HABERTÜRK–Kendi şirketinizden SSK’ya aralıksız devam edebilirsiniz–Sistemi bilmezseniz emekli aylıkları çalıştıkça düşebilir–Evlenen kadınlara kıdem tazminatı ödenir
4 Mart 2009
Kendi şirketinizden SSK’ya aralıksız devam edebilirsiniz
Ali bey, 1985 yılının nisan ayından beridir aralıklarla SSK’lıyım. Bu arada 1997 yılında şirket kurdum ve kendimi o yıldan beri kendi limited şirketimden SSK’ya bildiriyorum. Geçen hafta İstanbul Sigortaya sağlık karnesi almak için gittim. Görevli memur kendi şirketimden SSK’lı olamayacağımı bu nedenle sağlık karnesi için beni bilgisayara kaydetmeyeceğini söyledi ve bütün SSK bildirimlerini iptal ettir dedi. Ben şimdi ne yapacağım, normalde SSK’dan 2011 yılında emekli olacaktım, şimdi olamayacak mıyım? Benim 23 yılım boşa mı gitti? İsmi mahfuz
Sayın okurum, korkmanıza gerek yok. Aslında SGK’nın ilgili memuru bir yere kadar doğru söylüyor ama yazıyı sonuna kadar okuyunca göreceksiniz ki, hiçbir sorununuz yok 2011 yılında SSK’dan emekli olacaksınız.
1-Ana kural işverenler kendi işyerlerinden SSK’lı olamazlar
Ekim ayı başında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Sigortalılık hallerinin birleşmesi” başlıklı 53’üncü maddesine göre, 1 Ekim 2008 gününden sonraki olaylarda aşağıdaki kurallar geçerli olacaktır. *** Kişi, SSK (4/A), Bağ-Kur (4/B) ve Memur (4/C) gibi sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışırsa, sosyal güvenliğin tekliği ilkesi gereğince, öncelik 4/C yani memuriyet esastır. Memuriyet yani 4/C yok ama aynı anlarda hem SSK (4/a) ve hem de Bağ-Kur’lu (4/b) olmasını gerektirecek çalışması varsa bu durumda, ilk önce başlayan kesintiye uğrayıncaya kadar sonra başlayan yürürlüğe girmez ana kuralı vardır. ***Eski adıyla Bağ-Kur’lu yeni adıyla 4/B’li sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4/A’lı yani SSK’lı olarak SGK’ya sigortalı bildirilemezler. Yani aynı kişi aynı işyerinde hem işçi hem de işveren sıfatına sahip olamaz ki sizin durumunuz buna uyuyor olduğundan, bu kurala göre memur sizi yönlendirmiş ama bilgisi eksik olduğundan yarım doktorun candan edeceği gibi sizin emekliliğinizi yok edecekmiş. *** İsteğe bağlı sigortalı olanların, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) (SSK), (b) (Bağ-Kur) ve (c) (Memur) bentleri kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya başlamaları halinde, isteğe bağlı sigortalılığı sona erip, zorunlu sigortalılığı başlar. *** Sigortalının, sigortalı sayılması gereken sigortalılık halinden başka bir sigortalılık hali için prim ödemiş ise ödenen primler esas alınması gereken sigortalılık hali için ödenmiş kabul edilir. Yani, Bağ-Kur’lu sayılması gerektiği halde SSK’lı gibi prim ödenmiş, SSK’lı gibi ödenen primleri Bağ-Kur’a sayılır.
