primleri geri alma hakkınız yok.

 

SORU :

Babam, 15.04.1958 doğumlu olup 01.01.1985’den 1987’ye kadar 899 gün Bağ-Kur ödemesi var. 1987’den günümüze kadar 2249 gün SSK fiili günü var. Askerlik borçlanması da yaparsa sigortalılık süresi 20 ay geriye yani 1983’e gidiyor. Toplam sigorta gün sayısı da 3748’e yükseliyor bu şekilde nasıl emekli olabilir? Bir de erken yaşlanma tespiti ne demektir babamda uyku apnesi rahatsızlığı var emeklilik için bunun bir etkisi olabilir mi? Nihat Tufan

 

CEVAP :

Verdiğiniz bilgilere göre; 01.01.1985 sosyal güvenlik başlangıçlı babanız askerlik borçlanması yaparsa bu başlangıcı 20 ay geriye götürür ve 01.05.1983 yapar. Bu başlangıca göre de en az 5150 gün sayısını tamamlayınca SSK’dan emekli olabilir. Şayet, askerlik borçlanmalı veya askerlik borçlanmasız 3600 günü tamamlarsa bu kere 59 yaşında yani 01.01.2017 günü SSK’dan emekli olur.  Erken yaşlanma konusunda gelince, erken yaşlanmıştır diye bir sağlık kurulunun rapor verdiğini duymadım, görmedim. Şayet, hastane sağlık kurulundan erken yaşlanmıştır diye rapor alırsanız ve bu rapor SGK sağlık kurulları tarafından onanırsa babanız 3600 günle hemen emekli olur.