HABERTÜRK-İşsizliğe çare diye çalışanlara kölelik getiriliyor
14 Haziran 2010
İşsizliğe çare diye çalışanlara kölelik getiriliyor
Geçtiğimiz hafta Salı günü toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda görüşülen taslakta “ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİ BELGESİ (TASLAĞI)” adı altında işsizliğe çare diye sunulan tekliflerin hepsi çalışanların emekçilerin, mevcut haklarında geriye gidişler getirdiği gibi Taslak yasalaşırşa işçiler kiralanıp, satılabilecek yani kölelik düşünülüyor….
Geçtiğimiz Salı günü Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda görüşülen taslakta işsizliğe uzun vadeli çözüm öngörülüyor başlığı altında duyurulan Taslakta, işsizliğe çare diye düşünülen ve öne sürülen düzenlemeler sırasıyla
1-Esnek çalışanlarının oranının yüzde 3.6’dan yüzde 18.8’e yükseltilmesi,
2-Kıdem tazminatının yeniden düzenlenmesi,
3-Özel istihdam bürolarının kurulması,
4-Bölgesel asgari ücret getirilmesi,
“değerlendirilecek konular” başlığıyla yer alıyor.
Gelin isterseniz ne getirmek istediklerini kısaca açıklamaya çalışayım.
***Esnek çalışmak işçiye daha az para veririz demektir
***Esnek çalışma nedir?
Esnek çalışmanın özü şu, işçiyi, dinlendiği, bir işten bir işe geçerken geçen zaman için para vermemektir. Ancak, işçinin de kendi emrettiği zamanlarda işe gelmesini ve işçinin başka işverenlere gitmesini de istememektir. Yani canım isterse geleceksin ama ben sana canımın istediği kadar para vereceğim sen de sesini çıkarmayacaksın demektir.
***İşçinin giderleri ise esnemiyor
Esnek çalışma modelinde işçilerin gelirleri azalırken, işverenlerin giderleri düşmektedir. Ancak, ne hikmetse geliri düşen esnek çalışan işçinin giderleri esnememektedir. Kira ödediği ev sahibine ben gündüz evde yokum, akşamları yatmaya geliyorum yarım kira vereyim diyemediği gibi ulaşım ücretleri ikiye katlanmaktadır.
***Zamanın kontrolü işverende
Esnek çalışma da işçi ve “zaman” üzerinde işverene hâkimiyet olanağı vardır. Öte yandan işverenler-patronlar esnek çalışma diyerek, atipik çalışma modellerinin yaygınlaştırılmasını da istemektedirler.
Belirli süreli iş akitleri, part-time çalışma, çağrı üzerine çalışma, ödünç işçilik gibi normal işçi-işveren ilişkisi gibi bir de taşeronlaştırma ile işlerin firma dışına taşınarak örgütlenmelerinin önüne geçmek de amaçlarından birisidir.
Esnek çalışma modelleri, işgücü maliyetlerini giderek işçinin fiilen çalıştığı saatler için yapılan ödemelere yaklaştırmakta, fazla mesai, ikramiye, prim gibi ödemeleri ortadan kaldırdığı gibi belirli durumlarda potansiyel işgücü maliyetlerini -ihbar ve kıdem tazminatlarını- ortadan kaldırmakta, iş güvencesi hükümlerini etkisiz kılmaktadır.
Esnek çalışma modeli demek;
1-Örgütsüz işçi demek?
Esnek çalışma modellerini isteyen, patronlar esasen örgütsüz işçi istiyorlar ki dilediği kadar az para verip, dilediği gibi emeğin sömürebilsin.
2-Taşaronlaşma demek
Bundan 15 yıl kadar önce de işçi ile işveren, iş ile işçi arasına taşaronları sokarak daha az ücret, daha kötü ve örgütsüz çalışma koşulları oluşturan patronların bu uygulamaları Yargının vicdanlı ve hukuk bazlı kararları ile yavaş yavaş çözüldükçe, yeni yeni uygulamalar getirmeye çalışıyorlar. Tıpkı, Özel İstihdam Büroları aracılığıyla yeni köle yaratma çabalarında olduğu gibi.
4-Kıdem tazminatı yok demek
Esnek çalışma modellerinde kıdem tazminatı ya hiç olmuyor ya da ücretler düşük ödendiği için düşük oluyor.
***Kıdem tazminatının yeniden düzenlenmesi,
Taslakta kıdem tazminatının yeniden düzenlenmesinden maksat, büyük işverenler dediğimiz çok sayıda işçi çalıştıran işverenler kıdem tazminatının ya kaldırılmasını veyahutta her yıl için bir haftalık para ödenmesini istemektedirler. Küçük işverenler ise aynı düşünceyi paylaşmakla birlikte, bu olmazsa “Kıdem Tazminatı Fonu” kurulmasını talep ediyorlar. Bu konuda geçen hafta sonu Denizli’de DESİAD ve Pamukkale Üniversitesi’nin çalışkan (ÇEKO) bölüm başkanı Oğuz Karadeniz’in birlikte düzenledikleri, panelde konuşmacıydım ve panelde gerçekten ilk defa yapılan saha araştırması ve kıdem tazminatı konusunda detaylı araştırmaları önümüzdeki günlerde yayınlayacağım.
***Özel istihdam bürolarının kurulması
Taslağın en can alıcı noktası ise burası iki kere yasalaştırma denemesi yapan Akparti bunu başaramadı ama işçilerin mal haline getirileceği ve alınıp-satılabileceği bu sistem tamamen “kölelik” demektir.
Bakın, Özel İstihdam Büroları aracılığıyla işçi kiralamak için Hükümet ile birlikte nasıl yoğun çaba sarfediyorlar. Bir fırsatını bulsak da ÖİB’lerin işverenlere işçi kiralamasını uygulamaya sokabilsek peşindeler. Çünkü, ÖİB aracılığıyla işçi alırlarsa, iş ile işçi arasına ÖİB girecek, işveren ile işçi arasına ÖİB girecek ve dikensiz gül bahçesi, çöpsüz üzüm olacak. Sendika yok, toplu sözleşme yok, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı yok.
***Bölgesel asgari ücret getirilmesi
Taslak ile ülkemizin her yanında uygulanan asgari ücreti bölgelere göre farklı uygulama yapılması düşünülmektedir. Bu düşünce sonrasında ülke insanları aynı emeği verdikleri halde farklı ücret alacaklar ve Anayasal eşitlik ilkesi ortadan kaldırılacaktır.