Bahsi geçen af iki yönlüdür, isteyene kaçabilirsin, isteyene de yakalanabilirsin demektedir. ***5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince, 01.0.2008 gününden önce Bağ-Kur’lu olması gereken bir faaliyeti olup da bugüne kadar Bağ-Kur’a kayıt olmamış olanlar için Bağ-Kur sigortalılığın 1.10.2008 gününden sonrası için geçerli olacağını belirtmektedir. Yani, 01.10.2008 gününden önce vergi mükellefi olmuş, limited şirket ortağı olmuş, anonim şirket ortağı ve yönetim kurulu üyesi olanlar, bugüne kadar Bağ-Kur’dan hep kaçmışlar ve hiç Bağ-Kur numarası bile almamışlarsa, Bağ-Kur sigortalılıkları 01.10.2008 gününden başlar. Ancak, 01.10.2008 günü ister kendi işyerlerinden isterse de başkalarına ait işyerlerden SSK sigortaları devam ediyorsa bu sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar Bağ-Kur’lu olmalarına gerek yoktur. *** Yakalanmak isteyenlere de bir çeşit af vardır ki, geçmişten beridir Bağ-Kur’lu olması gerekenlerden yukarıda anlatıldığı gibi hiç Bağ-kur numarası bile olmayanların Bağ-Kur sigortası 01.10.2008 gününden başlatılmaktadır. Ancak, isteyenler, 01.10.2008 gününden geriye doğru 04.10.2000 gününe kadar geçen zamandaki Bağ-Kur’luluk sürelerini de 6 ay içinde (01.04.2009 gününde kadar) SGK’ya müracaat ederek borçlanabileceklerdir ama bu tamamen isteyenler için geçerlidir. Geriye doğru borçlanmak isteyenler için son başvuru tarihi de 01.04.2009 günüdür. 3-Eskiden beridir kendi şirketlerinden SSK’lı olan işverenler korkmasın Yukarıdaki genel kurala göre, işverenler yani şirket ortakları, ortak oldukları şirket üzerinden SSK’lı bildirilemezler ama eskiden beridir bu şekilde devam edenler için kurtarıcı düzenlemeler de vardır. 28 Eylül 2008 Pazar günü (27011 sayılı) Resmi Gazete’de yayınlanan, “5510 Sayılı Kanun Gereğince Sigortalı Sayılanlar, Sayılmayanlar, Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi Ve Sona Ermesi Hakkında Tebliğ” hem eski hem de yeni sigortalı olanların bazı sigortalılık durumlarına açıklık getirmiştir. Tebliğ’in “V- SİGORTALILIK HALLERİNİN ÇAKIŞMASI” başlıklı bölümüne göre; *** “01/10/2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı oldukları halde, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden bu Kanunun 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi (SSK’ya) prim ödemesi olanların sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar devam ettirilir.” dendiğinden siz ve sizin gibi olanlar SSK’ya ara vermeden prim ödemeye devam edebilirsiniz. İleride de şartları tamamladığınızda SSK’dan da emekli olursunuz. Sistemi bilmezseniz emekli aylıkları çalıştıkça düşebilir Ali bey, www.alitezel.com web sayfanızdaki SSK’dan emekli maaşı hesaplama programı ile ilgili olarak 2000 yılından sonra 2001-2005 dönemi hiç kazanç yazılmaz ise (yazılması durumuna göre) daha fazla maaş hesaplanıyor. Mesela, 1988-2000 yılları rakamları ve 2006-2008 rakamları yazılınca emekli maaşı 800 YTL çıkarken 1988-2008 dönemi bütün yazılınca emekli maaşı 800 YTL’den daha düşük çıkıyor. Alpaslan Varol Alpaslan bey, dediğiniz doğrudur bu SSK’dan emekli aylığının hesaplanması ile ilgili sorunlardan biridir ve pek kişi bilmez. Hatta bazen öyle durumlar olur ki prim ödendikçe emekli aylığı düşer. Mesela, 31.12.1999 günü itibariyle 3600 gün sayısı olan ve ömrü boyunca asgari ücretten çalışmış olan birisi, 2000 yılından itibaren hiç çalışmaz ise bugün emekli olduğunda alacağı emekli aylığı, olan 79.590.000 eski lira( 9475 X 12000 X 0.70 ) bugüne güncellendiğinde (9,302265311744200 x 79.590.000) 740 yeni liradır. Bu rakama bir de yüzde 4 oranlı vergi iadesi (SDÖ) ilave edildiğinde 770 lira her ay eline geçecek rakam olur. Ancak, aynı kişi yine asgari ücret üzerinden bugüne kadar çalışsa ve 8 yıl boyunca 2880 gün daha prim ödeyip toplam da 6480 günle emekli olsa alacağı emekli aylığı taban aylık olan 621 liradır. Bakın tam 8 yıl boyunca çalıştı, prim ödedi ama ödediği her prim ile emekli aylığı aşağıya indi. Bu emekli aylığı hesaplama sisteminden kaynaklanmaktadır ve son getirilen emekli aylığı hesaplama sistemi de ile daha da kötüleştirilmiştir. Evlenen kadınlara kıdem tazminatı ödenir Nişanlım 8 yıldır aynı yerde sigortalı olarak çalışmaktadır. Nasip olursa 4 ay sonra da evleneceğiz. Evlilik nedeniyle işinden ayrılırsa son çıkan düzenlemelere göre çalıştığı yerden para vereceklermiş. Bu durum doğru mu, hukuki durumu nedir? İsmi Mahfuz-Bağcılar 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre işyerinde en az bir yıldan beri çalışan kadın işçi evlendiği takdirde, bu evlilik nedeniyle işten ayrılırsa kendisine işveren kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Bu tazminatı alabilmenin basitçe şartları şöyle sıralanabilir. Kadın işçi, -Ayrılmak istediği tarihte en az bir yıldan beri o işyerinde çalışıyor olmalıdır. -Evlenme tarihinden itibaren en geç bir yıl için bu hakkını kullanmalıdır. -Bu hakkın kötü niyet ile kullanılmaması gerekir. |
